ویژگی‌های سبک زندگی پس از اربعین

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدابراهیم حجت‌‌پناه، دبیر کانون‌های خدمت رضوی در چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا از استان با اشاره به اینکه شهید مطهری در مقدمه کتاب انسان کامل صحبت از دو روش برای شناخت انسان کامل را به میان می‌آورد، اظهار کرد: روش اول، مطالعه ویژگی‌های چنین انسانی در متون قرآنی و روایی و سیره معصومین(ع) است. روش ساده‌تر هم آن است که یک انسان کامل را در نظر بگیریم و او را از حیث افکار، رفتار و کردار، روحیات و ویژگی‌ها مورد دقت قرار دهیم و در موردش مطالعه کنیم. 

وی با ذکر اینکه با وام‌گیری از آموزه شهید مطهری می‌توان همین دو روش را برای شناخت مدینه فاضله یا آرمان‌شهر مهدوی نیز استفاده کرد: ادامه داد: بنابراین، برای شناخت جامعه متمدن و متعالی مهدوی باید سراغ معارف و معالم قرآن و روایات و سیره بزرگان برویم و احکام فردی و اجتماعی در ساحت‌های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و غیره را بشناسیم و عمل کنیم.

همایش اربعین؛ جلوه آرمان‌شهر اسلامی 

حجت‌‌پناه توضیح داد: شناخت آرمان‌شهر اسلامی و مهدوی همچنین با شرکت در سفر معنوی اربعین حاصل می‌شود، گفت: اگر کسی بپرسد جامعه زمان امام عصر(عج) و فرد فرد افراد جامعه چه ویژگی‌هایی دارند؟ بهترین پاسخ و مصداق عینی را در اجتماع مسلمین عالم در همایش عظیم اربعین حسینی می‌توان یافت.

این حافظ کل قرآن کریم با بیان مصداقی از مدینه فاضله اربعین، بیان کرد: بنده کلیپی را مشاهده می‌کردم از یک عراقی که ماجرای از دست دادن کودک دو ساله یک خانواده موکب‌دار ایرانی را روایت می‌کرد و می‌گفت وقتی این حادثه در جریان خدمت‌رسانی به زائران أباعبدالله الحسین(ع) برای این پدر و مادر حادث شد، آنان با وجود این مصیبت بزرگ به روی خود نیاوردند و عموی کودک او را برای تدفین برد. خانواده کودک به‌گونه‌ای از زوار حسینی پذیرایی می‌کنند که متوجه مصیبت نشوند و عموی این طفل وقتی باز می‌گردد خدمت را از سر می‌گیرد و وقتی از او درباره این رفتار و خویشتن‌داری خانواده و پدر و مادر کودک پرسیده می‌شود، پاسخ می‌دهد که همه چیز ما فدای امام حسین(ع) است. 

حجت‌پناه ادامه داد: همین رفتار مبتنی بر صبر و تحمل و خویشتن‌داری را در جریان همايش معنوی اربعین مقایسه کنید با رفتار آن انسانی در جامعه آمریکایی که همسایه‌اش را تنها به علت ایجاد آلودگی صوتی بر نمی‌تابد و با چندین گلوله به قتل می‌رساند. کافیست این زندگی در آرمان‌شهر اسلامی اربعین را با منجلاب زندگی غرب مقایسه کنیم که البته قابل مقایسه هم نیستند، تا مشخصه‌های مدینه فاضله و زندگی متمدن اسلامی دستمان بیاید.

وی با اشاره به برخی رسوم و سنت‌های بی‌اساس در جامعه غربی، توضیح داد: در جامعه به اصطلاح متمدن غربی در طی فقط یک مراسم، مردم ۱۰۰ تُن گوجه فرنگی را در یک نبرد خیابانی به سوی یکدیگر پرتاب می‌کنند و این حجم گوجه را به هدر می‌دهند، در مراسم اربعین اما موکب‌داران و میزبانان زوار حسینی مواد غذایی را بر سر می‌گذارند و پذیرایی می‌کنند. 

ویژگی‌های سبک زندگی اربعینی 

حجت‌‌پناه تصریح کرد: در جریان اربعین، هر که هر چه دارد به میدان می‌آورد و اگر داشته‌اش ارزش مادی چندانی نداشته باشد، خجالت نمی‌کشد. عاشقان حسینی و مردمان عراق در پذیرایی از زوار از بذل و بخشش دریغ نمی‌کنند بلکه در طول سال با برنامه‌ریزی اقتصادی قناعت پیشه می‌کنند تا در ایام اربعين پذیرایی بهتری از زوار حسینی داشته باشند. 

وی با تأکید بر اینکه مردم عراق در طول سال برای سفره و خورد و خوراک خود کم می‌گذارند تا برای ایام اربعین خرج کنند، گفت: آنان دخل و خرج خود را با قناعت‌پیشگی در ۳۵۰ روز سال مدیریت می‌کنند و برنامه‌ریزی‌های قوی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی و خانوادگی دارند تا در دو هفته‌ای که میزبان زائران اربعین حسینی هستند، یک میزبان شایسته باشند و حقیقتاً عراقی‌ها در طی این ایام یک زندگی امام زمانی را در ساحت‌های مختلف فردی و جمعی، فرهنگی و دینی و سیاسی رقم می‌زنند. 

حجت‌‌پناه افزود: آنان حواسشان به نظافت و خورد و خوراک زائر حسینی و نیز استراحت و پذیرایی و ... است. آنان مراقبند مبادا زائری تشنه یا گرسنه بماند یا زائری اگر لباس کثیف و خاکی یا کفش پاره داشته باشد، تیمار می‌کنند و خلاصه پذیرای زائران از حیث مادی و معنوی هستند. همه وجود زائر در سفر اربعین متبرک و مقدس است و عراقی‌ها این حقیقت مهم را مدام متذکر می‌شوند و بر خادمی زوار حسینی بر خود می‌بالند. 

این کارشناس مسائل دینی تأکید کرد: عراقی‌ها با اشک‌ها و توسل‌هایی که حین پذیرایی از زوار حسینی بر دیده دارند و با یاحسین(ع) گفتن‌هایشان از سویدای دل، دائماً به زائران حسینی تذکر می‌دهند و جایگاه معنوی آنان را برایشان گوشزد می‌کنند. وقتی پیرمردی با محاسن سفید بر دستان کودک زائر حسینی بوسه می‌زند و خاک پایش را طوطیای چشم می‌کند، پیداست که سفر اربعین صرفاً سیر آفاق و یک سفر ظاهری نیست، بلکه وجه معنوی و قدسی آن ارجحیت دارد. 

حجت‌‌پناه تصریح کرد: اگرچه از حیث ظاهری هم می‌بینیم که عراقی‌ها و ایرانی‌ها و موکب‌داران از هیچ خدمت و پذیرایی دریغ نمی‌کنند و خدمات آنان را شاید در هتل‌های چندستاره هم ارائه نمی‌دهند. در کدام هتل سراغ داریم که میهمان‌دار از دم دستی‌ترین نیازها تا اقتضائات معنوی میهمان را پاسخ بدهد و بر این پذیرایی که عاشقانه و از سویدای وجود ارائه می‌دهد، بر خود ببالد. 

سفر متعالی تمام‌ساحتی 

وی با بیان اينكه سفر اربعین از همه جهت در اوج است، افزود: اگر کسی بخواهد به همین پذیرایی‌ها و خدمات و میزبانی نمره بدهد، قطعاً نمره بالایی خواهد داد، این پذیرایی‌ها وقتی با اشک و ذکر و توسل میزبانان همراه است ارزش معنوی والایی دارد و لذا سفر اربعین هم در ساحت مادی و هم معنوی، بی‌نظیر و عظیم است. در سفر اربعین از پرداختن به نیازهای اولیه مادی تا توجه به مسیر و منتها و مقصد، همه در اوج است.

دبیر کانون‌های خدمت رضوی در استان با تأکید بر اینکه سفر اربعین به‌عنوان اهل‌بیتی‌ترین سفر عالم یک سفر بی‌نهایت است، کرد: این ظرف وجود زائر است که چقدر از این بی‌نهایت برداشت کند و توشه برچیند و اینجاست که باید مراقبت داشته باشد، گرسنگی و تشنگی را با رعایت ادب میهمانی و در حد معمول رفع کند و حس خوب پذیرایی شدن را به میزبان عطا کند، اما حواسش باشد که سفر اربعین محدود به همین خوراکی‌های خوشمزه نیست بلکه توجهات و مراقبت‌ها مهم‌تر است. 

حجت‌‌پناه ادامه داد: زائر باید توجه داشته باشد که این حجم عظیم و کثیر جمعیتی که از فیض اربعین بهره می‌برند، به دست آوردنش یک مسئله و نگه داشتنش یک مسئله دیگر است. از بزرگی پرسیدند وقتی به زیارت اهل‌بیت(ع) می‌رویم، حضرات تا کجا ما را بدرقه می‌کنند؟ او پاسخ داد: تا جایی که اولین گناه را مرتکب شویم، یعنی تا زمانی که با امام(ع) سنخیت داریم حضور و بدرقه ایشان را در کنارمان خواهیم داشت بلکه خودمان  جلوه‌ای از وجود امام معصوم(ع) و مصداق «الارواح التی حلت بفنائک» خواهیم بود.

وی تأکید کرد: درواقع، تا زمانی که زائر اربعین حسینی نور حضرت سیدالشهدا(ع) را در خود دارد، بدرقه حضرت را تجربه می‌کند و زمانی که اسیر ظلمات شود این همراهی را از دست می‌دهد؛ این ظلمت و تاریکی گاه حتی یک تندخویی کوچک با خانواده یا نزدیکان است. اربعین یک بی‌نهایت است که برای دریافت آن اول باید ظرف وجودمان را تطهیر کنیم و وقتی در دریای اربعین بیفتیم، قطره وجود ما دریا خواهد شد. 

چه کسانی اربعین را درک نمی‌کنند؟

حجت‌‌پناه با تصریح اینکه زیارت اربعین را به هر کسی نمی‌دهند، گفت: کسی که می‌خواهد به این سفر معنوی مشرف شود باید یک سال خود را مهیا و آماده کند، زائر حسینی در حین سفر باید مبدأ و مقصد را همواره در نظر داشته باشد، زائر وقتی از این سفر بازگشت باید نور أباعبدالله(ع) را که همراه خود دارد، به خانه و زندگی خود بیاورد و جاری و ساری کند. 

وی ادامه داد: زائر اربعین حسینی در بازگشت از کربلا باید جلوه‌‌گر و یادآور امام حسین(ع) باشد و چهره و روش و منش او و نور رخسارش به مصداق آیه «سِيماهُمْ فِي وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ» (فتح/29)، حسینی باشد. زائر حسینی باید جلوه و نورانیت این زیارت پرفیض را در ابعاد و لایه‌های مختلف زندگی خود منتشر کند و دیگران وقتی رفتار و کردارش را می‌بینند، تغییر و تحول را در سبک زندگی او مشاهده کنند. 

حجت‌پناه با تأکید بر اینکه زیارت بی‌نهایت اربعین برای افرادی که محدود در مادیات دنیوی هستند قابل فهم نیست بلکه انکارش می‌کند، گفت: چنین فردی نمی‌فهمد اربعین چه آثار معنوی ولایی دارد و آثار و برکات آن با چارچوب ذهنی او سنخیت ندارد لذا نه‌تنها فلسفه اربعین را درک نمی‌کند بلکه از باب دشمنی و انکار و مسخره کردن وارد می‌شود.

این کارشناس مسائل مذهبی در استان با بیان اینکه حسین(ع) بی‌نهایت است، اضافه کرد: بنابراین، حضرت ولی‌عصر(عج) که بنا دارد هر ۳۶۵ روز سال را زیست اربعینی در جامعه بشری جاری و ساری سازد، نهضت و قیامش را با شعار حضرت سیدالشهدا(ع) آغاز می‌کنند.

حجت‌‌پناه در پایان گفت: محبت امام حسین(ع) ظرف وجود ما را بی‌نهایت می‌کند و ما را برای زندگی بی‌نهایت آماده می‌سازد تا بهشت را در جهان مادی تجربه کنیم، همچنان که بزرگان گفته‌اند قبر امام حسین(ع) باغی از باغ‌ها یا چشمه‌ای از چشمه‌های بهشت است.

خدیجه نادری بنی