آیت‌الله تسخیری؛ مرد اول گفت‌وگو در جهان اسلام و سفیر دعوت‌کننده به وحدت

به گزارش ایکنا از لبنان، در این نشست که بعدازظهر جمعه، چهاردهم شهریورماه، برگزار شد و اداره آن برعهده مصطفی اللداوی، نویسنده و فعال سیاسی فلسطینی بود، فرهیختگان و شخصیت‌های حاضر از جایگاه و مقام عظیم علمی، دینی، اجتماعی و تلاش‌های بی‌وقفه این فقید ارجمند در عرصه وحدت و تقریب سخن گفتند.

عباس خامه‌یار، رایزن فرهنگی کشورمان، جمع حاضر در نشست را مایه افتخار و سربلندی دانست و گفت: انسان از چنين حضور فراملی و فرامذهبی احساس خرسندی می‌كند، حضوری كه فراتر از مرزهای لبنان و ايران و خارج از چارچوب‌های مذهبی، طايفه‌ای و نژادی است. اين حضور بهترين مرثيه برای آيت الله تسخيری است، همان انسانی كه در دوران زندگی‌اش در پی ايجاد توحيد و تقريب ميان اديان و مذاهب بود و پس از درگذشتش نيز پیروان تمام اديان را برای تسليت گفتن در مجلس يادبودش دور هم جمع كرد.

در ادامه کشیش عبدو ابوکسم به نمایندگی از کاردینال بشاره الراعی، رهبر مارونی‌های لبنان، با قرائت پیام او و بیان تسلیت قلبی رهبر مارونی‌های لبنان به مناسبت درگذشت آیت‌الله تسخیری، گفت: کسی که بر روند حرکت این راحل بزرگ آگاه شود، درخواهد یافت که او عالمی دینی بود که با حکمت خود انسان را محور اصلی قرار می‌داد و برای گفت‌وگوی میان ملت‌ها و تقریب تلاش می‌کرد.

پرچمدار اصلاحات

سپس شيخ بلال الملا به نمایندگی از شیخ عبداللطیف دریان، مفتی اهل سنت دارالافتای لبنان، ضمن ابلاغ تسلیت مفتی لبنان، به بیان ویژگی‌های این شخصیت ارجمند پرداخت و گفت: این فقید بزرگ صاحب پروژه‌ای اسلامی و وحدت گرا بود و دیدگاهی کامل در تقریب بین مذاهب اسلامی داشت و پرچمداری از پرچمداران اصلاحات و گفت‎وگوی میان طوایف در جهان معاصر به شمار می‌رفت.

نماینده مفتی لبنان به نقل از شیخ عبدالستار اظهار کرد: آیت‌الله تسخیری ستاره‌ای درخشان در آسمان کنفرانس‌های مجمع فقه اسلامی به شمار می‌رفت که وابسته به اتحادیه جهان اسلام در مکه مکرمه است. او اندیشه‌ای بانفوذ و دیدگاهی روشن داشت و الگویی برای پاکی و تواضع، نمایانگر گذشتگان پاک‌نهاد و دارای بیانی با برهان و حجت قوی بود.

سپس شیخ علی الخطیب، نایب رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعی لبنان، با عرض تسلیت ارتحال این عالم ربانی به مقام معظم رهبری، مراجع دینی و حوزه‌های علمیه، تصریح کرد: علامه فقیدمان با توجه به توانمندی‌های علمی، فرهنگی و خلاقیتش برای ارتباط بین کشورهای اسلامی بسیار تلاش کرد.

مردی كه اجازه بروز اختلاف نمی‎داد

در ادامه محمد السماک، دبیرکل اجلاس معنوی اسلام و مسیحیت، به معرفی این شخصیت برجسته پرداخت و گفت: او نه تنها شخصيت ممتاز جمع علمای مسلمين بود و به وحدت اسلامی توجه می‌کرد، بلكه به تنهايی مجموعه‌ای از باورهايی بود كه اجازه نمی‎داد اختلافی رخ دهد.

همچنین شیخ سامی ابوالمنی، دبیرکل مؤسسه العرفان التوحیدیه در دروزی‌های لبنان، با عرض تسلیت طایفه دروزی به مناسبت ارتحال آیت‌الله گفت: او دعوت‌کننده‌ای مورد اعتماد و یکی از مهمترین شخصیت‌های اسلامی تلاش‌گر در راستای ایجاد وفاق میان مذاهب اسلامی و مجاهدی به پا خاسته در برابر تکفیر موجود در جهان اسلام و خارج از آن بود.

در ادامه شیخ ماهر حمود، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مقاومت، ضمن عرض تسلیت مجدد، بیان کرد: در حقیقت این راحل بزرگ الگویی ویژه از خود ارائه کرد که شایسته است علمای اسلام و دعوت‌کنندگان به اسلام و تمام دست‌اندرکاران عرصه اسلامی او را الگو قرار دهند و در مسیرش گام بردارند.

کشیش رياض جرجور، دبیر کل گروه عربی گفت‌وگوهای اسلامی مسیحی، نیز ضمن عرض تسلیت درگذشت دبیرکل سابق مجمع تقریب بین مذاهب اسلامی، تصریح کرد: با درگذشت شیخ تسخیری، ما عالمی بزرگ و دعوت‌کننده به ایجاد وفاق میان اهل سنت و شیعه و قیام‌کننده‌ در برابر تکفیر در جهان اسلام را از دست دادیم. او عالمی متقی، مجاهد و یاور خدا و رسولش و ائمه طاهرین بود.

ابراهیم المصری، دبیر کل سابق جماعت اسلامی(اخوان المسلمین)، با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم درباره جهاد و شهادت در راه خدا، آیت‌الله تسخیری را مصداق این آیه معرفی کرد و گفت: او از بارزترین دست‌اندرکاران کنفرانس‌های وحدت اسلامی و فعالان عرصه اسلامی بود که در کنار شیخ یوسف القرضاوی و شیخ فیصل مولوی فعالیت داشت.

سپس شیخ محمد الموعد، رئیس شورای مشورتی علمای فلسطین، ضمن عرض تسلیت به مقام معظم رهبری و ملت شریف ایران و خانواده آن فقید، گفت: آیت‌الله تسخیری ید طولایی در تقریب مذاهب داشت و نقش مهمی را ایفا کرد و تلاش مجاهدانه‌ای را با تمام توان خود در راه تقریب بین مذاهب در تمام سطوح انجام داد.

سر کشیش آنطوان ضو، دبیرکل کمیته اسقفی گفت‌وگوی مسیحیت و اسلام، به بیان برخی ابعاد شخصیتی آیت‌الله تسخیری پرداخت و گفت: او به خوبی می‌دانست که وحدت یک فرهنگ انسانی و ضروری در دوران معاصر به شمار می‌رود. ایشان شخصیتی لطیف، دوست‌داشتنی، عاقل، فهیم، مهربان و بی‌نظیر داشت. لذا بنده او را مرد اول گفت‌وگو در جهان اسلام می‌دانم، به ویژه مسیحیان که او را درک کردند.

شخصیت فراکشوری و فراقاره‌ای

در ادامه شیخ زهیر الجعید، هماهنگ‌کننده جبهه عمل اسلامی لبنان، ضمن تشکر از رایزن فرهنگی کشورمان به خاطر برگزاری این نشست، شخصیت آیت‌الله تسخیری را فراکشوری و فراقاره‌ای توصیف کرد و گفت: ما امروز دور هم جمع شده‌ایم تا شخصیتی استثنایی در دنیای اسلام را گرامی بداریم.

سپس، شیخ حسن عبدالله، مسئول دایره فرهنگی مرکزی جنبش امل، ضمن تسلیت درگذشت این فقید جلیل‌القدر، گفت: فقدان آیت‌الله تسخیری خلئی ایجاد کرده که نمی‌توان به این آسانی آن را پر کرد، زیرا اقدامات کم‌نظیر او و تلاش بی‌وقفه‌ و پیگیری‌های مستمرش در مسائل اصلی او را به الگویی ویژه و حکیمانه تبدیل کرد که مسائل مهمی را بر دوش می‌کشید و همه ما را دور یکدیگر جمع می‌کرد.

شیخ حسان عبدالله، رئیس شورای اداری تجمع علمای مسلمین، نیز ضمن بیان دلایل بزرگداشت این شخصیت والامقام، تصریح کرد: آنچه ما در فعالیت‌های او در حوزه عمل دیدیم، ایمانی بود که باعث شده بود مسئولیت را تکلیف ببیند و نه مایه افتخار خود و نمونه‌ای از افرادی بود که مسئولیت را بر دوش می‌کشید و جزئیات آن را نیز در کار دنبال می‌کرد تا بتواند بنا به رضایت خداوند آن را به اتمام برساند.

شیخ بلال سعید شعبان، دبیر کل جنبش توحید اسلامی در لبنان، با توصیف شخصیت آیت‌الله تسخیری گفت: این فقید حلقه اتصال میان مذاهب و عالمی زاهد و مجاهدی خستگی‌ناپذیر بود که بیماری‌اش نتوانست او را از ادامه فعالیت و تحقق اهدافش در توحید بین مسلمانان باز دارد.

شيخ حسين شحادی، مدير مركز نشست توسعه و گفتگوی اديان و فرهنگ‌ها، نیز شخصیت ایشان را اسوه‌ای برای علمای عارف ربانی معرفی کرد و گفت: او را در طول نيم قرن حيات علمی و رسالتی‌اش شناختم، قلمش بيان‌كننده شكوفايی گلهای تقريب است كه عطرش و محبتش همه جا را فراگرفته است. مقالات، مطالعات و پژوهش‌هايش بوستان‎های وحدت را با اخلاق و تربيت آبياری می‌كنند.

ذوب شدن در ولایت

در ادامه شیخ اکرم برکات ضمن تسلیت به محضر مقدس امام زمان، رهبر انقلاب و خانواده و دوستداران ایشان، آیت‌الله تسخیری را مرد ولایت، وحدت اسلامی، ابراهیمی و انسانی توصیف کرد و گفت: او در امام خمینی و امام خامنه‌ای ذوب شده بود، به رغم  جایگاهش، در ولایت ذوب شد و بر این باورم که رمز موفقیت، توفیق و انسانیتش هم ذوب شدن در ولایت بود.

کاردینال سیبوه سرکیسیان، نماینده ارتدوکس در ایران، شخصیت آیت‌الله تسخیری را محدود به ایران ندانست، بلکه او را شخصیتی جهانی دانست و افزود: فقید بزرگ آیت‌الله تسخیری طی مدت چهل سال نقش مهمی را در گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت در سطح داخلی، منطقه‌ای و جهانی ایفا کرد.

تمرکز بر گفت‌و‌گوی ملت‌های اسلامی و اسلامی ـ مسیحی

یحیی ابو زکریا، از شخصیت‌های برجسته رسانه‌ای در شبکه المیادین، به توصیف شخصیت برجسته آیت‌الله تسخیری و جایگاهش نزد مردم الجزایر پرداخت و گفت: مهمترین اصل تعامل شیخ تسخیری با دیگران، اندیشه بود که براساس آن با دیگران گفت‌وگو می‌کرد. او فقیه گفت‌وگوی درون اسلامی و اسلامی ـ مسیحی برای دعوت به وحدت بود.

کاردینال جرج صلیبا، از مرکز کاردینالی سريانی‌های ارتدوكس جبل لبنان، گفت: وقتی از شخصیت آیت‌الله تسخیری سخن می‌گوییم در حقیقت فضیلت را توصیف کرده‌ایم. او نماد اعمال صالح بود و باعث هدایت بسیاری از انسان‌ها شد و افراد بسیاری را به مسیر درست راهنمایی کرد.

جهانگرد دعوت‌کننده به وحدت

سیدجعفر فضل الله، رئیس مؤسسه اندیشه اسلامی معاصر لبنان، وی را به عنوان جهانگرد دعوت‌کننده به وحدت توصیف کرد و گفت:  او به خاطر ایجاد وحدت و تقریب بین مسلمانان و ادیان دیگر به همه نقاط دنیا سفر می‌کرد و برای این تلاش‌ها با امواج سهمگینی نیز روبه‌رو شد اما در نهایت به مسیر خود ادامه داد.

در ادامه معن بشور، رئیس انجمن قومی عربی، تصریح کرد: تنها جمهوری اسلامی ایران از فقدان این شخصیت خسارت ندید، بلکه تمام دعوت‌کنندگان به وحدت و تقریب در امت عربی و اسلامی نیز از فقدانش خسارت دیدند. آیت‌الله تسخیری با وجود گرایشهای مذهبی، فکری و سیاسی، پل ارتباطی میان مذاهب و فرزندان این امت بود.

الگویی در اندیشه، بیداری و بصیرت

حجت‌الاسلام «سید علی السید قاسم»، رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‎های لبنان در ارتباط با شخصیت آیت الله تسخیری تصریح کرد: ما به چنین الگویی نیازمندیم، او الگویی در اندیشه، بیداری و بصیرت به شمار می‌رفت و از تمام اندیشمندان و صاحب نظران می خواهم که او را الگوی خود در مسیر حرکت رسالتی خویش قرار دهند.

طلال حاطوم، مدیر رادیو الرساله، نیز اظهار کرد: تعجبی نیست که لبنان با تمام طوایف خود از شخصیت آیت‌الله تسخیری تجلیل می‌کند، چراکه او فقیه، قاضی، استاد، اندیشمند و پژوهشگری در مسائل فقهی و علوم دینی بود و آثار بسیاری را در فقه، گفت‌وگوی ادیان، اقتصاد، حقوق بشر از خود بر جای گذاشته است.

سپس، سيديوسف نور الدين، از رادیو النور، آیت‌الله تسخیری را دریایی مملو از خیرات و برکات توصیف کرد که تا افق‌های دوردست امتداد یافته و خیرات و برکاتش را به تمام کسانی که به او دسترسی داشتند تقدیم کرد.

در پایان این نشست شیخ احمد الزین، مفتی صیدا، گفت: شيخ محمدعلی تسخيری پرچمداری از پرچمداران تقريب بين مذاهب اسلامی شيعه و اهل سنت و از دعوت‌كنندگان به وحدت اسلامی به شمار می‌رفت.