آزمودن شیعیان در ولایت‌پذیری/ تصرف، نصرت و تربیت؛ سه ویژگی ولی

به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، جشن میلاد حضرت امام جواد(ع) و حضرت علی اصغر(ع) در حسینیه هیئت متوسلین به حضرت زهرا(س) با قرائت قرآن و زیارت عاشورا توسط ذاکر اهل‌بیت(ع) برگزار شد؛ حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجلال موسویان، استاد حوزه علمیه قم و خطیب‌های توانمند و محبوب به ایراد سخن پرداخت.
حجت‌الاسلام موسویان ضمن عرض تبریک به‌مناسبت ولایت امام‌جواد(ع) و حضرت علی اصغر(ع) به مسئله ولایت اشاره و تشریح کرد: وجه تمایز و تفارق بین شیعه و سنی سر کلمه ولایت است، مسئله ولایت را اگر از شیعه بگیریم دیگر شیعه افتخاری در نظام عالم ندارد یعنی در نماز، روزه، حج، امر به معروف و نهی منکر، خمس، زکات و جهاد شیعه با سنی برابری می‌کند.
حجت‌الاسلام موسویان گفت: مسئله ولایت اصل شیعه است ما با ولایت نامأنوس هستیم، امام جواد(ع) می‌فرماید، «شیعتنا یمتحنون ولایتنا» ما شیعیان را در ولایت امتحان می‌کنیم.
وی به کلمه ولایت اشاره کرد و گفت: کلمه ولایت هم به کسر (واو) و هم به فتح (واو) داریم؛ ولایت با  کسر(واو) یعنی دوستی که همه شیعیان دارند که از ائمه روایت است که فرمودند، قدر ولایت در دوستی را به قدر صلوات بر محمد و آل محمد(ص) می‌سنجند و هر چه صلوات رساتر و بلندتر باشد نشانه محبت ما به اهل‌بیت(ع) بیشتر و محبتی صحیح‌تر است.
استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: ولایت به فتح(واو) یعنی اهل کدام وَلایت هستید؟ یعنی شما متعلق و زیر نظر چه کسی هستید و از کجا آمدید؛ مسئله وَلایت به فتح به کسی که سه خصوصیات داشته باشد تعلق می‌گیرد.
وی ادامه داد: یعنی هر کسی نمی‌تواند والی و ولایت‌مدار باشد؛ خداوند متعال در قرآن کریم، 36 مرتبه کلمه ولایت را با مشتقاتش آورده است؛ به عنوان نمونه به این آیه شریفه قرآن اشاره می‌کنم «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذينَ آمَنوا يُخرِجُهُم مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النّورِ» از امام صادق(ع) در مورد معنی  آیه سؤال شد، حضرت فرمودند: مِنَ الظُّلُماتِ السیئات إلی ولایت امیرالمؤمنین(ع) یعنی از ظلمات خارج شویم و به سمت نور که ولایت امیرالمؤمنین(ع) است، برسیم.
استاد حوزه افزود: کسی می‌تواند والی باشد که سه خصوصیت داشته باشد؛ خصوصیت اول کسی است که صاحب تصرف باشد و این که می‌گویند ولی خدا باید صاحب تصرف باشد یعنی ولی خدا قادر باشد انسان را از بد بودن به خوب بود تصرف بدهد.
 وی برای توضیح این مطلب به ذکر مثال اشاره کرد و گفت: در جنگ صفین شخصی به امیرالمؤمنین(ع) گفت، برادری دارم خیلی پسر خوبی هست لقمه حلال هم خورده بود ولی معاویه آن را فریب داده است، حضرت از مرکب پایین آمدند، دو رکعت نماز خواندند، شخص می‌گفت خودم دیدم که برادرم که دشمن امام علی(ع) بود از وسط سپاه معاویه به سمت من برگشت و به پای امیرالمؤمنین(ع) افتاد و گفت، یک دفعه متوجه شدم که دارم یاران علی(ع) را می‌زنم و با خودم گفتم که من با علی دوست هستم و شمشیر را روی زمین انداختم و به سمت علی(ع) حرکت کردم و تا به سمت امام علی(ع) رسیدم گفتم «إنی احبک یا علی من دوستت دارم یاعلی» حضرت  هم فرمودند، در محبت شما شکی نیست. امام علی(ع) در وجود این شخص تصرف کرد و ماهیتی دیگر برای شخص ساخت.
استاد حوزه علمیه قم برای توضیح بیشتر بیان کرد: کرامت اهل‌بیت(ع) را غیر از تصرف نمی‌توانیم توجیه کنیم؛ شخصی بود که نابینا بود و پزشکان هم آن را جواب کرده بودند، محضر امام رضا(ع) رسید و شفا گرفت، مجدد پیش پزشک بردیم، پزشک گفت ایشان نابینا هستند، به قدرت معجزه ایشان می‌بیند، امام رضا(ع) تصرف کرد در وجود شخص نابینا و ایشان بینا شدند، شخصی هم بود که اصلا نمی‌توانست حرکت کند فلج بود، امام حسین(ع) در وجود ایشان  تصرف کرد و ایشان را شفا داد.
حجت‌الاسلام موسویان افزود: دومین مورد از خصوصیات ولی خدا صاحب نصرت (ناصر) است یعنی اگر در خانه بنشینی و بگویی یا اباعبدالله، یا صاحب‌الزمان(عج)، باید ولی خدا شما را یاری کند، اگر ولی خدا نصرت و یاری نکرد ولی خدا نیست و سومین خصوصیت ولی‌خدا تربیت است اگر در شخصی دارای کژی و بدی است، باید ولی خدا وی را اصلاح و تربیت صحیح کند، چرا که ائمه می‌فرمایند، برای امام حسین(ع) اشک بریزید به این خاطر است که تربیت شوید و رشد کنید و وقتی در مجلس اهل‌بیت(ع) شرکت می‌کنیم باید تربیت بشویم و دیگر از گناهان مثل غیبت و دیگر گناهان دوری کنیم.
تصرف، نصرت و تربیت؛ سه ویژگی ولی
استاد حوزه ادامه داد: این سه کلمه‌ای که برای ولی خدا گفته شد؛ صاحب تصرف، صاحب نصرت و صاحب تربیت در کسی این سه کلمه پیدا نمی‌کنید الا در پدر؛ ائمه هم می‌فرمایند به قدری که از پدرت ولایت می‌پذیری از ما هم ولایت می‌پذیری،‌ اگر پدر از فرزندانش ناراضی باشد، آن شخص در زمره اهل‌بیت(ع) قرار نمی‌گیرد؛ پدر در برابر فرزند صاحب تصرف است، غیر از کار فساد اگر شما را به کار نیک امر می‌کند، شما باید بپذیرید، اگر پدر دست در جیب فرزندش هم بکند برای پدر حلال است و اجازه تصرف دارد چون مالک و صاحب شما است.
خطیب توانمند به صاحب تربیت و نصرت بودن پدر نسبت به فرزند اشاره کرد و گفت: فرزندان تا یک سختی می‌بینند می‌گویند پدر،‌ مادر شما متوجه نمی‌شوید، در واقع این خود فرزند است که متوجه نمی‌شود، پدر  و مادر و پدر این فرزند را بزرگ کردند، چطور می‌شود که متوجه نشوند.
وی ادامه داد: پدر و پسری را خواستند شلاق بزنند گفت پدر اول یا پسر اول پسر گفت من اول پدر گفت نه من اول، صد تا شلاق به پدر زدند نوبت به پسر رسید تا اولین شلاق را به پسر زدند پدر گفت آخ ظالم گفت، صد شلاق خوردی آخ نگفتی یک شلاق به پسرت زدیم گفتی آخ، گفت این شلاق را که بر من زدی برجسمم زدی و این شلاقی که به پسرم زدی برجگرم زدی، ‌پدر صاحب تربیت و صاحب نصرت است، تا جایی که ظرفیت است و می‌تواند فرزندش را کمک می‌کند و می‌تواند کمک هم نکند؛ ولی اهل‌بیت(ع) تفاوق دارند آنان در هر صورت کمک می‌کنند مگر اینکه خیلی گناه از شخص سر زده باشد.
وی به شرایط موالید اشاره و تشریح کرد: من اگر ولایت‌ را بپذیرم چه چیزی به من می‌دهند شخصی به امام جواد(ع) عرض کرد: آقا جان،‌ اگر من ولایت شما را بپذیرم شما به من چه چیزی می‌دهید؟ حضرت فرمود: جد ما حضرت صادق(ع) غلامی داشت کار غلام این بود که مرکب امام را آماده و نگه‌داری می‌کرد و افسار اسب را می‌گرفت و امام را تا مسجد می‌آورد و بر می‌گشت؛ روزی غلام دم درب مسجد کنار اسب امام نشسته بود که نگهداری کند تا  امام از مسجد بیاید گروهی از خراسان آمدند پیش ایشان،‌ شخصی از غلام امام صادق(ع) سؤال کرد اجازه هست من از شما چیزی بخواهم نه نمی‌گویید غلام گفت بگو: شخص به غلام گفت من بیایم سر جای تو من بیام مملوک امام صادق(ع) بشوم و شما بیاید صاحب مالک مال و ثروت من بشوی؛ من غلام بشوم شما ارباب بشوید، اینهایی هم که داری می‌بینی غلام‌های من هستند، خیلی هم چیز گیرت می‌آید اگر ارباب باشی،‌ پول،‌ طلا هر چه بخواهی دارم؛ می‌آیی جایمان را عوض کنیم؟ من این را از شما می‌خواستم، بعضی خیلی مقدار همتشان کم است روز ولایت امام جواد(ع)، امام رضا(ع) خیلی خوشحال است، مرحوم آیت‌الله بهجت می‌گفتند هر کس احساس می‌کند که امام رضا(ع) به آن توجه نمی‌کند حضرت را به جان جوادش قسم بدهند از امام رضا(ع) در این روز ولایت‌مند بودن بخواهیم، با ولایت زندگیمان تغییر می‌کند، غلام امام صادق(ع) خیلی زرنگ بود، من سالیانی هست که نوکری و خادمی شما را می‌کنم و هم صحبت شما هستم، خوش به حال آنهایی که برای اهل‌بیت نوکری می‌کنند، غلام به امام صادق(ع) گفت اگر قرار باشد خدا به من چیزی بدهد شما مانع می‌شوید؟ حضرت فرمود نه تازه دعا می‌کنم که دیگران هم چیزی به شما بدهند، غلام شروع کرد به گفتن این داستان، حضرت به غلامش فرمود اگر می‌خواهی بروی پیش آن‌ها برو ما راضی هستیم ولی قبل از اینکه می‌خواهی بروی من شما را نصیحت می‌کنم بعد اختیار در دست خودت است می‌خواهی بمان می‌خواهی برو.
استاد حوزه ادامه داد: امام جواد از قول امام صادق(ع) نقل می‌کند به این غلام گفت، روز قیامت که می‌شود رسول خدا متعلق به نور خدا است و امیرالمؤمنین(ع) متعلق به رسول خدا است و اهل‌بیت هم متعلق به امیرالمؤمنین(ع) هستند و شیعیان ما هم که به ما ولایت دارند به ما تعلق دارند، روز قیامت هرجایی که ما را ببرند شما را هم می‌برند و هرجایی که می‌خواهند ما را نبرند شما  را هم نمی‌برند، غلام نصیحت امام را شنید و تا آخر عمر امام صادق(ع) ماند.
حجت‌الاسلام موسویان سخن خود را با شرط پذیرش ولایت از لسان امام جواد(ع) تمام کرد و یادآور شد: هر کس که بخواهد بداند صاحب ولایت در این عالم است باید سه چیز را در بر داشته باشد؛ باید تسلیم ولایت باشد که از امام سجاد(ع) روایت است به خدا قسم کسی نمی‌تواند که ادعا کند ولایت و محبت ما را دارد، مگر اینکه خدا قلبش را طاهر کند و خدا قلب کسی را طاهر نمی‌کند و ولایت و محبت ما را در دلش نمی‌اندازد مگر اینکه تسلیم بشود، بپذیرفت و اطاعت کند و یکی دیگر از شرایط پذیرش ولایت این است که اندیشه و فکرش با امام معصوم همکاری کند و آخرین شرط پذیرش ولایت این است که بتوانیم امام را یاری کنیم و شرط یاری کردن هم مجلس گرفتن برای اهل‌بیت(ع) و حضور یافتن و یاد آن‌ها کردن است.
* علیرضا برومند