محمد چولابی، قاری و مدرس قرآن گیلانی در گفت وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) از گیلان، با بیان اینکه باید از هر فرصتی برای گشودن دریچه ای به سوی آموزش قرآن استفاده کرد، اظهار کرد: تلاش کنیم تا شیفتگان کلام الهی و همه علاقه مندان انس و الفت با این کتاب آسمانی را به تعمق در علم قرائت بعنوان یکی از روش های انس با قرآن راغب نموده و آنان را به کوشش بیشتر برای ورود به این عرصه رهنمون سازیم.
وی افزود: در قرآن کریم تاکید شده که برای انسان هر چقدر میسر است قرآن بخواند امروز تلاوت قرآن به نحو احسنت و با رعایت کلیه قواعد آن حول محورهای فنون صوت لحن تجوید و ترتیل نهفته است.
قاری و مدرس قرآن گیلانی اولین رویکرد قاری قرآن را فعالیت در جنبه تعبدی و الهی دانست و تصریح کرد: قاریان و فعالان قرآنی باید فقط برای جلب رضایت الهی قرائت قرآن را پیشه خود سازند.
قرآن با شیواترین اسلوب و صوت دلنشین قرائت شود
چولابی با بیان اینکه ارتباط انسان با قرآن از بدو تولد تا مراحل مختلف زندگی می تواند نعمت های زیادی را برای او به ارمغان داشته باشد، ادامه داد: انسان باید قرآن را با شیواترین اسلوب و صوت دلنشین قرائت نماید.
وی متذکر شد: ما آنقدر هنر نداریم که کلام خدا را از آنچه که هست زیباتر کنیم هنر قاری در این است که از این زیبایی حسن استفاده را نماید.
قاری و مدرس قرآن گیلانی با بیان اینکه یادگیری هر یک از اصول و فنون رشته قرائت محتاج تمرین مستمر است، ادامه داد: بیشتر اصول قرائت قرآن کاربردی و عملی است یعنی صرفا با حضور در جلسات قرآن می توان به آن شناخت پیدا کرد ولی تحصیل موفقیت در امر قرائت بیشتر مستلزم پیگیری های همه جانبه فرد است.
چولابی در خصوص صوت به عنوان یکی از ارکان قرائت درست و دلنشین ابراز کرد: همه انسان ها با هرگونه کیفیت صدایی نباید از خواندن و قرائت قرآن مأیوس شوند، ویژگی های صوتی در انسان ذاتی و اکتسابی است و در قرائت قرآن صوت بسیار مهم و در حکم مرکب است و لحن حکم راکب را دارد.
وی در ادامه گفت: برای تربیت صوت، قاری باید استعدادهای صوتی خود را زیر نظر اساتید فن بشناسد و برای پرورش آن برنامه مخصوص داشته باشد زیرا شناخت ظرفیت ها و استعدادهای صوتی مقدم بر انتخاب لحن است.
عدم تقلید صدای قاریان دیگر
قاری و مدرس قرآن گیلانی با بیان اینکه تقلید در صوت برخلاف تقلید در لحن زیان های زیادی را بر حنجره و تارهای صوتی قاری وارد می سازد، افزود: فرد نباید صدای خویش را با صدای یک قاری دیگر به شکل تقلیدی و تصنعی تطبیق دهد او باید بدون تکلف با صدای خودش قرائت کند، بدیهی است که در این صورت متأثر شدن از لحن یک قاری به عنوان الگو عاری از اشکال است.
چولابی لحن را یکی دیگر از ارکان قرائت خوب دانست و اضافه کرد: در ورود به عرصه هنر قرائت، تقلید امری ممدوح است زیرا روش یادگیری لحن کاملا موقوف به سماع است و تلاش های مستمر فرد می تواند ضامن موفقیت او باشد در این راستا کلاس های حضوری و بهره گیری از اساتید فن به عنوان جرقه راهنما و الگو می تواند مهم باشد ولی موفقیت کامل شخص مستلزم پیگیری های خود شخص است که از طریق استماع زیاد و طولانی تلاوت های قاریان برتر جهان کسب خواهد شد.
وی انتخاب لحن و آوا را مستلزم هماهنگی کامل با ظرفیت های صوتی یک قاری عنوان کرد و افزود: مثلا فردی با صدای بم نمی تواند روش قرائت عبدالباسط را انتخاب کند یا فردی با صدای زیر نمی تواند روش قرائت استاد طبلاوی را دنبال نماید؛ لذا اساتید فن در این خصوص می توانند قاری را راهنمایی کنند.
سنجش و ارزیابی کیفیت قرائت
قاری و مدرس قرآن گیلانی متذکر شد: اکثر قاریان قرآن به ویژه استاد مصطفی اسماعیل اعتقاد دارند که چنانچه قاری قرآن خود در تلاوت به رضایت دست یافت مستمعین نیز به لذت و رضایت خواهند رسید که این میزان خوبی برای سنجش و ارزیابی کیفیت قرائت است.
چولابی تجوید را به عنوان یکی دیگر از ارکان قرائت نام برد و گفت: برای آشنایی با قواعد تجوید حتما باید در کلاس های حضوری و زیرنظر اساتید مجرب تعلیمات لازم را فراگرفت؛ تجوید علمی عملی است یعنی به صورت عینی و تجربی باید آن را آموخت سپس با استماع تلاوت های مشهور قرآن و اجرای برنامه های عملی قرائت قرآن فن تجوید را در قرائت تقویت بخشید البته تجوید مشتمل بر مباحث نظری نیز می باشد.
وی وقف و ابتدا (ترتیل) را رکن دیگر قرائت عنوان کرد و یادآور شد: وقف و ابتدا یکی از بخش های مهم تلاوت قرآن است اگر قاری قرآن در این زمینه با کاستی مواجه باشد نمی تواند حق مطلب را به خوبی ادا کند برای آشنایی بیشتر با این علم، مطالعه علمی و شرکت در جلسات و استماع یک دوره کامل ترتیل قرآن و یا تحقیق و توجه به مواضع انتخاب شده برای قطع و وصل آیات در هنگام قرائت توصیه می شود.