معارف - اندیشه

دانشگاه ایرانی در تلاقی ایده و واقعیت؛ بررسی چالش‌های مفهومی دانشگاه در ایران

دانشگاه ایرانی در تلاقی ایده و واقعیت؛ بررسی چالش‌های مفهومی دانشگاه در ایران

نشست تخصصی «در جست‌وجوی ایده دانشگاه برای ایران» با حضور جمعی از استادان آموزش عالی، به بررسی نسبت ایده و واقعیت دانشگاه، بحران هویت نهادی، چالش‌های معرفتی و نقش دانشگاه در مواجهه با مسائل اجتماعی ایران پرداخت. سخنرانان با نقد دوگانه‌هایی چون مقاله یا حل مسئله، علم یا مهارت، و ایده یا واقعیت، استدلال کردند که چالش دانشگاه ایرانی بیش از آنکه فقدان ایده باشد، ابهام در فهم و تحقق آن است. در این نشست همچنین مطرح شد که پاسخ به بحران دانشگاه، نه در نسخه‌های فوری بلکه در بازسازی مفهومی و نهادی آن نهفته است.
یلدا؛ بهانه‌ای برای صله‌رحم، همدلی و زنده نگه‌داشتن فرهنگ اهل بیت(ع)

یلدا؛ بهانه‌ای برای صله‌رحم، همدلی و زنده نگه‌داشتن فرهنگ اهل بیت(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا آلوستانی، استاد حوزه علمیه قم، به مناسبت شب یلدا و ولادت امام باقر(ع) با تبیین دیدگاه اهل بیت(ع) درباره سنت‌های اجتماعی، بر ضرورت تشخیص سنت‌های نیکو از سنت‌های نادرست تأکید کرد و سنت‌هایی مانند شب یلدا را در صورت برخورداری از آثار اخلاقی و اجتماعی مثبت، مورد تأیید شرع دانست.
فراخوان همایش «تاریخ شفاهی فرهنگ و دین» تمدید شد

فراخوان همایش «تاریخ شفاهی فرهنگ و دین» تمدید شد

دبیر انجمن تاریخ شفاهی ایران، از تمدید فراخوان پانزدهمین همایش سالانه تاریخ شفاهی با عنوان «تاریخ شفاهی فرهنگ و دین» خبر داد و گفت: مهلت ارسال مقالات به این همایش، تا پانزدهم دی ماه تمدید شده است.
علم‌النفس محور گمشده پیوند علم و حکمت در جهان معاصر است

علم‌النفس محور گمشده پیوند علم و حکمت در جهان معاصر است

رئیس کمیسیون تاریخ علم فرهنگستان علوم با تأکید بر اینکه «آنچه امروز در جهان گم شده فلسفه نیست، بلکه حکمت است»، گفت: علم جدید اگر از علم‌النفس و معرفت نفس جدا شود، انسان را از کمال و رستگاری بازمی‌دارد.
یلدا؛ اختراع ایرانیِ امید در جهانِ خسته از تاریکی

یلدا؛ اختراع ایرانیِ امید در جهانِ خسته از تاریکی

محمد کرمی‌نیا، دانش‌آموخته فلسفه در یادداشتی به مناسبت شب یلدا، با نگاهی تمدنی و فلسفی تأکید می‌کند که یلدا صرفاً یک آیین یا جشن سنتی نیست، بلکه «اختراعی ایرانی برای تمرین امید» در جهانی خسته از تاریکی است؛ آیینی که قرن‌ها توانسته بدون تکیه بر فناوری‌های مدرن، پیوند انسان‌ها را حفظ کند و در دل تاریکی، معنا و تاب‌آوری بیافریند.
موعظه، مدارا و برخورد سخت؛ راهبردهای پیامبر(ص) در مواجهه با مخالفان

موعظه، مدارا و برخورد سخت؛ راهبردهای پیامبر(ص) در مواجهه با مخالفان

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و معارف قرآن، در نشست علمی «روش حکمرانی پیامبر(ص) در مواجهه با هماوردان» تأکید کرد پیامبر(ص) با دشمنان فرهنگی قرآن مانند نصر بن حارث، مسیلمه کذاب و ام جمیل، با ترکیبی از مدارا، موعظه و برخورد هوشمندانه مواجه شدند؛ تجربه‌ای که امروز می‌تواند درس‌های مهمی برای مقابله با هجمه‌های فرهنگی و رسانه‌ای داشته باشد.
بررسی تاریخی، اعتقادی و امنیتی یک فرقه انحرافی و شیوه‌های تبلیغ آن در جوامع هدف + فیلم

بررسی تاریخی، اعتقادی و امنیتی یک فرقه انحرافی و شیوه‌های تبلیغ آن در جوامع هدف + فیلم

بهائیت به‌عنوان یکی از جریان‌های انحرافی معاصر، با طرح ادعاهای نوظهور دینی و بهره‌گیری از ساختارهای تشکیلاتی و شیوه‌های هدفمند تبلیغی، کوشیده است در حوزه‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی اثرگذار باشد؛ موضوعی که در گفت‌وگو با پژوهشگر فرق و ادیان به‌صورت تحلیلی بررسی شده است.
ادعای امام سیزدهم و نسخ احکام؛ فرقه احمد الحسن زیر ذره‌بین پژوهشگران

ادعای امام سیزدهم و نسخ احکام؛ فرقه احمد الحسن زیر ذره‌بین پژوهشگران

یکصد و هفتادمین نشست فرهنگ مهدوی با حضور پژوهشگران حوزه فرقه‌های انحرافی، به بررسی جریان احمد الحسن الیمانی و روش‌های اغوای مخاطبان توسط این فرقه اختصاص یافت. در این نشست، کارشناسان هشدار دادند که این جریان با ادعاهای مذهبی و تفسیرهای تحریف‌شده، حتی افراد با سواد دینی را نیز فریب می‌دهد و بر ضرورت آشنایی با محکمات اعتقادی شیعه تأکید شد.
چهلمین شب فرهنگ به پاسداشت یک عمر حکمت‌پژوهی اختصاص یافت

چهلمین شب فرهنگ به پاسداشت یک عمر حکمت‌پژوهی اختصاص یافت

چهلمین دفتر از «شب‌های فرهنگ» به دیدار و گرامیداشت منوچهر صدوقی سها، حکیم معاصر و پاسدار سنت زنده فلسفه و عرفان اسلامی، اختصاص یافت؛ شبی که در آن از حکمت گفته شد، نه به‌مثابه دانشی در گذشته، بلکه همچون حقیقتی زنده که سینه‌به‌سینه تداوم یافته است. در این آیین، استادان فلسفه با تأکید بر نقش ماندگار صدوقی سها در ثبت تاریخ زنده حکمت و پیوند برهان، عرفان و قرآن، از سهم او در پاسداشت میراث حکمی ایران سخن گفتند.
آینه‌ای از علم، اخلاق و وحدت؛ رویدادهای اندیشه‌ورزانه هفته‌ای که گذشت

آینه‌ای از علم، اخلاق و وحدت؛ رویدادهای اندیشه‌ورزانه هفته‌ای که گذشت

هفته گذشته در سرویس اندیشه ایکنا، مجموعه‌ای از رویدادهای علمی، پژوهشی و فرهنگی برگزار شد؛ از درس‌های اخلاق و بزرگداشت آیت‌الله گلپایگانی تا رونمایی از فهرست موضوعی دایره‌المعارف تفسیر تسنیم در بنیاد اسرا و همایش‌های وحدت حوزه و دانشگاه. این برنامه‌ها تصویری زنده از تلاش‌های علمی و تربیتی کشور و پیوند میان پژوهش، اخلاق و عمل ارائه کرد.