غار سنگ اشکن جهرم

غار سنگ‌شکنان جهرم که بین محلی‌ها به نام "سنگ‌اِشکن" معروف است، بزرگ‌ترین غار دست‌ساز خاورمیانه و یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین غارهای مصنوعی جهان است. این غار در جنوب غربی شهر جهرم و در زیر تپه های البرز کوه واقع است و یکی از نادرترین شاهکارها در تاریخ کهن ایران زمین است. در غار سنگ شکن بیش از 100 ستون سنگی وجود دارد که غار را شبیه به تالاری مجلل کرده است.

زیارتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی و در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس واقع شده‌است. قله کوه گوگجه داغ که در بین مردم به قله «قدرت» یا گوج به زبان ترکی نیز معروف است، حدود ۷۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. راه ارتباطی زیارتگاه خالد نبی کوهستانی بوده، ولی از طریق کلاله و تمرقره قوزی تا آن محل راه دشواری نیست. در نزدیکی و پایین‌تر از بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم بابا و چوپان عطا و دره‌ای بنام پنج شیر و همچنین چشمه خضر دندان قرار دارند. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام یا یکی از همراهان وی بوده‌است، که همگی آن‌ها مورد توجه و احترام ترکمن‌ها هستند.

بازار اراک یکی از بنا‌های نخستین شهر اراک است، بنای مجموعه بزرگ بازار اراک شامل حمام، مسجد، مدرسه، آب انبارها، گذر‌ها و کاروانسرا‌ها در زمان فتحعلی‌شاه قاجار و توسط یوسف‌خان گرجی در سال ۱۲۲۸ هجری قمری در بافت مرکزی سلطان‌آباد (نام قدیم اراک) بنیان گذاشته شد. بازار اراک بر اساس طرحی از پیش اندیشیده احداث شده است و برخلاف بازار‌های دیگر مسیر آن به صورت آزاد و منحنی نیست، بلکه مسیر‌ها منطم و دارای تقارن هندسی است. راسته بازار با گذر‌های متعددی که آن را قطع می‌کند اساس بافت شطرنجی شهر سلطان‌آباد قدیم است.

بازار تبریز، با مساحتی حدود یک کیلومتر مربع بزرگترین بازار سرپوشیده جهان است. این بازار در مردادماه ۱۳۸۹ خورشیدی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌ است. بازار تبریز از بازارچه‌ها، دالان‌ها، تیمچه‌ها و سراهای متعددی تشکیل شده است. در طول تاریخ بسیاری از جهانگردان معروف از جمله ابن بطوطه و مارکوپولو در سفرنامه‌های خود از شکوه و جلال این بازار تمجید کرده اند. در بازار تبریز حدود ۱۲ باب مدرسه علوم دینی، اسلامی و حدود ۳۰ باب مسجد تاریخی با گنبدهای ضربی، مقرنس و ستون‌های سنگی مزین شده‌اند، همچنین بقعه امامزاده ابوالحسن موسى بن جعفرالجمال(ع) مشهور به «سیّد جمال» در این بازار قرار دارد.

آستان امامزاده حسن(ع) در روستای حسنکدر شهرستان کرج در بخش آسارا و دهستان نسا قرار دارد. بناى این امامزاده با مساحتى حدود ۲۰۰ مترمربع نوساز و دارای گنبدی کلاه خودی شکل با پوشش شیروانی است و از شبستان آن به عنوان مسجد استفاده می شود. هرچند بنای کنونی این امامزاده، جدید است اما به خاطر قدمت بیش از ۳۰۰ ساله این امامزاده (مربوط به دوران صفوی) در فهرست آثار ملی و تاریخی ایران به ثبت رسیده است. محبوبیت این امامزاده تا آنجاست که حتی نام روستا از این امامزاده عاریه گرفته شده و چون روستا در دره واقع شده و امامزاده حسن(ع) نیز آن را متبرک ساخته به نام روستای حسنکدر خوانده می شود. شجره این امام‌زاده به امام موسی کاظم(ع) می‌رسد.

سد خاکی مارون، بر روی رودخانه مارون در 15 کیلومتری شمال بهبهان در استان خوزستان قرار دارد. این سد آب مورد نیاز کشاورزی و نیروی برق‌آبی را تأمین می‌کند.

کاخ گلستان مجموعه‌ای از بناهای ارزشمند و قدیمی‌ترین کاخ تاریخی تهران است که در زمان‌های مختلف ساخته و تکمیل شده‌ است. این مجموعه از نظر معماری، جذب گردشگر و ارزش آثار هنری و تاریخی که در آن قرار دارد، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی کشور است که در تمام طول سال شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی پرشماری است. مجموعه گلستان در زمان شاه عباس صفوی(۱۵۷۱ - ۱۶۲۹میلادی) آغاز به ساخت شد و در زمان کریم‌خان زند(1705 - 1799 میلادی) با اضافه شدن دیوان‌خانه به آن تغییر کرد، اما اهمیت واقعی این مجموعه به دوران آقامحمدخان قاجار(1742 - 1779میلادی) بر می‌گردد. آقامحمدخان بعد از غلبه بر لطف‌علی خان زند، در این کاخ تاج‌گذاری کرد و با این حرکت، اهمیت ارگ سلطنتی گلستان را افزایش داد. بعد از او فتح‌علی شاه و ناصرالدین شاه و حتی شاهان پهلوی نیز هم همین رویه را پیش گرفتند و جشن‌های تاج‌گذاری را در این کاخ برگزار کردند. بخش‌های مختلف کاخ گلستان عبارتند از ایوان تخت مرمر، خلوت کریم‌خانی، تالار سلام، تالار آیینه، تالار سفره‌خانه، تالار برلیان، عمارت خواب‌گاه، کاخ شمس‌العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، کاخ ابیض و چادرخانه.

مهم‌ترین جاذبه مذهبی نیشابور برای گردشگران، باغ قدمگاه نیشابور است که در ۲۴ کیلومتری شرق نیشابور و در مسیر جاده نیشابور به مشهد قرار گرفته است. البته جذابیت قدمگاه منحصر به تقدس مذهبی‌ آن نیست، بلکه اساساً در جایی سرسبز و خوش آب و هوا و در میان باغی بزرگ با درختان کهنسال قرار گرفته است. شاه عباس صفوی در زمان حکومت خود کاروانسراهای زیادی را در شهرهای مختلف ایران درست کرد که امروز نمونه‌ ارزشمند از معماری تاریخی و به جاذبه گردشگری تبدیل شده اند. یکی از آنها کاروانسرای شاه عباسی نیشابور است که اکنون تبدیل موزه شده و گردشگران زیادی در سفر به نیشابور از آن دیدن می کنند.

موزه شوش یکی از مهمترین موزه‌های ایران است. این موزه که در میان باغی بزرگ ساخته شده دارای شش تالار بزرگ است و آثار به نمایش درآمده در آن حاصل بخشی از حفاری‌های منطقه شوش و چغازنبیل است. آثار این موزه به دوره پیش از تمدن عیلام تا دوران پس از اسلام تعلق دارد.