التیامی از جنس «هلابیکم یا زوارالحسین» در ایران

چیزی شبیه بهشت است؛ شاید هم تکه‌ای از بهشت که در سال یکبار بر روی زمین پهن می‌شود و به یاد مردم می‌آورد جنت الهی چنین جایی‌ست. همه چیز فراوان و رایگان است. کافی‌ست دستت را دراز کنی و هر آنچه می‌خواهی برداری؛ حتی بیشتر کافی‌ست دلت بخواهد یکدفعه می‌بینی عاشقی سینی را روی سرش گذاشته تا تو که زائری حتی خم هم نشوی، خیلی راحت آنچه دلت می‌خواهد را برداری و راهت را ادامه دهی، دعوا و مجادله‌ای نیست، خودخواهی وجود ندارد و مردم با هم و با همه مهربانند.

اینجا هم مثل بهشت فرشتگان به بندگان خدا خدمت می‌کنند؛ خدمت‌هایی شبیه به آنچه خادمان زوارالحسین در طریق کربلا دارند. خدمتی با دل و جان، از روی اشتیاق و با نهایت احترام، بی‌منت، بی‌منیت، مردمی و با اخلاص. اینجا آدم‌ها بیشتر دوست دارند خادم باشند تا زائر. مُهر خادمی و نوکری صفایش حتی از مهر زائری هم بیشتر است.

اینجا پیاده‌روی جاماندگان اربعین است اما جالب اینکه بسیاری هنوز گرد و غبار طریق‌الحسین را بر سر و صورت دارند و از کربلا آمده‌اند کنار جاماندگان اربعین در ایران و به آنها خدمت می‌کنند.

امسال حدود چهار میلیون ایرانی زائر اربعین کربلا بودند، اما میلیون‌ها عاشق دیگر در پیاده‌روی جاماندگان اربعین در سراسر ایران شرکت و هزارن نفر نیز در قالب هزاران موکب به این مشتاقان زیارت اربعین خدمت رسانی کردند. پیاده‌روی که حقیقتاً شبیه پیاده‌روی اربعین از نجف به کربلاست اما حیف که همه موکب‌ها ایرانی هستند. در طول مسیر فقط یک موکب از افغانستانی‌های مقیم ایران خودنمایی می‌کرد. ای کاش روزی برسد همچنان که موکب‌های ایرانی در عراق هستند، موکب‌های عراقی و موکب‌های سایر ملل نیز در تهران و سایر نقاط ایران باشند.

اربعین ظرفیت هم‌افزایی و پتانسل قوی اجتماعی و نزدیکی آزادی‌خواهان جهان را دارد و البته که می‌توان از سال‌های بعد زمینه این هم‌افزایی را با قدم اول برپایی موکب‌های اربعین ملل مختلف در کشورهای مختلف برداشت.

ایرانی‌هایی که در اولین سال‌های بعد از سقوط صدام به مراسم اربعین می‌رفتند برایشان خوردن چای عراقی سخت بود، به همین دلیل موکب‌داران عراقی از ایرانی‌ها یاد گرفتند که چطور چای ایرانی درست کنند و جالب اینکه با گذشت زمان مردم ایران طرفدار چای عراقی شدند؛ اصلاً چای عراقی در مراسم اربعین جایگاه ویژه‌ای دارد و ای کاش در مراسم اربعین تهران هم به سنت زیبای مردم عراق، چای عراقی درست می‌شد.

و البته مسائل بسیار متعدد دیگری نیز وجود دارد که از مراسم اربعین عراق و سنت‌های ارزشمند زیارت اربعین مردم عراق باید یاد بگیریم. ای کاش اینجا هم مثل سنت همیشگی مردم عزیز عراق در زیارت اربعین، زیارت به یک سلام باشد. یعنی مردم خود را به حرم برسانند، سلام کنند و بازگردند تا فرصت زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) و سایر امامزادگانی که مقصد نهایی مسیر پیاده‎روی در شهرهای مختلف کشور است، برای همگان فراهم شود.

ترویج قرائت زیارت اربعین از نکات بسیار مهمی است که باید به آن توجه کرد. درست است که مراسم جاماندگان با قرائت زیارت اربعین آغاز و با قرائت آن پایان می‌یابد اما در طول مسیر در کنار عکس شهدا و سایر برگه‌های حاوی پیام‌های فرهنگی می‌توان زیارت نامه اربعین را نیز بین مردم توزیع و آنها را به قرائت و تفکر در این زیارت نامه خاص دعوت کرد.

نکته مهم مراسم پیاده‌روی اربعین در عراق حضور پررنگ و حتی به شدت قدرتمند و تأثیرگذار بچه‌ها است. بچه‌ها در همه مواکب وظایف خاص خود را دارند و به خوبی فرهنگ و ارزش‌های حسینی اربعین به نسل بعد در همین مواکب منتقل می‌شود. در مراسم امروز جاماندگان اربعین نیز حضور بچه‌ها به ویژه در برخی از موکب‌ها بسیار چشمگیر و قابل توجه بود. بچه‌ها وظایف خاص خود را در موکب‌ها داشتند و این بهترین راه تربیت حسینی کودکان است. نکته ارزشمندتر اینکه مردمی که خرما، کیک، شکلات و یا هر نذر دیگری داشتند اغلب نذرشان توسط کودکانشان در بین جمعیت توزیع می‌شد و بچه‌های زیادی را می‌دیدید که با اشتیاق در حال پخش کردن شکلات و خرما و ... بودند.  

اما مسیر 14 کیلومتری پیاده‌روی جاماندگان اربعین در داخل شهر تهران و از میان خانه‌های مردم می‌گذرد و همسایه‌های زیادی در طول این مسیر هستند که یک فرصت بی‌نظیر برای ارتقای خدمات مسیر محسوب می‌شوند که نباید از این ظرفیت غفلت کرد و البته نباید صدای بلندگوهای مواکب مسیر به حدی بلند باشد که باعث ناراحتی افرادی شود که در این مسیر زندگی می‌کنند.

و اگر قرار است این مسیر دائمی باشد و سوز دل جاماندگان اربعین تا اربعین سال بعد که ان شاء الله زیارت امام حسین(ع) از نزدیک نصیب آنها شود را التیام دهد، باید فکری به حال زیرساخت‌های این مسیر به ویژه زیرساخت‌های ترافیکی کرد تا مردم با سهولت در این مسیر حرکت کنند و مشکل ترافیکی برای هیچ یک از مردم در مسیر ایجاد نشود.

همانطور که در مسیر نجف به کربلا در یک خیابان مردم و موکب‌ها حضور دارند و در خیابان موازی و مجاور خودروها به راحتی در حال تردد هستند و زائران هیچ محدودیت ترافیکی برای ساکنان ایجاد نمی‌کنند.

پیاده‌روی جاماندگان اربعین یک غنیمت است؛ یک تمرین برای بالا بردن توان و تجربه‌ای کوتاه از اشتیاقی بزرگ و هر کس به نیتی در این مسیر گام می‌گذارد. تفاوت‌های آدم‌های این مسیر از افرادی که نذری می‌گیرند و پلاستیک‌های خود را پر می‌کنند تا کسانی که چشمشان پر اشک و لب‌های‌شام پر تسبیح است متفاوت است. اما همه این افراد قابل احترام و زائر هستند. همانطور که در مراسم اربعین کربلا کسی از کسی دین و آئین و ملیت و قومیتش را سؤال نمی‌کند؛ آنجا یا خادم هستی و یا زائر، اگر خادم هستی وظیفه‌ات فقط خدمت است؛ خدمت به همه و اگر زائر هستی وظیفه‌ات تشکر است. یاد بگیریم در اربعین فقط محبت اهل بیت(ع) است که حاکم است همین و بس. 

و البته که ما هم باید یاد بگریم در چنین مراسمی همانند مردم عراق به مقدار غذا و نوشیدنی که رفع تشنگی و گرسنگی کند اکتفا کنیم. این مراسم با مراسم توزیع نذری که مردم نذری را می‌گیرند و به خانه‌های خود می‌برند فرق دارد چراکه در این مسیر هر کس سبکبارتر باشد زودتر می‌رسد.