وحدت سیاسی و اقتصادی جهان اسلام در سایه تحولات منطقه ضروری است/ خیر نهفته در نزدیکی ایران و عربستان

بر مبنای تعالیم اسلام، وحدت اسلامی، یکی از مهم‌ترین ایده‌ها و آرمان‌های مورد توجه هر مسلمان آزاده‌ای از صدر اسلام تاکنون است. در جهان هستی اصل بر وحدت است و مبدأ آفرینش نیز عین وحدت است. در حقیقت وحدت، مهم‌ترین عامل اقتدار امت اسلامی است؛ از این‌رو، بیشترین تیرهای زهرآگین دشمنان نیز به همین‌سو نشانه رفته است. از سوی دیگر مدت زمان زیادی از توافق ایران و عربستان جهت احیای روابط سیاسی و دیپلماتیک نمی‌گذرد با این حال ناظران و تحلیلگران امید دارند گرمی ایجاد شده در روابط تهران ـ ریاض به نفع امت اسلام است و بر جلوگیری از بروز عواملی که منجر به گسست و تفرقه در جهان اسلام می‌شود، بیش از پیش اثرگذار خواهد بود.

در همین راستا خبرگزاری ایکنا با سالم عبدالجلیل، وزیر سابق امور دینی تونس و شیخ علاء‌الدین زعتری، رئيس اداره افتاء وزارت اوقاف سوریه درباره اهمیت وحدت بین مسلمانان و تأثیرات توافق ایران و عربستان بر منطقه و وحدت امت اسلام گفت‌وگو کرد که مشروح آن در ادامه از نظر می‌گذرد.

سالم عبدالجلیل، وزیر سابق امور دینی تونس در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه مسلمانان خواهان زندگی در صلح و آرامش و اتحاد صفوف خود هستند، گفت: برگزاری کنفرانس‌هایی نظیر وحدت اسلامی و همزیستی مسالمت‌آمیز در ایران این پیام را به جهانیان می‌رساند که این کشور که اقوام و مذاهب مختلف در آن زندگی می‌کنند، سرزمینی یکپارچه و اقوام آن با یکدیگر متحد هستند؛ بنابراین ایران نمونه بسیاری خوب و کوچکی از همزیستی بین مذاهب اسلامی است و این مسئله مهمی است بخصوص که برخی می‌خواهند ادعا کنند که ایران یک کشور شیعی است و به دیگر مذاهب بها نمی‌دهد.

وی تأکید کرد: ایران نمونه واقعی از جامعه‌ای است که در آن همزیستی و همکاری بین شهروندان از هر قوم و مذهبی وجود دارد و می‌تواند الگوی خوبی در سطح کشورهای اسلامی و جهان باشد.

نزدیکی ایران و عربستان به نفع همه کشورهای اسلامی است

 عبدالجلیل همچنین نزدیکی ایران و عربستان سعودی را رویدادی تاریخی و مهم برشمرد و گفت: این موضوع دشمنان جهان اسلام را خوشحال نکرد اما مایه مسرت همه ما صرف نظر از هر موضوع دیگری شد.

وی افزود: همه مسلمانان حتی آنهایی که از لحاظ اندیشه‌های دینی اختلاف نظرهایی با مردم ایران دارند، باید در این شادی شریک شوند، چون نزدیکی ایران و عربستان به نفع همه کشورهای اسلامی در همه ابعاد دینی، سیاسی و اقتصادی است و تمرکز بر اشتراکات به نفع همگان تمام می‌شود.

این اندیشمند تونسی درباره سازش برخی کشورهای عربی با رژیم اشغالگر صهیونیستی نیز گفت: روند عادی‌سازی به بن‌بست خواهد رسید و رو به زوال است، زیرا در واقع کشورهای عربی با رژیمی صلح کرده‌اند که اصلا به صلح اعتقادی ندارد.

عبدالجلیل افزود: رژیم صهیونیستی بر پایه خشونت بنا شده است و هرگز به صلح ایمان ندارد و نخواهد داشت. آنها جز به تجاوز مستمر علیه دیگران و کودک‌کشی اعتقادی ندارند و از همین رو ما معتقدیم که رژیم اسرائیل قادر به دستیابی به صلح نیست، بنابراین صلح با آن چه معنایی می‌تواند داشته باشد.

عبدالجلیل با بیان اینکه ملت‌های اسلامی هرگز سازش با رژیم اشغالگر اسرائیل را قبول ندارند، گفت: ان شاء الله در سایه تحولات جاری در منطقه و بهبود روابط بین کشورهای اسلامی روند سازش هم رو به نابودی است و آنهایی هم که برای شتاب در پیشبرد روند سازش تلاش می‌کنند، در واقع نابودی آن را سرعت می‌بخشند چون هر گامی که در این جهت برداشته باشد با خشم و اعتراض بیشتری از جانب ملت‌ها روبرو خواهد بود.

وزیر سابق امور دینی تونس درباره راه‌های توسعه همگرایی بین کشورهای اسلامی  به منظور تحقق وحدت اسلامی گفت:  خداوند متعال دین اسلام را برای دو دستگی نازل نکرده است و  فرقه‌گرایی بین مسلمانان، وحدت آنها را برای مقابله با دشمنان اسلام سست می‌کند.

وی افزود: از همین رو معتقدیم وحدت سیاسی و اقتصادی بین کشورهای اسلامی در سایه تحولات جاری در منطقه و جهان و کاسته شدن از قدرت سلطه‌گری غربی‌ها علیه مسلمانان، ما را در دستیابی به مقصود اصلی یعنی وحدت دینی یاری می‌رساند‌.

عبدالجلیل با اشاره به اینکه آموزه‌های قرآنی بر وحدت اسلامی تأکید دارد، گفت: آیات قرآن کریم به صراحت، مسلمانان را به حفظ اتحاد و وحدت سفارش کرده است که از جمله آن، آیه ١٠٣ سوره مبارکه آل عمران است که خداوند می‌فرماید: «و همگی به ریسمان الهی (قرآن و پیامبر) که شما را به خدا پیوند می‌دهد، چنگ زنید و از اختلاف و پراکندگی بپرهیزید، و نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آن گاه که دشمن یکدیگر بودید و او میان دل‌های شما الفت انداخت و در پرتو نعمت او با یکدیگر برادر شدید.»

عبدالجلیل که در سال 1395 شمسی به دلیل انتقاد از وهابیت از وزارت امور دینی تونس برکنار شده بود، با بیان اینکه وقتی کتاب ما و پیامبر ما مسلمانان یکی است، دلیلی برای وجود شکاف بین امت‌های اسلامی وجود ندارد، تأکید کرد: امروز امت اسلامی باید وحدت اسلامی را مهم‌ترین هدف و مقصود خود قرار دهد.

وی همچنین با تأکید بر نقش زنان مسلمانان در همگرایی جهان اسلام گفت: زنان دژ مستحکم و بزرگی هستند. زنان در جوامع اسلامی امروز در تمام عرصه‌ها پیشگام هستند. در عرصه‌های علمی و آموزشی زنان حرف زیادی برای گفتن دارند. امروز زنان مسلمان در دانشگاه‌ها و در محافل سیاسی و در نهادهای دینی می‌درخشند و ثابت کردند که اسلام در پیشرفت و ترقی بین زن و مرد تمایزی قائل نیست و جوامع اسلامی هیچ مانعی برای پیشرفت زنان قرار نمی‌دهند.

استاد دانشگاه زیتونه تونس زنان را یک قدرت بزرگ برای هر جامعه‌ای توصیف کرد و گفت:باید  نقش زنان در کمک به تقریب و همگرایی جهان اسلام با همکاری بین کشورهای اسلامی در همه عرصه‌ها و به ویژه همکاری‌های فرهنگی و دینی بین کشورهای اسلامی تقویت شود.

وزیر سابق امور دینی تونس همچنین با اشاره به وجود همکاری‌های علمی بین دانشگاه‌های ایران با دانشگاه‌های تونس گفت که چند سال پیش توافقنامه‌هایی در زمینه‌های علمی بین دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان با دانشگاه زیتونه تونس به امضا رسیده است و حتی مباحثه‌های علمی با یکدیگر داشته‌اند و اساتید ایرانی و تونسی با یکدیگر در زمینه‌های تقریب بین مذاهب همکاری می‌کنند.

امت واحده را احیا کنیم

شيخ علاء‌الدين الزعتری، معاون مفتی اعظم سوریه نیز در گفت‌وگو با ایکنا با تأکید بر لزوم تحقق وحدت اسلامی به منظور صیانت از عزت و اقتدار امت اسلامی گفت: خداوند در آیه چهارم سوره صف می‌فرماید «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ: خدا کسانی را دوست دارد که صف زده در راه او جهاد می‌کنند و از ثابت قدمی گویی بنایی پولادین و استوارند.»

استاد دانشگاه الجنان شهر طرابلس لبنان گفت: اگر مسلمانان و مؤمنان دوشادوش یکدیگر برای دستیابی به هدفی مشترک تلاش کنند، آن گاه خداوند کار آنها را دوست دارد و فرقی نمی‌کند که اندیشه، دیدگاه و مذهب آنها چه باشد، زیرا ما به خداوند و پیامبری واحدی، قرآن واحد و قبله و کعبه واحدی اعتقاد داریم.

شیخ الزعتری افزود: بنابراین اگر ما بر اساس اصل همکاری عمل کردیم و در کنار یکدیگر برای حمایت از یکدیگر بایستیم هدفی را که خواست خداوند عزوجل است، محقق کرده‌ایم و آن صیانت از بشر، دین، عقل، ناموس و مال آن است و در این صورت ما به اهداف مشترک می‌رسیم و به امت واحده‌ای که مراد خداوند متعال است، می‌رسیم.

وی با اشاره به نقش ایران در همگرایی بین جهان اسلام از طریق برگزاری همایش‌ها و گردهمایی‌های بین پیروان مذاهب مختلف اسلامی گفت: در این همایش‌ها برای در کنار هم بودن امت اسلامی تلاش می‌شود. هر کدام از ما یکی هستیم، اما وقتی در کنار هم قرار می‌گیریم یک گروه را تشکیل می‌دهیم و دست خدا با جماعت است و در هر کاری موفق‌تر خواهیم بود و قدرت امت اسلامی بیشتر می‌شود.

این اندیشمند سوری، زنان مسلمان در جامعه اسلامی را همزمان مربی، مادر و پشتیبان توصیف کرد و گفت: زنان نیمی از جامعه هستند، اما در هر جامعه با توجه به اراده زنان آن برای اثبات توانمندی خود، حضور زنان ضعیف‌تر و قوی‌تر است و به هر روی نقش زنان در همگرایی جهان اسلام هرگز کم‌تر از مردان نیست و آنها در هر زمینه‌ای می‌توانند به تحقق وحدت اسلامی کمک کنند.

 امید زیادی به خیر نهفته در روابط ایران و عربستان داریم

الزعتری همچنین با اشاره به تأثیر نزدیکی بین ایران و عربستان سعودی در وحدت جهان اسلام گفت: ما امید زیادی به خیر نهفته در این اتفاق داریم و قطعاً به نفع امت اسلامی در رویارویی با استکبار جهانی و در رأس آن آمریکا و غده سرطانی اسرائیل است.

 وی تصریح کرد: باید تلاش‌ها را برای یکی کردن دیدگاه و هدف افزایش داده و همواره نسبت به تلاش دشمن برای ایجاد تفرقه و دو دستگی به‌ویژه بین مذاهب مختلف اسلامی هوشیار باشیم. زمانی که دین را در قلب‌هایمان می‌پرورانیم و ایمانمان را مستحکم می‌کنیم می‌توانیم با قدرت ایمان، شأن و منزلت خود را بالا برده و با قدرت وحدت در برابر اقدامات تحریک‌آمیز دشمن منسجم و بیدار برخورد کنیم.

گفتنی است دانشگاه تهران روز بیستم خرداد ماه میزبان کنفرانس بین‌المللی همزیستی مسالمت‌آمیز با عنوان «همگرایی جهان اسلام و افق تمدنی آینده با محوریت مقاصد شریعت» بود که در آن ده‌ها شخصیت دینی و دانشگاهی از کشورهای مختلف اسلامی حضور داشتند.

گفت‌وگو: الهام مؤذنی