بررسی نسبت رجولیت در مرجعیت در مجله «حدیث و اندیشه»
سی و سومین شماره نیم‌سالنامه حدیث و اندیشه به صاحب‌امتیازی دانشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
به گزارش ایکنا، سی و سومین شماره نیم‌سالنامه حدیث و اندیشه به صاحب‌امتیازی دانشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
از جمله عناوین مقالات این شماره می‌توان به «رجولیت در مرجعیت بر اساس قرآن و روایات»، «عقل اجتهادی در بین فریقین»، «گونه‌شناسی روایات تأویلی مرتبط با امیرمؤمنان(ع) در سوره مائده»، «گونه‌شناسی روایات معمربن‌راشد در منابع شیعی»، «بازشناسی روایاتِ منسوب به طبری در دلائل الإمامة»، «دلایل بایستگی اعتبارسنجی احادیث در پرتو قرآن» اشاره کرد.
در چکیده مقاله «رجولیت در مرجعیت بر اساس قرآن و روایات» می‌خوانیم: «در خصوص مرجعیت یکی از شرایطی که برای تصدی مقام افتاء و مرجعیت در نظر گرفته شده است شرط رجولیت است از آن جایی که در احکام فقهی زن و مرد تفاوت‌هایی وجود دارد این امر باعث شده است که درباره این شرط نظرات متفاوتی مطرح بشود از این رو عده‌ای رجولیت را برای تصدی این مقام شرط می‌دانند و عده‌ای دیگر رجولیت را شرط نمی‌دانند به عنوان نمونه موافقین وجود شرط رجولیت به آیه 34 سوره نساء خداوند مردان را قیم زنان قرار داده که لازمه این قیمومت تبعیت زن از مرد می‌باشد از این رو می توان گفت آیه مذکور به زندگی مشترک زن و شوهر و حقوق هر یک از آن دو نسبت بر دیگری مربوط است اشاره دارد و روایاتی نظیر صحیحه ابی‌خدیجه که دلالت بر پرهیز از امر داوری نزد حکام جور دارد که در این خصوص به مردی از میان خودشان رجوع کنند از این رو می توان گفت تمسک به مفهوم رجل در این روایت در نزد اصولیین حجیت ندارد استناد کردند که این آیات و روایات به عنوان ادله مطرح شده از سوی آنان ناتمام است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای بوده است.»
در طلیعه مقاله «عقل اجتهادی در بین فریقین» آمده است: «ظرفیت آموزه‌های اسلام برای بارور نمودن اندوخته‌های عقل امری تردید ناپذیر است. بعد از دوران رسول گرامی اسلام(ص) اجتهاد به عنوان یکی از روش‌های راهیابی به تعالیم اسلام رسمیت یافت. در قرن دوم بحث و جنجال پیرامون عقل اجتهادی و دایره حجیت آن، بین فریقین اوج گرفت. بعد از ورود شیعیان به دوران غیبت معصومان، این بحث در اهل تسنن تثبیت شد و اختلاف به بدنه عالمان شیعی تسری پیدا کرد. در این نوشتار درصددیم ابتدا خواستگاه بروز و ظهور این بحث را واکاوی کنیم و بعد از تصویرسازی اجمالی از سرنوشت عقل اجتهادی در بین اهل سنت، اتهامات وارد بر گرایش اعتزال و فربگی دلیل عقلی در مدرسه بغداد را بررسی کنیم. ادعاء اینست که تفسیر نادرست سخنان بزرگانی نظیر شیخ مفید و سید مرتضی در این اتهام نقش بسزائی دارد و عقل اجتهادی هرگز در اندیشه آنان به عنوان منبع دین مطرح نبوده است.»
در چکیده مقاله «دلایل بایستگی اعتبارسنجی احادیث در پرتو قرآن» می‌خوانیم: «رهیافت آسیب‌های فراوان به سپهر احادیث، نقد سند و محتوای آنها را بایسته می‌نماید. در فرآیند اعتبارسنجی حدیث، بسنده کردن به بررسی سند حدیث، برای داوری درباره آن به سبب وجود مؤلفه‌هایی چون وجود راویان مسکوتٌ‌عنه، مختلفٌ فیه و مجهول و نیز آسیب‌های دیگری در زنجیره نقل حدیث، ناکارآمد می‌نماید. در میان گونه‌های نقد محتوایی نیز عرضه حدیث به قرآن نتیجه‌ای برای داوری استوارتر فراهم خواهد آورد. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره از منابع کتابخانه‌ای درپی یافتن دلایل نیازمندی فرآیند اعتبارسنجی حدیث بوسیله قرآن است. این دلایل به نحو تضمنّی بر عرضه حدیث به قرآن رهنمون هستند. اما دلایلی چون نقش مرجعیت قرآن برای معارف دینی دلالتی مستقیم، بر بایستگی پیش‌گفته دارند. دلایل نقلی مورد بهره درین پژوهش، گزاره‌های برآمده از قرآن و سنّت هستند که از انواع دلالت‌های مطابقی و التزامی آنها در راستای اثبات بایستگی عرضه حدیث به قرآن بهره گرفته شده است. این دلایل عبارتند از: آیات دربردارنده ویژگی‌های فرازمندی قرآن برای سنجش رهیافت‌ها و نیز رجوع به قرآن در هنگامه کشمکش‌ها، روایات مشهور به ثقلین و اخبار عَرض.»
انتهای پیام
