شرح کلمات قصار حضرت علی(ع) در «حکمت‌های علوی»
حمید قربانپور، مؤلف کتاب «حکمت‌های علوی» با بیان اینکه نهجالبلاغه در ابعاد و سطوح مختلف فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و ... حاوی مفاهیم والایی است، اظهار کرد: در کتاب حکمت علوی سعی بر آن شده تا کلمات قصار حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه با نگاهی نو شرح داده و معارف آن به زبان امروزی بیان شود.
حمید قربانپور، عضو هیئت علمی گروه الهیات دانشگاه گیلان و مؤلف کتاب «حکمت‌های علوی» به مناسبت ایام شهادت حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در گفت‌و‌گو با ایکنا از گیلان به معرفی کتاب حکمت‌های علوی(نگاهی نو به پیامهای کاربردی کلمات قصار امام علی(ع) در نهجالبلاغه) پرداخت و بیان کرد: تلاش ما بر این است تا بتوانیم با منابع دینی که در بردارنده معارف اهل بیت(ع) است نیز همچون قرآن کریم، انس و الفت گرفته و ضمن استقرار مفاهیم آن در دل و روح، معارف آن را در گفتار، رفتار و زندگی بکار بگیریم.
عضو هیئت علمی گروه الهیات دانشگاه گیلان با بیان اینکه در نهجالبلاغه دنیایی از معارف وجود دارد، بیان کرد: اما متأسفانه آن‌طور که شایسته است جامعه با مفاهیم آن آشنا نبوده و این معنا مورد غفلت قرار گرفته است. از این رو با توجه به این نیاز جامعه و همچنین با اثر پذیرفتن از کلاس‌های تفسیر موضوعی نهجالبلاغه که در دانشگاه تدریس می‌کنم، احساس کردم که کتب موجود در این زمینه تا حدی دیریاب بوده و نمی‌توان به سادگی با آن ارتباط برقرار کرد. لذا برآن شدم که با تعریف سازوکاری، مفاهیم کتاب شریف نهجالبلاغه را به زبان امروزی بیان کنم.
وی ایده تألیف این کتاب را از کلاس‌های درسی تفسیر موضوعی نهجالبلاغه و ارتباط با دانشجویان دانست و گفت: در این حوزه تجربه موفق تفسیر نور حاج‌آقا قرائتی که با هدف ملموس و کاربردی کردن پیام‌ها و مفاهیم قرآن کریم تالیف شده بود مدنظر قرار گرفت. ضمن توجه به این الگوی موفق، تفسیر پیام امام نوشته شده تحت اشراف آیت‌الله مکارم شیرازی را مبنا قرار داده و با تمرکز بر کلمات قصار نهجالبلاغه، نگارش کتاب را آغاز کردم. در این راستا حدود ۶ ترم، کلمات قصار نهجالبلاغه را با توجه به شرح پیام امام آیت‌الله مکارم در کلاس‌ها تدریس کردیم و ضمن سعی بر خلاصه کردن تفسیر پیام امام، نکاتی از جانب خود و همچنین دانشجویان به ذهن خطور می‌کرد و آن‌ها یادداشت‌برداری می‌شد.
مؤلف کتاب «حکمت‌های علوی» با بیان اینکه تجربه نشان داده که دانشجویان و جوانان از کتاب‌های روان اینچنینی و چنین سبک و سیاق یادگیری استقبال می‌کنند، اظهار کرد: دغدغه من نیز این بود که پیامهای قرآن و نهجالبلاغه به زبان معاصر بیان شود. برای مثال در نهجالبلاغه بالاترین و ناب‌ترین نکته‌های ارتباطی، مسئله فرار و مهاجرت مغزها، راه‌های بهبود کیفیت زندگی اجتماعی و... وجود دارد ولی شاید عموم آن را ندانند. لذا معرفی و بهره‌برداری از چنین معارف والایی نیاز به ایده و روشی دارد که بتواند این مفاهیم را به‌صورت خلاقانه و به زبان امروزی بیان کند.
وی تصریح کرد: سعی بنده بر این بود که با رجوع به مفاهیم نهجالبلاغه ابتدا بتوانم اندک اندک معارف آن را در خود تقویت کرده و سپس به شیوه‌ای نوین پیام آن را به جامعه منتقل کنم. متاسفانه بسیاری از پیام‌ها و نکات زندگی اجتماعی و... که به زیبایی در نهجالبلاغه بیان شده، مغفول مانده است، در حالی‌که شاهد هستیم بیانات و سخنان بسیاری از چهره‌های متخصص امروزی به سادگی در جامعه منتشر می‌شود، حال بسیار پسندیده است کلماتی که به منبع وحی الهی متصل هستند را در جامعه رواج دهیم.
قربانپور با اشاره به اینکه نهجالبلاغه در ابعاد و سطوح مختلف فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و... حاوی پیام است، تصریح کرد: یکی از جلوه‌های پررنگ نهجالبلاغه، جنبه موعظه آن است. ناب‌ترین موعظه‌ها در زمینه غفلت نکردن از یاد مرگ، دل نبستن به دنیا و... از جانب حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) در نهجالبلاغه ذکر شده است. بخش قابل توجه دیگری از مطالبی که در نهجالبلاغه بیان شده مسائل مربوط به کارگزاران و مسئولان است که فقدان کاربردی‌کردن این نکات ارزنده در جامعه امروز، محسوس است.
عضو هیئت علمی گروه الهیات دانشگاه گیلان به نکاتی دیگر از معارف نهجالبلاغه اشاره کرد و افزود: همچنین نکاتی درباره خداشناسی، نبوت، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و در واقع انبوهی از معارف ناب در کتاب نورانی نهجالبلاغه بیان شده است. از آنجایی که با ادبیات فارسی نیز آشنا هستم می‌توانم اینچنین بگویم که در اشعار و آثار مشاهیر ادبی چون سعدی شیرازی نیز رگه‌ها و آثاری از نفوذ کلام حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) از مطالب نهجالبلاغه وجود دارد.
مؤلف کتاب «حکمت‌های علوی» با تأکید بر اینکه لازمه عمل به معارف قرآن و روایات اهل‌بیت، انس با آن معارف است، اظهار کرد: باید نهضتی راه‌اندازی شود تا معارف نهجالبلاغه و سخنان منتسب به سایر حضرات معصومین در جامعه منتشر شود تا در سایه انس با آن‌ها، تأثیرات خود را در زندگی ما نشان بدهند. اگر با پیام‌ها و نکات قرآن و اهل بیت(ع) مانوس باشیم، می‌توانیم در گفتار، رفتار، ارتباطات و... آن را بکار ببندیم و اخلاق محور عمل زندگی کنیم.
وی با بیان اینکه در نهجالبلاغه بیش از ۴۰۰ کلمه قصار وجود دارد، تصریح کرد: در گام نخست بدلیل اینکه از حجم کتاب کاسته شود و اشتیاق مخاطب به مطالعه آن بیشتر شود، تصمیم گرفتم کلمات را تقسیم‌بندی کرده و به تعداد کمتر در جلدهای جداگانه‌ای با عنوان کتاب حکمت‌های علوی منتشر نمایم تا مخاطب انگیزه بیشتری در خواندن کتاب داشته باشد و از حوصله وی خارج نشود. در حال حاضر جلد نخست کتاب منتشر شده و مشغول تألیف جلد دوم هستم.
قربانپور افزود: این کتاب به رغم سادگی، از پشتوانه منبعی بسیار خوبی نیز برخوردار است و در این راستا بیش از ۸۰ درصد شرح‌های نهجالبلاغه که غالباً به زبان عربی است ملاحظه و بررسی شده است. در واقع تلاش شده تا معارف و پیامهای استنباط شده از کلمات قصار، مستند به سخن شارحان نهجالبلاغه باشد و از اتقان و استواری بالایی برخوردار باشد. امیدوارم که بتوانیم این معارف را در جامعه بسط و توسعه دهیم و در مسیر نشر معارف اهل بیت(ع) گام برداریم.
لازم به ذکر است، وی دارای دکترای علوم قرآن و حدیث و تألیفاتی چون مسیحیت و صد سؤال بی‌پاسخ، تحریف یا تغییر کتاب مقدس، پولس قدیس، تناقضات کتاب مقدس، ترجمه علوم‌الحدیث و مصطلحه از صبحی صالح، اساطیرالاولین(نقد کتاب ضاله قرآن کلام محمد) در دو جلد، حکمت‌های علوی، مقالاتی در حوزه‌های مختلف قرآنی و... است.
