روایتی از واقعه ۱۹ بهمن ۵۷ در گرگان

پنجشنبه 19بهمن‌ماه 57 در حدود ساعت چهار صبح چند نفر از جوانان انقلابی در خیابان طهماسبی گرگان مشغول پاسداری و نگهبانی بودند که مورد حمله‌ مسلحانه چند مأمور شهربانی گرگان قرار می‌گیرند در نتیجه دو نفر از انقلابیون بی‌دفاع به نام‌های رجب سلیمانی و برات آبرودی به شهادت می‌‌رسند و دو نفر نیز به نام غلامرضا صدیقی و سیدرضا شریف‌حسینی مجروح می‌شوند.

مردم برای انتقام‌گیری به یکی از ماموران شهربانی به نام حمزه حسینی حمله می‌کنند و بعد از ضرب و ستم شدید توسط جوانان انقلابی کشته می‌شود. اما دقایقی بعد ماموران شهربانی گرگان وحشیانه به خیابان‌ها ریختند و به جان مردم و اموال آنها افتادند و بدون مجوز قانونی دست به کشتار و آتش‌سوزی اموال مردم زدند.

روز ۱۹ بهمن سال ۵۷ مأموران شهربانی گرگان علاوه بر آتش زدن حدود ۱۰۰ مغازه، انبار و هتل واقع در خیابان امام خمینی شهر گرگان برخی از اجناس آنها را نیز غارت کردند آنها حتی چند ماشین که برای تخلیه اموال مغازه‌ها و نجات از آتش‌سوزی آمده بودند را نیز به آتش کشیدند و به سوی مردم و کسانی که مشغول نجات اجناس مغازه‌های خود بود نیز شلیک می‌کردند، آن روز هیچ‌کس و هیچ چیز از شر گلوله‌های آتشین ماموران در امان نبود حتی زنی که با نگرانی به کوچه‌ای نزدیک منزلش آمده بود تا فرزندانش را بیابد و از مهلکه نجات دهد را هم مورد هدف تیراندازی خود قرار داده بودند.

غلامرضا خارکوهی تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی در روز ۱۹ بهمن از نزدیک شاهد بود که مردم مظلوم گرگان در زیر گلوله‌باران ماموران شهربانی با چنگ و دندان به یاری هم می‌شتافتند تا آتش‌سوزی‌ها را خاموش کنند و برخی از اجناس مغازه‌ها را تخلیه کنند و از شعله‌های آتش نجات دهند.

ماموران که جنب و جوش فوق‌العاده مردم را دیدند، با شلیک به سوی ماشین آتش‌نشانی خواستند مانع از اطفا حریق شود اما رانندگان آتش‌نشانی حتی با چرخ‌های پنچر شده به حرکت خود ادامه می‌دادند و مردم نیز با شلنگ‌هایی که به شیرهای آب منزل یا مغازه خود متصل کرده بودند تلاش می‌کردند تا منبع آب ماشین آتش نشانی را پر کنند.

آن روز ماموران رژیم تمام مغازه‌ها را آتش می‌زدند و توی هر مغازه مواد آتش‌زا می‌انداختند، ما هرچه آب می‌ریختیم خاموش نمی‌شد تا اینکه ماشین آتش‌نشانی آمد اما لاستیک چرخ یکی از ماشین‌ها را مأموران زدند و ترکاندند ولی راننده با همان وضعیت حرکت می‌کرد و می‌گفت «الله اکبر» و آتش‌ها را خاموش می‌کرد.

درخواست تلفنی مرحوم آیت‌الله طاهری‌گرگانی از شهربانی

مرحوم آیت‌الله سیدحبیب‌الله طاهری‌گرگانی نماینده فقید مردم استان گلستان در مجلس خبرگان‌رهبری می‌گوید: روز ۱۹ بهمن مأموران شهربانی بسیار با خشونت با مردم رفتار کردند آنها مواد آتش‌زا را در مغازه‌های شهر می‌ریختند و آنها را به آتش می‌کشیدند. آتش در چند جای شهر زبانه کشید و صدای رگبار گلوله هم مرتب به گوش می‌رسید آن روز آتش و خون همراه بود با رگبار مسلسل‌های پلیس که مرتب به طرف مردم نشانه می‌رفت و عده‌ای همان روز به شهادت رسیدند.

در این میان من به آیت‌الله طالقانی تلفن کردم و این جریان را به ایشان اطلاع دادم. او هم در پاسخ گفت «من الان به شهربانی کل کشور زنگ می‌زنم که جلوی ماموران را بگیرد.»

چون در اطراف آیت‌الله طالقانی افراد انقلابی بسیاری بودند رژیم از ایشان ترس و هراس بیشتری داشت و بعد ایشان دوباره به من زنگ زد و گفت «من با شهربانی کل کشور تماس گرفتم که قرار شده پلیس‌ها از سطح شهر جمع‌آوری شوند.»

من هم همان جا به ایشان گفتم که تا حالا این کار انجام نشده و هنوز آتش‌سوزی و تیراندازی مأموران ادامه دارد شاید حدود دو ساعت بعد از این تماس بود که کم‌کم پلیس‌ها را از سطح شهر گرگان جمع کردند اما کشتار زیادی از سوی مأموران انجام گرفت البته من این تماس را از منزل حاج آقا سیدسجاد علوی با مرحوم طالقانی برقرار کردم که از چشم پلیس دور بود چون تلفن‌های مدرسه و منزل ما تحت کنترل بود.

گرگان در روز ۱۹ بهمن ۵۷  به شهر جنگ‌زده‌ای شباهت یافت که گویی توسط فانتوم‌های متجاوزان خارجی مورد بمباران وحشیانه قرار گرفته است فضای شهر آکنده از دود، آتش و بوی خون و باروت و صدای گلوله بود که همراه با فریادهای «الله اکبر» و فریادهای مردم بی‌گناه و زبان‌های سرکش آتش به کسی مجال تأمل و تحمل می‌داد، آنها از پنجره‌های «هتل میامی» نیز به سوی مردم بی‌گناه تیراندازی می‌کردند.

این واقعه آنقدر ناگوار و خسارت بار بود که همان روز ۱۹ بهمن ۵۷ خبر آن به اطلاع حضرت امام‌خمینی در تهران رسید و معظم‌له در سخنرانی که عصر همان روز در اجتماع مردم انجام داد و با ناراحتی اعلام فرمود: «الان به من اطلاع داده‌اند که در گرگان و بعضی جاهای دیگر در این روزها کشتار شده است آخر چرا اینطور کارها می‌شود؟!.»

خلاصه در نتیجه رفتار خشونت بار مأموران شهربانی علاوه بر دو شهید سحرگاهان روز چهار نفر نیز در ساعات بعد شهید و ده‌ها نفر زخمی شدند. لذا جمع شهدای آن روز به ۶ نفر رسید که عبارتند از ذبیح الله خوزین، مسلم مازندرانی، مسلم نوروزی، مسعود گلدسته، برات آبرودی، رجب سلیمانی.

منبع: کتاب «استان گلستان در نهضت امام خمینی (ره)» تألیف غلامرضا خارکوهی تاریخ‌نگار انقلاب