مسابقات مناظره؛ زمینه‌ساز تحول شخصیتی و علمی در جامعه دانشجویی
عضو هیئت علمی سازمان جهاددانشگاهی گیلان گفت: ترویج فرهنگ مناظره موجب تقویت فن‌بیان و اعتماد‌به‌نفس در بین دانشجویان شده و ضمن آماده‌کردن آنان برای پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی و مدیریتی، زمینه‌ساز تحول شخصیتی و علمی در جامعه دانشجویی خواهد شد.
حبیب محمودی چناری، عضو هیئت علمی سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان به‌مناسبت روز دانشجو در گفتوگو با ایکنا از گیلان با اشاره به اهمیت فرهنگ گفتوگو بیان کرد: زبان به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین ابزار یک گفتوگوی خوب و از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین اجزای بدن و عاملی مؤثر برای ارتباط ميان انسان و جهان پيرامون است. زبان وسیله‌ای برای انتقال باورها و اندیشه‌های جوامع انسانی است که این نقش زبان را می‌توان به‌عنوان اصلی‌ترین کارکرد آن قلمداد کرد.
وی با اشاره به مسابقات ملی مناظره دانشجویان نشان خواجه نصیرالدین طوسی که در آبان ماه امسال توسط سازمان جهاددانشگاهی استان گیلان برگزار شده بود، این مسابقات را موجب تقویت توانمندی دانشجویان دانست و ابراز کرد: مناظرات دانشجویی زمینه را برای توسعه و ترویج اصول علمی و انتقال دست‌آوردهای علمی و تجربی در دانشگاه‌ها تقویت کرده و اصل مشارکت و تشریک مساعی را در کارهای علمی بالا می‌برد. چرا که افراد یاد می‌گیرند بحث و جدل اگر در مسیر علمی و منطقی پیش برود یک عامل مهم برای تقویت همکاری‌های بین گروهی و سازمانی است. در گام دوم موجب گسترش اخلاق علمی و اجتماعی است چرا که افراد یاد می‌گیرند چگونه با هم به شیوه‌ای منطقی و عقلانی به گفت‌و‌شنود بنشینند.
استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی گیلان تصریح کرد: ترویج فرهنگ مناظره موجب تقویت فن بیان و اعتماد به‌نفس در بین دانشجویان شده و آنان را برای پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی و مدیریتی در جامعه آماده می‌کند. در واقع می‌توان گفت در کنار آموزش، مناظره با ماهیت عملیاتی خود می‌تواند زمینه‌ساز تحول شخصیتی و علمی در بین جامعه دانشجویی و در گام بعد همه دانشگاهیان باشد. مناظره یک جدال لفظی برای به چالش کشیدن طرفین مناظره معنی نمی‌شود بلکه می‌توان آن را فضای گفتمانی توام با ادب، اخلاق، بینش و دانش علمی و منطقی منطبق بر راهکارهای حل مسئله و انتقال تجارب و دانش جدید دانست.
وی با بیان اینکه ترویج این فرهنگ موجب توسعه یافتگی کشور خواهد شد خاطرنشان کرد: توسعه در زبان برنامه‌ریزی به معنی تلاش در جهت رشد و بهبود شرایط انسانی در کنار داشتن ابزار و شرایط مورد نیاز آن است. حال مناظره و ترویج گفتمان احسن در جامعه، روشی است که به انسان فن بیان می‌آموزد و او را برای جستجوی حقیقت و کشف حقایق به تلاش وا‌می‌دارد. در این فرهنگ فرد یاد می‌گیرد چگونه با مجهز کردن خود به سلاح علم و دانش و فن بیان، در یک جدال منطقی که قراراست به نتیجه منتهی شود، برتری یابد. به‌ویژه در مناظرات دانشجویی که به منزله یک کلاس عملی و عینی برای دانشجویان است، فرصتی است که آنها بتوانند روش و اصول گفت و گوی منطقی، کوتاه و مؤثر را یاد بگیرند و چون ماهیت مناظره آموزشی است به صراحت می‌توان آن را عاملی مهم در بهبود شاخص‌های توسعه انسانی قلمداد کرد.
استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاددانشگاهی گیلان با اشاره به این نکته که انسان موجودی اجتماعی است و برای بقا و پایداری زیستی خود محکوم به گفتوگو است بیان کرد: انسان برای تامین نیازها و خواسته‌های خود با افراد، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف در سطوح کوچک تا بزرگ و خانواده تا اجتماع به گفتوگو می‌نشیند، برای احیای حقوق خود نیازمند مباحثه است و بدون آن محکوم به انزوا و گوشه‌گیری است. وجود گفتوگو در یک جامعه از مهم‌ترین شاخصه‌های اخلاق اجتماعی آن جامعه است.
محمودی چناری به پیشینه این موضوع در تاریخ ایران و جهان اشاره کرد و ادامه داد: اهمیت و نقش گفتوگو در ایران ریشه تاریخی داشته و همواره توسط بزرگان، شعرا و فلاسفه مورد تاکید بوده است. برای نمونه در شعر حافظ، آنجا که شاعر می‌سراید «گفتگو آیین درویشی نبود/ ورنه با تو ماجراها داشتیم» و همچنین در شعر پروین اعتصامی جدال بین محتسب و مست، نمونه یک گفت‌و‌شنود توامان با جَدل است، که به زیبایی به نقش کلام و مهارت در اقناع طرفین در شعر دیده می‌شود. البته نمونه‌های موفق دیگری چون گفتوگوی زاغ سیاه و باز سفید در دیوان عنصری، سؤال و جواب‌های عاشقان و معشوقان در شعر حافظ، مولانا، پروین اعتصامی و دیگر شاعران و نویسندگان بزرگ، نمونه‌های موفقی در ارتباط با اهمیت و جایگاه گفتوگو و فن بیان در فرهنگ و ادب ایران زمین است.
عضو هیئت علمی جهاددانشگاهی گیلان به پیشینه دینی این فرهنگ نیز اشاره کرد و یادآور شد: همچنین در دین اسلام و به‌ویژه در قرآن کریم و احادیث انبیا و معصومین به کرات نقش و جایگاه گفتوگو به‌خوبی بیان شده است. به‌طوری که اسلام به موضوع گفتوگو و مناظره به‌عنوان ابزاری مناسب برای برقراری ارتباط بین فرهنگ‌ها و ادیان توجه ویژه‌ای دارد. چنانکه اسلام آئین گفتوگو و قرآن کتاب گفت‌و‌گوست.
محمودی چناری بر ویژگی‌های شاخص گفتوگو و مناظره مطلوب تاکید کرد و افزود: زمانی یک مناظره مطلوب، موفق و سالم خواهد بود که در آن، اصول و موازین علمی و اخلاقی رعایت شود. در اصول علمی مهارت علمی مناظره کننده و مسلط بودن به استدلال منطقی و در اصول اخلاقی رعايت هنجارهای اخلاقی برای تاثیرگذاری بیشتر بر طرف مناظره لازم و ضروری است. سه رکن اساسی در اصول علمی شامل بحث و جدال احسن، استفاده از استدلال عقلی و پرهيز از مغالطه و سه اصل اخلاقی رعايت ادب و متانت، پرهيز از تخریب شخصيت افراد و دوری از ستيزه‌جويی و تعصب و تلاش برای برتری به هر روش ممکن به‌عنوان مهم‌ترين اصول یک مناظره خوب باید مد‌نظر قرار گیرد.
انتهای پیام
