هیچ کتاب جامعی درباره دفاع مقدس تألیف نشده است/ تجهیز کتابخانه‌های مراکز اسلامی با آثار ارزشی
گروه ادب ــ شهریار امینیان، عضو هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس گفت: یکی از اهدافمان از حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت این است که آثار دفاع مقدس و جنگ تحمیلی را از زبان کارشناسان و فرماندهان خودمان به فضای بین‌الملل ارائه کنیم تا از تک ساحتی بودن خارج شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ هر ساله بسیاری از ناشران ایرانی به صورت مستقل در نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت حضور پیدا می‌کنند و یا آثار خود را از طریق آژانس‌های بین‌المللی و مراکز گوناگون ارائه می‌کنند. یکی از آن‌ها مجمع ناشران دفاع مقدس است که در سال‌های اخیر به صورت جدی در این نمایشگاه حضور دارد. در این راستا با شهریار امینیان، عضو هیئت مدیره مجمع ناشران دفاع مقدس درباره کم و کیف حضور ناشران کتاب‌های دفاع مقدس در نمایشگاه فرانکفورت ۲۰۱۹ به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه از نظرتان می‌گذرد؛
ایکنا ــ مجمع ناشران دفاع مقدس برای حضور در نمایشگاه فرانکفورت چه برنامه‌هایی دارد و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
بخشی از برنامه‌هایمان مطابق معمول است که هر سال برگزار می‌شود و برخی از آن‌ها به معرفی یکسری از کتاب‌های دفاع مقدس که تازه منتشر شده و جدید است اختصاص دارد، در واقع این آثار در ارزیابی‌ها و کارشناسی‌ها با نظر و انتخاب ناشر این قابلیت را داشته‌اند که در حوزه ادبیات معرفی و قابل مذاکره باشند، و بتوان آن‌ها را به زبان‌های دیگر ترجمه و کپی رایت آن‌ها را منتقل کرد. برخی از آثار به زبان دیگری ترجمه شده‌اند و قابلیت آن را دارند که به زبان‌های دیگری هم ترجمه شوند. بخشی هم کتاب‌هایی‌اند که ترسیم‌گر فرهنگ دفاع مقدس‌اند و آثار تصویری و پژوهشی محسوب می‌شوند که آن‌ها هم مخاطبان خاصی دارند و ممکن است مورد توجه مراکز پژوهشی قرار گیرند. آثاری که در این زمینه معرفی می‌شوند داری کاتالوگ‌اند و بخشی هم به صورت خلاصه به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند که نمونه‌هایش را در فرانکفورت عرضه می‌کنیم.
گفت‌وگو با ناشرانی که طی سال‌های گذشته از طریق ایمیل و یا حضوری ارتباطاتی با آن‌ها برقرار شده و حوزه‌های آن‌ها متناسب با فعالیت ناشران ایرانی است، یکی از برنامه‌های ماست. آن‌ها ناشرانی هستند که به ادبیات جنگ، مقاومت و پایداری پرداخته‌اند و سال گذشته نتوانستیم با برخی از آن‌ها ارتباط برقرار کنیم و امیدواریم امسال این رایزنی‌ها منجر به تبادل آثار و حق کپی رایت شود. با برخی ناشران هم در سال گذشته فرصت نشد رایزنی‌های کافی صورت گیرد، اما امسال در نظر داریم این کار را انجام دهیم.
مجمع ناشران دفاع مقدس به نمایندگی از ناشران این حوزه، یکسری برنامه‌های عمومی را نیز انجام می‌دهد و در این راستا از کمک به آژانس‌های ادبی ایران، دریغ نمی‌ورزد. اما در برنامه‌های خاصی که حضور داریم، یکی از آن‌ها مذاکره با برخی مراکز اسلامی و فرهنگی است که قبلاً مذاکرات اولیه انجام شده و امیدواریم امسال بتوانیم گفت‌وگو‌هایی برای همکاری‌های مشترک داشته باشیم
مجمع ناشران دفاع مقدس به نمایندگی از ناشران این حوزه، یکسری برنامه‌های عمومی را نیز انجام می‌دهد و در این راستا از کمک به آژانس‌های ادبی ایران، دریغ نمی‌ورزد. اما یکی از برنامه‌های ما مذاکره با برخی مراکز اسلامی و فرهنگی است که قبلاً مذاکرات اولیه انجام شده و امیدواریم امسال بتوانیم گفت‌وگو‌هایی برای همکاری‌های مشترک داشته باشیم و در حوزه اروپا و خاورمیانه به ویژه کشور‌های خط مقاومت همکاری‌هایمان بیشتر شود و بتوانیم یک هم‌افزایی ادبی را شکل دهیم. بخشی از برنامه‌هایمان هم در حوزه تسلیحات شیمیایی، آثار مخرب آن، قربانیان و جانبازان شیمیایی است و درصددیم یک آلبوم از بیانات رهبری آماده کنیم زیرا مردم اروپا به ویژه حوزه بالکان و فرانسه باید بدانند که کشورهایشان چه حمایت‌هایی از رژیم بعث صدام داشته‌اند و چه جنایاتی در حق مردم ایران و رزمندگانمان مرتکب شده‌اند، این آلبوم در محل غرفه نمایش داده می‌شود و امیدوارم بتوانیم فعالیتی اثرگذار انجام دهیم. برنامه‌های دیگری هم در دست اقدام است که به زودی اعلام می‌شود.
ایکنا- به گفت‌وگو با مراکز اسلامی اشاره کردید در این رایزنی‌ها چه اهدافی را دنبال می‌کنید؟
تجهیز کتابخانه‌های مراکز اسلامی، مساجد و مراکز فرهنگی به آثار دفاع مقدس یکی از اهداف ماست. چند سالی که مجمع ناشران دفاع مقدس در نمایشگاه فرانکفورت شرکت می‌کند و جزء معدود مجامعی است که توانسته آثارش را در کتابخانه‌های سراسر آلمان جای دهد و در کنار کتب مذهبی و ایران‌شناسی در همه مراکز، آثار دفاع مقدس هم دیده می‌شوند و این حداقل بخشی از نیازهای ایرانیان مقیم آلمان و یا علاقه‌مندان به زبان فارسی را تأمین می‌کند و این فعالیت امسال هم ادامه می‌یابد.
ایکنا-چند عنوان از کتاب‌هایی که موفق به انتقال رایت آن در سال‌های اخیر شده‌اید، بیان کنید؟
انتقال کپی رایت پروسه زمان‌بری است و معمولاً گفتوگوهای آن در طول سال رخ نمی‌دهد و در واقع این موضوع بین دو نمایشگاه اتفاق می‌افتد و من مشخصاً می‌توانم بگویم در زمینه انتقال رایت، یکی از ناشران مطرح بین‌المللی کتاب با موضوع جنگ تحمیلی، تهاجم ناجوانمردانه رژیم بعثی، فرآیند دفاع و ... دو سال است که درصدد است تفاهمی در این زمینه انجام دهد و خوشبختانه سال گذشته در نمایشگاه فرانکفورت توانستیم به یک توافق کلی دست یابیم و اکنون حدود ۷-۸ ماهی است که با مرکز مطالعات و اسناد دفاع مقدس در حال رایزنی هستیم تا کتاب‌های پژوهشی مورد نظر را معرفی کنیم و شاید بتوان گفت این یک حرکت در راستای تولید محتوا نیز بوده است.
حوزه دفاع مقدس دو جنبه مختلف دارد؛ یک جنبه پژوهشی است که در سطح بین‌الملل درباره جنگ ایران و عراق وجود دارد، اما عمده این آثار را یا کشور‌های اروپایی، یا دولت‌های متخاصم و یا مراکز پژوهشی وابسته به آن‌ها تدوین و منتشر کرده‌اند و به ندرت کار پژوهشی درباره ابعاد دفاع مقدس به همت ایران منتشر شده که ترجمه و در فضای بین‌المللی منتشر شده باشد
چون حوزه دفاع مقدس دو جنبه مختلف دارد؛ یک جنبه پژوهشی است که در سطح بین‌الملل درباره جنگ ایران و عراق وجود دارد، اما عمده این آثار را یا کشور‌های اروپایی، یا دولت‌های متخاصم و یا مراکز پژوهشی وابسته به آن‌ها تدوین و منتشر کرده‌اند و به ندرت آثار پژوهشی درباره ابعاد دفاع مقدس به همت ایران منتشر شده که ترجمه و در فضای بین‌المللی منتشر شده باشد. این موضوعی بوده که پس از دو سال تحقیق بر روی آن سعی کرده‌ایم، فضا را برای انتقال حق کپی رایت آثار پژوهشی مهیا کنیم.
با توجه به اینکه این کتاب‌ها در دسته کتاب‌های بازاری و انبوه نبوده و کتاب‌هایی هستند که با جلد سخت منتشر می‌شوند و مخاطب خاص دارند، اما مراکزی که این کتاب‌ها را کار می‌کنند ناشران بسیار برجسته و بزرگی‌اند که سرمایه‌گذاری‌های خوبی انجام داده‌اند؛ بنابراین یکی از اهدافمان این است که آثار دفاع مقدس و جنگ تحمیلی را از زبان کارشناسان و فرماندهان خودمان به فضای بین‌الملل ارائه کنیم تا از تک ساحتی بودن خارج شود. این یکی از کار‌های مهمی است که باید انجام شود و به هیچ وجه کار نشده و رغبتی هم برای آن وجود نداشته است، زیرا ناشران ایرانی بیشتر در حوزه ادبیات ورود کرده‌اند.
در بخش ادبیات هم آثاری که منتشر شده بیشتر آثاری در حوزه کشور‌های عرب زبان است و ما در لبنان و سوریه توفیقات خوبی داشتیم و به کشور‌های افغانستان و عراق کتاب صادر کردیم، اما در حوزه اروپا و آمریکای شمالی بیشتر آثاری که از طرف ناشران ایرانی منتشر شده، با تیراژ و توافق‌های محدود بوده که قابل ذکر نیست و یا توافقات دوجانبه‌ای بین ناشر خارجی و ایرانی و البته با سرمایه‌گذاری ناشر ایرانی بوده است. از این رو برای اینکه در این حوزه اتفاق‌های خوبی را شاهد باشیم، آثاری که انتخاب می‌شود باید هم قابلیت فرهنگی و هم جذابیت موضوعی و روایی برای مخاطب داشته باشد و از همه مهم‌تر ترجمه صحیح آن است که این امر نیازمند فرآیندی است که به زمان بیشتری نیاز دارد و طبیعی است که انتظار به نتیجه رسیدن طی یک تا سه سال و دست یافتن به بازار انبوه در حوزه ادبیات، انتظار زودهنگامی است، اما پیگیری‌ها ادامه دارد و سال گذشته با یک ناشر آلمانی گفتوگوهای خوبی داشتیم و اینکه اسمی را ذکر نمی‌کنم تمایل دارم وقتی کار‌ها به نتیجه رسید بیان شود، اما پیش‌بینی می‌کنم امسال بتوانیم با یک تبادل حرفه‌ای و تفاهم نامه خوب از فرانکفورت برگردیم.
ایکنا-در واقع شما براساس نیاز اروپایی‌ها اقدام خواهید کرد؟
در این زمینه ما براساس نیازهای بین‌المللی عمل می‌کنیم و نه موضوع مورد علاقه اروپایی‌ها. وقتی درباره پژوهش صحبت می‌کنید، ۵۶۰ اثر در جهان منتشر شده و از این تعداد یک اثر از ما نیست و از این تعداد نزدیک ۳۰۰ عنوان را آمریکایی‌ها در مراکز پژوهشی خود تولید کرده‌اند، یعنی از زبان و با اسناد خود درباره جنگ ما سخن گفته‌اند و طبیعی است که این امر فضای یک سویه را در جهان ایجاد کرده و خواهد کرد؛ از این رو ما هم با آثار عمیق دانشگاهی در این فضا حضور نیافته‌ایم که آن را ترجمه و معرفی کنیم؛ در نتیجه جای ما در بین آثار بین‌المللی خالی است. تصور کنید دفاع مقدس از یک زاویه دیده و تحلیل می‌شود و نگاه ما در این میان نیست. در واقع آن‌ها با تحلیل‌های ما مواجه نشده‌اند. چندی پیش با ناشری صحبت می‌کردیم که در جبهه انتقادی سیاست‌های آمریکا کار می‌کند. این ناشر می‌گفت اصلاً در رابطه با آثار پژوهشی ایران درباره جنگ، پیشنهادی به ما نشده است. از این رو در حال حاضر یکی از کار‌هایی که انجام می‌دهیم این است که خودمان را در این فضا قرار دهیم و آثار پژوهشی مرتبط با دفاع مقدس را در اختیار آن‌ها بگذاریم تا از تک ساحتی و تک زبانی بودن دفاع مقدس جلوگیری کنیم و اگر بتوانیم چند اثر خوب را در این زمینه معرفی کنیم، فضا برای ادبیات هم بازتر می‌شود.
ایکنا-بنابراین ما اثر آماده‌ای نداریم که به آن‌ها معرفی کنیم؟
متأسفانه باید گفت، خیر اثری نداریم. آثار گوناگونی داریم، اما ویژگی‌های لازم را ندارند. هر چند مرکز مطالعات و اسناد دفاع مقدس، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سوره مهر و .. در این زمینه آثار بسیار زیادی دارند، اما اینکه اثر جامع الاطرافی باشد و بتوان آن را به عنوان یک مرجع دانشگاهی و قابل تدریس در دانشگاه معرفی کرد، نداریم، در واقع قابلیت آن را داریم، اما اثر آماده نداریم. ما در حوزه مفهوم‌سازی انقلاب اسلامی هم دچار همین مشکل هستیم و آثار متنوع و جسته و گریخته‌ای وجود دارند، اما اثری که بشود در حوزه انقلاب اسلامی به عنوان اثر پژوهشی به دنیا معرفی شود، معدود است.
گفت‌وگو از سمیه قربانی
انتهای پیام
