تلاوت‌های پیامبر(ص) شامل خودسازی و دیگرسازی بوده است
گروه فعالیت‌های قرآنی: یکی از پیشکسوتان قرآنی کشورمان گفت: بخشی از تلاوت‌های حضرت محمد(ص) ویژه خودسازیشان و بخشی دیگر به منظور دیگرسازی بوده، چنانکه بُعد سوره مزمل، خودسازی شخصی پیامبر(ص) و بُعد سوره مدثر، بعد دیگرسازی ایشان را نشان می‌دهد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، چهارمین برنامه «فرهنگ تلاوت» رادیو قرآن عصر روز گذشته، 10 مردادماه با اجرای هادی صلح‌جو و کارشناسی سیدمحسن موسوی‌بلده از مدرسان و پیشکسوتان قرآنی کشور همراه بود.
صلح‌جو در ابتدای این برنامه خلاصه‌ای از مطالب ارائه شده در جلسه گذشته بیان کرد و گفت: از ابتدای نزول قرآن موضوع تلاوت قرآن نیز متولد شد و تا انتهای تاریخ بشریت و تا آخرین نفری که زنده است، باب قرآن و تلاوت آن باز خواهد بود.
وی ادامه داد: همچنین در برنامه گذشته بیان شد که تلاوت قرآن ملاقات با قرآنست و اگر تلاوت قرآن همراه با خوب خواندن قرآن نباشد، مفاهیم قرآن در دل ما نفوذ پیدا نمی‌کند و مفاهیم قرآن با تلاوت آن و گام برداشتن در مسیری که قرآن معین کرده است، محقق می‌شود.
صلح‌جو عنوان کرد: در سومین برنامه نیز بیان شد قرآن، امام است و مواجه شدن با این امام از طریق تلاوت کردن آن است و تلاوت قرآن، زیارت همان حضرت قرآن است. همچنین شباهت‌هایی که میان زیارت امام و تلاوت قرآن است نیز بیان شد.
تلاوت قرآن بر پیامبر اکرم(ص) لازم دانسته شده است
در ادامه موسوی‌بلده در پاسخ به این سؤال که پیامبر اکرم(ص) با وجود اینکه آوردنده قرآن است، چرا باید قرآن را تلاوت کند؟ بیان کرد: در سوره مزمل بر «یَا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ(1) قُمِ اللَّیْلَ إِلَّا قَلِیلًا(2) نِصْفَهُ أَوِ انقُصْ مِنْهُ قَلِیلًا(3) أَوْ زِدْ عَلَیْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا(4)» تلاوت قرآن بر پیامبر اکرم(ص) لازم و ضروری دانسته شده است و به‌صورت صریح دستور داده شده است که در طول شب بیدار شود و قرآن را تلاوت کند.
وی با اشاره به اینکه برای چه باید پیامبر(ص) قرآن را تلاوت کند و به عبارت دیگر پیامبر(ص) چه نیازی به مطالعه شبانه قرآن داشتند؟ اظهار کرد: برخی می‌گویند مراد از این خواندن قرآن، تلاوت قرآن برای مردم است اما خداوند در سوره نمل «أَنْ أَتْلُوَ الْقُرْآنَ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا یَهْتَدِی لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَقُلْ إِنَّمَا أَنَا مِنَ الْمُنذِرِینَ» به این امر تأکید کرده است و مراد از این تلاوت قرآن توسط پیامبر(ص) به منظور هدایت مردم است.
این استاد قرآن ادامه داد: بخشی از تلاوت‌ها و مأموریت پیامبر(ص) برای مردم بوده است و بخشی دیگر نیز باید برای خودشان قرآن را تلاوت می‌کردند چنانکه در سوره مزمل این امر به صراحت بیان شده است اما باز برخی گفته‌اند مراد از آن بیداری در شب، نماز شب است اما خداوند این امر را در سوره مبارکه اسرا در آیه 79 «وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ» است که نماز شب را بر ایشان واجب شده است و به صراحت بر این موضوع تأکید کرده است.
وی تأکید کرد: اما در آیات سوره مزمل به ظاهر تصریح به تلاوت قرآن است و دلیل آن هم شرایطیست که در طول شب، سکوت و تاریکی آن برای نفوذ قرآن در دل‌ها مهیاست. در ادامه آیات به پیامبر(ص) می‌فرماید «إِنَّ لَکَ فِی اَلنَّهَارِ سَبْحًا طَوِیلًا» که در طول روز درگیر مردمی هستی که به ظاهر انسان‌نما هستند و بلکه خلق و خوی جاهلیت دارند. چنانکه از پیامبر(ص) نقل شده است «هنگامی که در روز با این انسان‌ها درگیر می‌شوم، روح و قلبم سنگین و کدر می‌شود» که خود این امر نشان می‌دهد که همان بیدار شدن در و تلاوت قرآن، دوش معنوی برای پیامبر(ص) است که رجس و سنگینی که در طول روز در قلبشان نشسته است را می‌شوید و از بین می‌برد.
تلاوت قرآن در طول شب برطرف‌کننده سنگینی فعالیت روزانه است
موسوی‌بلده با تأکید بر اینکه غباری که بر دل پیامبر(ص) و هر فرد مسلمانی در طول روز می‌نشیند را باید با این دوش معنوی و تلاوت قرآن در طول شب بازسازی و برطرف کرد، ادامه داد: پیامبر(ص) بنابر آیات سوره مزمل ملزم به بازسازی خودشان است و براساس آیات سوره مدثر قیام کردن حضرت ختمی مرتبت برای مردم است. که این نشان‌دهنده این است که بُعد سوره مزمل، خودسازی شخصی پیامبر(ص) است و بُعد سوره مدثر، بعد دیگرسازی پیامبر(ص) است زیرا تا فردی خودش را نسازد، نمی‌تواند دیگران را بسازد و این نشان می‌دهد که حضرت محمد(ص) در سوره مزمل ملزم به خودسازی و در سوره مدثر ملزم به دیگرسازی بوده است.
وی با تأکید بر اینکه خودسازی پیامبر(ص) از طریق تلاوت قرآن تأمین می‌شود، عنوان کرد: قلب پیامبر اکرم(ص) ظرف قرآن بوده است چون اگر غیر از این بود همانطور که بیان شده است اگر قرآن به کوه‌ها نازل می‌شد، متلاشی میشدند وجود ایشان از سنگینی عظمت قرآن نیز متلاشی می‌شد.
این پیشکسوت قرآنی کشور در پاسخ به این سؤال که چگونه مطمئن شویم تلاوت‌هایی که رسول اکرم(ص) و اهل بیت(ع) انجام می‌داده‌اند همان گونه تلاوتیست که ما انجام می‌دهیم؟ گفت: خوشبختانه مسلمانان سینه به سینه نحوه تلاوت را منتقل کرده‌اند چنانکه تجوید کلام خدا در کنار بحث صحیح‌خوانی قرآن انجام گرفته است و علم تجوید آمد و پرونده هر حرف قرآن و نحوه تلفظ آنها را در زمان پیامبر(ص) مشخص کرده است. امروزه ما مطمئنیم تلفظ و مخرج حروف همانگونه است که در زمان پیامبر(ص) بوده است.
وی تأکید کرد: به همین شکل هم نحوه تلاوت قرآن نیز سینه به سینه آمده است چنانکه براساس روایت‌های متعدد به آهنگین خواندن قرآن توصیه شده است. نمی‌گویم 100 درصد اما می‌توانم ادعا کنم مسملنان بالای 96 درصد، همانگونه قرآن را قرائت می‌کنند که در زمان پیامبر(ص) تلاوت می‌شده است.
ضرورت خواندن قرآن به صورت آهنگین
موسوی‌بلده با تأکید بر اینکه براساس روایت فراوانی که است قرآن نباید به سادگی خوانده شود بلکه باید به صورت آهنگین خوانده شود، اضافه کرد: چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند «فردی که قرآن را آهنگین نخواند از ما نیست».
وی بیان کرد: هیچ پیامبری مبعوث نشد مگر اینکه با صوت خوش و صدای زیبا. چنانکه زیباترین‌های خلقت بشر را پیامبران در اوج داشتن روز قیامت قرآن به شکل جوان زیبایی در محظر حاضر می‌شود که هوش از ذهن اهل محشر می‌پرد.
موسوی‌بلده با تأکید بر اینکه این ذات حضرت قرآنست که موجود زنده است، تصریح کرد: توصیه پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به خوش صدا خواندن قرآن است چنانکه امام کاظم(ع) به شاگردش می‌فرمایند «همه ما معصومین(ع) قرای قرآن هستیم و همه به زیبایی قرآن را تلاوت می‌کنیم. اما جد ما علی‌بن الحسین(ع) از همه ما زیباتر قرآن می‌خواندند به گونه‌ای که هنگام تلاوت ایشان هنگامی که مردم از کوچه رد میشدند، پایشان از راه رفتن می‌ایستاد و مدهوش میشدند و از خود بی خود میشدند».
این پیشکسوت قرآنی کشورمان عنوان کرد: تلاوت قرآن تجلی خداوند است. ابعاد تلاوت قرآن این است که خداوند را در اوج خودش تجلی می‌کند لذا این تلاوتی که ما در حال حاضر انجام می‌دهیم همان تلاوتیست که سینه به سینه از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به ما رسیده است و آنها نیز اینگونه قرآن را تلاوت می‌کردند.
تنها خواندن ترجمه قرآن کافی نیست
وی با تأکید بر اینکه تنها خواندن ترجمه قرآن کافی نیست بلکه باید آیات قرآن را که به زبان عربی است تلاوت کنیم، تصریح کرد: حتی باید قرآن را با رعایت لحن عربی و نکات تجویدی و به‌صورت آهنگین و صحیح قرائت کنیم و این تلاوتمان نیز همراه با تدبر قرآن باشد.
موسوی‌بلده در پاسخ به این سؤال که چرا نور تلاوت قرآن از شیشه وجودی ما نمود نمی‌کند و حال آنکه تلاوت حضرت ختمی مرتبت(ص) و اهل بیت(ع) دارای چنان تأثیرگذاری بر وجود اطرافیان و شنوندگان بوده است که موجبات مسلمان شدن آنها را فراهم می‌کرده است، ادامه داد: این امر به این دلیل است که وجود ما کدر است و پیامبر(ص) و یا سایر معصومان دارای وجود شفافی هستند که موجب می‌شد تا نور تلاوت از وجود آنها خارج شود و شفافیت پیامبر(ص) موجب رساندن نور تلاوت ایشان می‌شده است لذا هرگاه وجودمان با قرآن همراه باشد نورانییت آن را بیشتر منعکس می‌کنیم. هرچقدر بیشتر قرآن بخوانیم آن هم با رعایت شرایط و آداب تلاوت قرآن و تدبر در آیات قرآن داشته باشیم نور قرآن بیشتر در ما و در دیگران اثرگذار خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه اگر تلاوت قرآن با قصد مقابله با قرآن نباشد بلکه به‌دنبال تبعیت از این معجزه جاوید باشیم، 50 درصد مسیر حداقل حل شده است، تصریح کرد: هرچقدر روزانه به سراغ قرآن برویم و مراجعات و ملاقات روزانه‌مان با حضرت قرآن با دل صاف باشد، موجب می‌شود تا نور قرآن در وجودمان نفود پیدا کند به‌گونه‌ای که هر روز که قرآن می‌خوانیم بیش از گذشته قلبمان نرم‌تر از انوار قرآن شود.
یادآور می‌شود، برنامه فرهنگ تلاوت، کاریست از گروه اطلاع‌رسانی رادیو قرآن که سه‌شنبه هر هفته از ساعت 14:15 تا 15 به تهیه‌کنندگی فاطمه رحمانی و اجرای هادی صلح‌جو به سمع شنوندگان رادیو قرآن می‌رسد.
