محمد چولابی، قاری گيلانی در گفتوگو با خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا) شعبه گيلان، با اشاره به اينكه در آستانه حلول ماه مبارك رمضان، ماه بهار قرآن هستيم، اظهار كرد: اين فرصت مغتنمی است تا با گشودن دريچهای به سوی آموزش قرآن، شيفتگان كلام الهی و همه علاقهمندان انس و الفت با اين كتاب آسمانی را به تعمق در علم قرائت بعنوان يكی از روشهای انس با قرآن راغب نموده و آنان را به كوشش بيشتر برای ورود به اين عرصه رهنمون سازيم.
وی افزود: در قرآن كريم تأكيد شده كه برای انسان هر چقدر ميسر است قرآن بخواند امروز تلاوت قرآن به نحو احسنت و با رعايت كليه قواعد آن حول محورهای فنون صوت لحن تجويد و ترتيل نهفته است.
مدرس قرآن گيلانی اولين رويكرد قاری قرآن را فعاليت در جنبه تعبدی و الهی دانست و تصريح كرد: قاريان و فعالان قرآنی بايد فقط برای جلب رضايت الهی قرائت قرآن را پيشه خود سازند.
چولابی با بيان اينكه ارتباط انسان با قرآن از بدو تولد تا مراحل مختلف زندگی میتواند نعمتهای زيادی را برای او به ارمغان داشته باشد، ادامه داد: انسان بايد قرآن را با شيواترين اسلوب و صوت دلنشين قرائت نمايد.
وی متذكر شد: ما آنقدر هنر نداريم كه كلام خدا را از آنچه كه هست زيباتر كنيم هنر قاری در اين است كه از اين زيبايی حسن استفاده را نمايد.
قاری گيلانی با بيان اينكه يادگيری هر يك از اصول و فنون رشته قرائت محتاج تمرين مستمر است، ادامه داد: بيشتر اصول قرائت قرآن كاربردی و عملی است يعنی صرفا با حضور در جلسات قرآن میتوان به آن شناخت پيدا كرد ولی تحصيل موفقيت در امر قرائت بيشتر مستلزم پيگيریهای همهجانبه فرد است.
چولابی در خصوص صوت به عنوان يكی از اركان قرائت درست و دلنشين ابراز كرد: همه انسانها با هرگونه كيفيت صدايی نبايد از خواندن و قرائت قرآن مأيوس شوند، ويژگیهای صوتی در انسان ذاتی و اكتسابی است و در قرائت قرآن صوت بسيار مهم و در حكم مركب است و لحن حكم راكب را دارد.
وی در ادامه گفت: برای تربيت صوت، قاری بايد استعدادهای صوتی خود را زير نظر اساتيد فن بشناسد و برای پرورش آن برنامه مخصوص داشته باشد زيرا شناخت ظرفيتها و استعدادهای صوتی مقدم بر انتخاب لحن است.
مدرس قرآن گيلانی با بيان اينكه تقليد در صوت برخلاف تقليد در لحن زيانهای زيادی را بر حنجره و تارهای صوتی قاری وارد میسازد، افزود: فرد نبايد صدای خويش را با صدای يك قاری ديگر به شكل تقليدی و تصنعی تطبيق دهد او بايد بدون تكلف با صدای خودش قرائت كند، بديهی است كه در اين صورت متأثر شدن از لحن يك قاری به عنوان الگو عاری از اشكال است.
چولابی لحن را يكی ديگر از اركان قرائت خوب دانست و اضافه كرد: در ورود به عرصه هنر قرائت، تقليد امری ممدوح است زيرا روش يادگيری لحن كاملا موقوف به سماع است و تلاشهای مستمر فرد میتواند ضامن موفقيت او باشد در اين راستا كلاسهای حضوری و بهرهگيری از اساتيد فن به عنوان جرقه راهنما و الگو میتواند مهم باشد ولی موفقيت كامل شخص مستلزم پيگيریهای خود شخص است كه از طريق استماع زياد و طولانی تلاوتهای قاريان برتر جهان كسب خواهد شد.
وی انتخاب لحن و آوا را مستلزم هماهنگی كامل با ظرفيتهای صوتی يك قاری عنوان كرد و افزود: مثلا فردی با صدای بم نمیتواند روش قرائت عبدالباسط را انتخاب كند يا فردی با صدای زير نمیتواند روش قرائت استاد طبلاوی را دنبال نمايد؛ لذا اساتيد فن در اين خصوص میتوانند قاری را راهنمايی كنند.
قاری و مدرس قرآن گيلانی متذكر شد: اكثر قاريان قرآن به ويژه استاد مصطفی اسماعيل اعتقاد دارند كه چنانچه قاری قرآن خود در تلاوت به رضايت دست يافت مستمعين نيز به لذت و رضايت خواهند رسيد كه اين ميزان خوبی برای سنجش و ارزيابی كيفيت قرائت است.
چولابی تجويد را به عنوان يكی ديگر از اركان قرائت نام برد و گفت: برای آشنايی با قواعد تجويد حتما بايد در كلاسهای حضوری و زيرنظر اساتيد مجرب تعليمات لازم را فراگرفت؛ تجويد علمی عملی است يعنی به صورت عينی و تجربی بايد آن را آموخت سپس با استماع تلاوتهای مشهور قرآن و اجرای برنامههای عملی قرائت قرآن فن تجويد را در قرائت تقويت بخشيد البته تجويد مشتمل بر مباحث نظری نيز میباشد.
وی وقف و ابتدا (ترتيل) را ركن ديگر قرائت عنوان كرد و يادآور شد: وقف و ابتدا يكی از بخشهای مهم تلاوت قرآن است اگر قاری قرآن در اين زمينه با كاستی مواجه باشد نمیتواند حق مطلب را به خوبی ادا كند برای آشنايی بيشتر با اين علم، مطالعه علمی و شركت در جلسات و استماع يك دوره كامل ترتيل قرآن و يا تحقيق و توجه به مواضع انتخاب شده برای قطع و وصل آيات در هنگام قرائت توصيه میشود.