به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) از زنجان، امروزه ماهواره بهعنوان یکی از فراگیرترین و مؤثرترین ابزارهای ارتباط جمعی، اثرات کوتاهمدت و بلندمدتی داشته و با گذشت زمان و تغییرات اساسی در شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور و جهان، هرروز بر اثرات آن افزوده میشود.
این روزها شبکههای ماهوارهای فارسی زبان و به ویژه سریالهایی که از این شبکهها پخش میشود، علاقهمندان خاص خود را پیدا کردهاند و این در حالی است که نمیتوان نسبت به مخاطراتی که چنین برنامههایی برای جامعه ایجاد میکنند، بیتفاوت بود و به سادگی از کنار چنین آسیبهایی گذشت.
اگرچه ممکن است به این برنامهها در نگاه اول به عنوان ابزاری برای گذراندن اوقات مردم به نظر بیاید و اما همیشه اینطور نیست، زیرا در گذر زمان جوامع غربی الگوهای خود را به جامعه ما تزریق میکنند و نوجوان و جوان با دیدن این برنامهها خود را به جای قهرمان آن داستان گذاشته و میخواهد آنچه را دیده تجربه کند و میپندارد که چون آن برنامه را همراه خانواده تماشا کرده است، به منزله تأیید آنهاست.
تصاویر در ذهن کودکان نقش میبندند
البته خطر برنامههای شبکههای ماهوارهای برای کودکان و نوجوانان به مراتب بیشتر از سایرین است، چراکه آنان با تفکرات احساسی و دور از تعقل، به تماشای برنامهها میپردازند، لذا تصاویر ارائه شده توسط این شبکهها در ذهن کودکان نقش بسته و برای آنها الگو میشود.
حجتالاسلام محمدتقی وکیلپور، کارشناس ارشد تبلیغ دین در این مورد به خبرنگار ایکنا گفت: والدین نباید به بهانه اینکه کودک از درک عمیق برنامهها عاجز است، او را پای برنامههای ماهوارهای بنشانند زیرا دوران کودکی دوران شکلگیری شخصیت انسان است و ماهوارهها نیز تأثیر بسزایی در آن دارند و ذهن پویای آنها همه چیز را ثبت میکند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر دشمنان، بهویژه کسانی که با شیعه عناد دارند، کودکان را هدف اهداف شوم خود قرار دادهاند، اظهار کرد: در حال حاضر عمده سرمایهگزاری توسط وهابیان بر روی کودکان و نوجوانان انجام میشود و گروههای تکفیری همچون داعش با سرمایهگزاری بر روی کودکان، سعی دارد تا آنها را افرادی خونخوار و مستبد به بار بیاورد.
لذا میتوان گفت که جنگ نرم رسانهای بر ضد جامعه ایرانی در ظاهر و محتوا گستردهتر شده و ابعاد بسیار وسیعی پیدا کرده است. شبکههای جدید بیشتر به مسائل فرهنگی ـ اجتماعی تکیه کرده و خانواده و روابط انسانی را به عنوان بزرگترین سرمایه جامعه مورد هدف قرار دادهاند. بدیهی است که در مقابل هجوم فرهنگی باید مقابله فرهنگی صورت گیرد لذا باید فعالیت، برنامهسازی، تفریحات سالم و امکانات کافی ایجاد شود و آگاه بود که منع و برخورد تنها راه مقابله نیست.
رسانه ملی، جوانانی با سواد رسانهای بالا تربیت کند
مسئولان تولید برنامههای رسانه ملی باید به این نکته توجه کنند که اگر این شبکهها برای مردم جذابیتی داشتهاند به این دلیل است که مردم نیاز به تنوع دارند و برای مقابله با این برنامههای به جای نهی کردن، باید به فکر تولید برنامههایی که توان رقابت با آنها را داشته باشد، باشند.
وقتی جوانان بدانند برنامههای مورد علاقه خود را با کیفیت عالی و متنوع میتوانند در شبکههای رسانه ملی تماشا کنند، به طور قطع عده بینندگان شبکههای ماهوارهای غیرخودی به حداقل ممکن خواهد رسید و جوانان ایرانی به جای آنکه مصرفکننده قهار برنامههای ماهوارهای بیگانه باشند، به شهروندان فرهیخته و با سواد رسانهای بالا در چارچوب مرزهای ملی کشور تبدیل میشوند.
حجتالاسلام احمد صالحی، رئیس حوزه علمیه علوی هیدج نیز در این مورد به خبرنگار ایکنا گفت: رسانه ملی باید در زمینه ساخت و ارائه فیلمهای پربار و متنوع اهتمام بیشتری داشته باشد زیرا ساخت این نوع فیلمها میتواند از میزان مخاطبان برنامههای ماهوارهای و صدمات ناشی از آن بکاهد.
یکی از مهمترین آثار برنامههای ماهوارهای، ترویج و اشاعه زشتیها در جامعه است و این در حالی است که خداوند متعال در آیه 19 سوره نور درباره اشاعه زشتیها هشدار داده است: «إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ فِی الدُّنْیا وَ اْلآخِرَةِ وَ اللّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ؛ کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد، عذاب دردناکی برای آنها در دنیا و آخرت است و خداوند میداند و شما نمیدانید».
ماهواره، مبلّغ پرخاشگری و ستیزهجویی است
گذراندن وقت بیشتر برای تماشای ماهواره، نشاندهنده علاقه کمتر جوانان به مطالعه است و به احتمال زیاد، فرد را تنبل و از نظر روانی، منفعل بار میآورد، همچنین فعالیت ذهنی را کند و روح انسان را مسخ میکند. ماهواره، مبلّغ پرخاشگری و ستیزهجویی است.
در چنین شرایطی، مدیران فرهنگی جامعه باید حرکت خلاقانه و آگاهانهای را برای کاهش اثرات منفی برنامههای ماهوارهای آغاز کنند، چراکه از نظر کارشناسان، در عصر جهش ارتباطات، ما نمیتوانیم جلوی ارسال امواج ماهواره و رسوخ آموزهها و هنجارهای غیرخودی را در درون کانون خانوادهها سد کنیم اما میتوانیم در پرتو ارائه مبانی هنجاری خود در رسانهها به مقابله با شبیخون فرهنگی بیگانه بپردازیم.
یکی از روشهای دیرین دشمن برای گسترش سلطه خویش، استفاده از باورهای انحرافی در برابر عقاید و ارزشهای اسلام اصیل است و آنان میکوشند تا مذهب را که عامل بیداری، پویایی، ستمستیزی، عدالتگستری و فراهم آورنده سعادت دنیا و آخرت است، به عامل تخدیر، انزواطلبی، واپسگرایی، رهبانیت و امری شخصی تبدیل کنند و به تعبیر امام خمینی(ره) «میخواهند اسلام ناب محمدی(ص) را به اسلام امریکایی مبدل سازند».
در گذشته، دنیای ناشناخته و اسرارآمیز زندگی بزرگسالان، آنها را از کودکان و نوجوانان متمایز میکرد و به عبارت سادهتر، این تفکیک، بر پایه شرم استوار بود و کودکان و نوجوانان، درباره مسائل جنسی، پول، خشونت، بیماری، مرگ و نظایر آن، لب فرو میبستند، اما به تدریج و با کسب آگاهیهای جدید از راه ماهواره، همه آن نوع رازداریها به فراموشی سپرده میشود.
تغییر الگوی نگرشی و رفتاری خانوادهها از طریق ماهوارهها
هدف شبکههای ماهوارهای تغییر الگوی نگرشی و رفتاری خانوادهها میباشد و این برنامهها قصد دارند نوع تفکر و بینش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ما را تغییر دهند و مصرفگرایی را میان تماشاگرانشان نهادینه کنند این نوع شبکهها ابتدا مغز مخاطبان خود را تسخیر و در ادامه آنچه خود دوست دارند را به آنها القا میکنند.
ماهواره یکی از ابزارهای قوی برای تغییر و دگرگونی فرهنگ یک جامعه است، این کالای فرهنگی در کنار مزیتها، مضرات فراوانی نیز دارد و ابزار مهم دشمن در جنگ نرم و یکی از عوامل تشدیدکننده بحران در میان خانوادههاست.
تغییرات فرهنگی، ارزشی و کمرنگ کردن الگوهای دینی در میان زنان و دختران نیز از تأثیرات و پیامدهای منفی ماهواره بر جامعه و خانواده است و از این طریق زنان را درکشورهای اسلامی از معارف الهی، فضائل و ارزشهای اخلاقی تهی کرده و از این راه به اهداف خود دست پیدا میکنند.
ابزارهای تبلیغ دینی نیازمند تحولی ژرف است
با مورد تهاجم فرهنگی قرار گرفتن کشورهای جهان سوم و در حال توسعه، تبلیغهای دینی نیز باید تحوّلی ژرف یافته و در شیوهها و ابزارهای تبلیغی تجدید نظر شود.
سرهنگعلی صادقی، فرمانده سپاه ناحیه خرمدره نیز با اشاره به اینکه بیشتر شبکههای فارسیزبان ماهوارهای از طریق دولتهای غربی معاند نظام جمهوری اسلامی اداره میشوند، گفت: این شبکهها بیشتر به دنبال تحقیر آداب و سنن ملی و مذهبی و اخلاقیات مردم کشورمان هستند.
وی با تأکید بر اینکه شبکههای فارسیزبان ماهوارهای در تلاش برای ترویج فرهنگ غرب در کشور ما هستند، اظهار کرد: دشمنان میخواهند با برنامههای جهتدار و هدایتشده، جوانان کشور را از فرهنگ اسلامی به دور کرده و به سمت فرهنگ غربی سوق دهند و هویت را از آنان بگیرند و جوانانی مطابق میل خود تربیت کنند.
جمعآوری خانه به خانه بشقاب ماهوارهها راه چاره ورود ماهوارهها به حریم خانوادههای ایرانی نیست و در حال حاضر نمیتوان با این روشهای فیزیکی در مقابل این هجوم ایستاد. اگر محدودیتآفرینی در استفاده از برنامههای ماهوارهای، بدون جایگزین کردن برنامههای سازنده و مورد علاقه جوانان باشد، به نتیجه نخواهد رسید و جوانان به انحرافها و مشکلات دیگری دچار خواهند شد. بنابراین، با انتخاب برنامههای مناسب یا جایگزین کردن فعالیتهای دیگر به جای تماشای برنامههای ویرانگر ماهوارهای، میتوان از پیامدهای منفی آنها پیشگیری کرد.