داشتن نیت الهی مبنایی‌ترین اصل در اخلاق پژوهش است
گروه اندیشه: اصل اخلاقی، احکام اخلاقی هستند که تعمیم داده شده و تبدیل به یک حکم عام اخلاقی شده‌اند، همچنین داشتن اخلاص و نیت الهی، اولین و مبنایی‌ترین اصل اخلاقی در اخلاق پژوهش است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از همدان، سید اکبر حسینی قلعه بهمن، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی امام خمینی(ره) سه‌شنبه، 17 تیر در ضیافت اندیشه اساتید علوم پزشکی همدان، اظهار کرد: وقتی رضایت الهی مقصد و مبنای یک پژوهش اخلاقی است، داشتن اخلاص در پژوهش اخلاقی نخستین و مبنایی‌ترین حکم اخلاقی در این وادی است.
وی افزود: حکم اخلاقی یک فرآیند ذهنی است که در ذهن ما اتفاق می‌افتد و در آن سعی می‌کنیم در مورد یک فعل یا یک صفت اختیاری انسان از هفت عنوان خوب، بد، درست، خطا، بایسته، نبایسته و وظیفه استفاده کنیم، برای مثال در ذهن خود عبور از چراغ قرمز را بد می‌دانیم اما فقط در ذهنمان، در حالیکه هیچ رفتار و یا گفتاری درباره آن نداریم.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) بیان کرد: برای بررسی اخلاق پژوهشی باید ابتدا به بررسی چند مفهوم شامل اصول و مبانی حکم اخلاقی، گزاره اخلاقی، مفهوم اخلاقی و اصل اخلاقی پرداخت.
حسینی قلعه بهمن گفت: بیان گزاره اخلاقی بدین صورت است که همان حکم در قالب الفاظ و واژگان گفتاری یا نوشتاری و یا حتی رفتاری مانند تکان دادن سر به نشانه تأسف بیان می‌شود.
وی عنوان کرد: گزاره اخلاقی به دو شکل قابل بیان است که یکی ارزشی و دیگری الزامی است که در الزامی حکم اخلاقی را در قالب یک الزام بیان می‌کنیم مانند اینکه باید قوانین راهنمایی و رانندگی رعایت شود.
حسینی قلعه بهمن اضافه کرد: از جمله اصل‌های اخلاقی دیگر در پژوهش می‌توان به صداقت، صلاحیت و شایستگی علمی از جهت توانایی‌ها، فرصت‌ها و امکانات، روحیه حقیقت‌جویی، تعهد و امانتداری در بهره‌گیری از منابع و همکاران و در یافته‌های پژوهشی اشاره کرد، رعایت انصاف در پژوهش یعنی نباید پژوهش‌ها بر اساس حب و بغض‌ها باشد.
رعایت ادب یکی از اصول اخلاق پژوهش است
وی افزود: از دیگر اصل‌های اخلاقی در پژوهش رعایت ادب است که ضمن افزایش وزن ارزشی فعالیت علمی پژوهشگر اثر علمی پدیده را قابل اعتناتر می‌سازد، داشتن روحیه سخت‌کوشی اصل دیگر است؛ زیرا یک تحقیق علمی و یک پژوهش جدی با تن‌آسانی سازگاری ندارد و نمی‌تواند به نتیجه مطلوب برسد.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) در پایان گفت: همچنین از نبایسته‌های پژوهش می‌توان به شهرت‌زدگی، شتاب‌زدگی، سوگیری در قضاوت و منفعت‌طلبی شخصی اشاره کرد.
