Tafsir Al-Quran oleh seorang ahli falsafah Islam
Laporan IQNA; Sadr al-Din Muhammad bin Ibrahim Shirazi (صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی) (1045 - 980H /1571 - 1640M) yang dikenali sebagai Mulla Sadra dan Sadr al-Mutalihin (صدرالمتالهین), adalah seorang bijak, ahli mistik, dan salah seorang ahli falsafah Iran dan pengasas aliran falsafah yang dipanggil «حِکْمَةُ اْلمُتَعَالِیَّة» "Kebijaksanaan Tertinggi".
Beliau tinggal di bandar Iran termasuk Shiraz, Qazvin, Isfahan dan Qom dan menghabiskan kira-kira lima tahun hidupnya di sebuah kampung bernama Kahk (کهك) berhampiran bandar Qom.
Beliau telah menyatakan sistem falsafahnya dalam buku «الاسفار الاربعة» "Al-Asfar al-Arba'ah" (Empat Perjalanan). Mulla Sadra mempunyai kepakaran dan kemahiran dalam pelbagai sains, tetapi beliau kebanyakannya menumpukan pada falsafah.
Di antara karya beliau, kita boleh menyebut "Tafsir Al-Quran al-Karim" dan "Penjelasan kitab Usul Al-Kafi" «شرح اصول الکافی» .
Kaedah tafsiran Mullah Sadra
Dengan meneliti tafsiran yang popular pada zamannya, Sadr al-Mutalihin menyatakan empat kaedah tafsiran. Beliau menyebut salah satu kaedah ini sebagai "kaedah murni dalam sains"
« راسخون در علم», iaitu kaedah yang sama digunakan oleh para nabi (as) dan Imam suci AhlulBait Nabi SAW dalam memahami Al-Quran.
Kaedah ini khusus untuk mereka yang telah dipilih oleh Tuhan untuk menemui kebenaran, makna rohani, rahsia mistik dan tanda-tanda yang perolehi dari wahyu.
Dalam menemui makna khusus atau tanda ketuhanan, mereka tidak pernah merosakkan makna zahirnya dan tidak memusnahkan makna batinnya, dan makna zahirnya tidak bertentangan dengan makna zahir dan literal. Kerana makna luaran adalah syarat dan tanda untuk mengenal pasti dan menemui makna batin Al-Quran. Sadr al-Mutalihin menganggap merekalah yang merupakan ahli tasawuf dan sufi sejati.
Sadr al-Mutalihin menganggap kaedah ini sebagai satu-satunya kaedah yang lengkap untuk memahami dan mengalami rahsia ketuhanan dan esoterik Al-Quran, yang tidak boleh dicapai dengan kaedah leksikal dan sintaksis bahasa Arab semata-mata. Kerana jika itu berlaku, semua ulama Arab sepatutnya boleh mentafsir Al-Quran.
Menurut beliau tiada jalan untuk mencapai pada kebenaran dalaman Al-Quran, kecuali hanya melalui kaedah logik dan penerokaan intelektual.
Menurut pendapat Sadr al-Mutalihin, kaedah tafsir yang paling utama dan boleh dipercayai ialah kaedah rasa dan gerak hati yang telah mendapat cahaya daripada pelita kenabian dan kewalian (kepimpinan maksumin as). Maksud kaedah rasa dan gerak hati ialah penafsir mempunyai persepsi mistik melalui kesucian dan ketelitian batin dalam makna-makna Al-Quran.
Beliau menganggap ilmu-ilmu yang diwahyukan - (mistik) - علوم مکاشفة (عرفانی) sebagai ilmu dan pengetahuan yang paling berharga dan unggul, dan juga menganggapnya sebagai matlamat utama dan diingini serta sarana kebahagiaan bahkan intipati kebahagiaan.
Ciri-ciri tafsiran Sadra
Sadrul Mutalihin biasanya memulakan ulasannya dengan perbincangan literal tentang ayat yang dimaksudkan. Beliau sering membentangkan senarai pendapat ulama nahu dan sintaksis yang berbeza malah bercanggah tentang sesuatu perkataan atau frasa Al-Quran, tanpa melanggarnya.
Kadangkala Sadrul Mutalihin cuba mewujudkan semacam keharmonian antara pandangan yang berbeza atau menunjukkan kelebihan salah satu daripada pandangan tersebut dengan bersandarkan kepada peraturan tatabahasa Arab tertentu.
Beliau lebih memerhatikan bacaan Kufic dan visual Al-Quran serta memetik bahan daripada orang-orang seperti Nakhai, Qatadah, Hasan Basri dan Kassai, dan kemudian menceritakan kepentingan wahyunya (sebab turunnya ayat tersebut).
Beliau membincangkan kata-kata sukar Al-Quran dan membentangkan tafsirannya berdasarkan wawasan dan pengalaman mistiknya.
Sadrul Mutalihin mentafsirkan Al-Quran dengan Al-Quran, lalu membentangan ulasan tafsir lain termasuk ahli teologi, ahli falsafah dan pengulas, sama ada beliau bersetuju dengan mereka atau mengkritik mereka, beliau menyatakan bersama tafsirannya.
Dalam tafsiran Sadrul Mutalihin, yang menarik perhatian pembaca ialah ketepatan falsafahnya dalam Al-Quran dan pernyataannya bahawa makna ayat Al-Quran ini diturunkan kepada saya melalui ilham ilahi dan daripada singgasanaNya.
Tafsir Mullah Sadra diterbitkan dalam susunan surah-surah Al-Quran, disusun dan diterbitkan dalam satu jilid, atas usaha Syeikh Ahmad Shirazi, dengan nama "Tafsir Mullah Sadra".
Risalah-risalah ini juga telah diterbitkan dalam tujuh jilid yang dinamakan "Al-Tafsir al-Kabir" dan "Tafsir Al-Quran al-Karim" Beberapa surah koleksi ulasan Mulla Sadra juga telah diterjemahkan ke dalam bahasa Parsi. Antaranya, tafsir Surah Al-Waqiah, Jumuah, Tariq, Al-'Alaa, Zilzalah dan Nur, telah diterbitkan oleh Muhammad Khajawi dalam empat jilid.
