اهتمام به ترجمه و انتخاب کتب قرآنی سال در روسیه + فیلم
حجت‌الاسلام والمسلمین صابر اکبری جدی با بیان اینکه اهتمام به قرآن در روسیه با چیزی که ما امروز از قرآن می‌فهمیم، متفاوت است، گفت: روس‌ها علاقه‌مند به ترجمه متون پژوهشی قرآنی هستند و کارهای زیادی در این زمینه انجام شده و یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه، بنیاد مطالعات اسلامی روسیه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین صابر اکبری جدی، رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو در گفت‌و‌گو با ایکنا فعالیت‌های این مرکز اسلامی در زمان تصدی ریاست آن را تشریح کرد و گفت: مرکز اسلامی مسکو در دوره فعالیت من تأسیس شد و پیش از راه‌اندازی آن، ساختمان و مرکز وابسته به جمهوری اسلامی ایران نداشتیم، این مرکز تفاوت ملموس و محسوسی نسبت به دیگر مراکز دینی دارد.
وی افزود: سال 93 که دو طبقه ساختمان مرکز اسلامی آماده شد، نمایشگاه بین‌المللی قرآن به عنوان نخستین فعالیت این مرکز در ماه رمضان برگزار شد، اداره مفتیات روسیه در این نمایشگاه مشارکت داشت و این رویداد با پیام راویل عین‌الدین، رئیس شورای مفتیان برگزار شد.
اکبری جدی بیان کرد: فعالیت‌ها و جشن‌های ملی مانند 22 بهمن یا عید نوروز با حضور دیپلمات‌ها و خانواده‌های آنان در مرکز اسلامی مسکو برگزار می‌شود، بخش مراجعات و فعالیت‌های روزمره، ارتباط با جمعیت‌های اسلامی و اهل سنت نیز از دیگر برنامه‌های مرکز است.
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو ادامه داد: مراکز اسلامی در کشورهای مختلف در چارچوب مقررات داخلی کشورهای محل فعالیت ثبت شده‌اند و مثلا سازمانی خیریه یا دینی هستند، اما فعالیت ما در روسیه در چارچوب روابط رسمی دو کشور ایران و روسیه انجام می‌شود و مرکز اسلامی مسکو بخشی از سفارت ایران در روسیه محسوب می‌شود، این به دلیل ساختار خاصی است که در این کشور در حوزه فعالیت‌های دینی وجود دارد.
اكبری جدی تصریح کرد: با این وجود سیاست باز روسیه در قبال فعالیت‌های فرهنگی و دینی ایران در این کشور، سبب شده است فعالیت‌های بهتر و گسترده‌تری را در روسیه انجام دهیم، مخاطب اصلی مرکز اسلامی روسیه، شیعیان و به طور عام، کل مسلمانان هستند که از جمعیت حدود 140 میلیونی روسیه، حدود 30 میلیون مسلمان در این کشور زندگی می‌کنند که 3 میلیون نفر از آن‌ها شیعه هستند که جمعیتی قابل توجه است.
سیاست باز روسیه در قبال فعالیت‌های فرهنگی و دینی ایران در این کشور، سبب شده است فعالیت‌های بهتر و گسترده‌تری را در روسیه انجام دهیم، روسیه به منطق دینی ایران و جریان شیعی که عقل‌محور و منطبق با نیازهای روز است، نگاهی مثبت دارد
وی گفت: بیشتر شیعیان، آذری و از جمهوری آذربایجان هستند که با جمعیت 96 تا 97 درصدی از کل شیعیان در روسیه زندگی می‌کنند، تقریباً در هر شهر یا منطقه‌ای در روسیه شیعیان آذری دیده می‌شوند و تراکم آنان در مناطق مختلف متفاوت است.
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو ادامه داد: نکته مهم که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مناسبات شیعه و سنی از قبل در تاریخ روسیه با توجه به سیاست‌های حکومت تزاری و شوروی وجود داشته است و مسئولان روس سعی داشته‌‌اند تفکیک مذهبی در این کشور اتفاق نیفتد و اسلام با همان عنوان واحد اسلام، پیش برود، لذا حتی از زمانی که مفتیت روسیه تأسیس شد، اداره روحانیت مسلمانان نام گرفت تا اختلافات ایجاد نشود؛ هر چند مواردی هم به عنوان جمعیت شیعیان فعالیت دارند.
فعالیت تقریبی در روسیه راحت‌تر از دیگر کشورهاست
حجت‌الاسلام اکبری جدی گفت: فعالیت تقریبی در حوزه فعالیت‌های دینی در روسیه راحت‌تر از دیگر کشورهاست؛ چون از اول بنا بوده همین گونه باشد، خیلی از جمعیت‌های شیعی هم که طی این سال‌ها ثبت شده‌اند، زیر مجموعه اداره روحانیت که اهل سنت آن را اداره می‌کنند و بخشی از تشکیلات این اداره هستند.
وی افزود: در روسیه هیچ مشکلی در روابط شیعه و سنی دیده نمی‌شود و حتی مناسبات بهتر از قبل ادامه دارد و این مسئله‌ای است که در حوزه فعالیت‌های اسلامی روسیه باید به آن توجه کرد.
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو گفت: در همه جای دنیا فعالیت‌های قرآنی، محور تقریب است، در روسیه هم، همین طور است و قرآن به عنوان کتابی آسمانی، محوری برای فعالیت‌های مشترک است و حتی در جاهایی که حساسیت‌هایی وجود دارد، فعالیت‌های قرآنی با روی باز استقبال می‌شود، چند سال قبل از فعالیت مرکز اسلامی مسکو، نمایشگاه قرآن توسط رایزنی فرهنگی ایران در شهر گروزنی در چچنستان، برگزار شد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا افراط‌گرایی در جامعه مسلمانان روسیه نفوذ کرده است؟، اظهار کرد: پس از فروپاشی شوروی سابق به خاطر خلأیی که در فکر و اندیشه دینی در طول سال‌ها به وجود آمد و به دلیل اینکه مسلمانان هیچ اطلاعی از اسلام نداشتند و حاکم‌شدن فضای جهل و خلأ نظارت و قدرت، در برخی مناطق روسیه مانند چچنستان جریان افراطی و وهابیت حضور یافت که در چارچوب جدایی‌طلبی و استقلال‌طلبی فعالیت‌های خود را انجام داد، این جریان عملاً عنصر دینی را وارد کرد تا اهدافش را پیش ببرد.
اکبری جدی ادامه داد: نتیجه این شد که در آن زمان افکار و اندیشه‌های افراطی همراه با جریان تجزیه‌طلبی وارد شد و گسترش یافت، درگیری‌های طولانی و جنگ‌های جدی صورت گرفت؛ اما در نهایت این جریان‌ها برچیده شدند؛ هر چند هنوز هم تأثیرات این فعالیت‌ها دیده می‌شود؛ اما به دلیل برخورد جدی و با قدرت دولت، از این فعالیت‌ها جلوگیری شده و دولت اجازه نمی‌دهد تقویت شده و گسترش یابد و مجامع رسمی دینی باید به دور از افراط‌گرایی با نگاه تقریبی و در چارچوب مقررات کار خود را پیش ببرند.
نگاه مثبت روسیه به جریان شیعی
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو گفت: دولت روسیه علاقه‌مند به فعالیت‌های تقریبی است و از این فعالیت‌ها به شدت حمایت می‌کند و به منطق دینی ایران و جریان شیعی که عقل‌محور و منطبق با نیازهای روز است، نگاهی مثبت دارد؛ جریانی که با زیست مسالمت‌آمیز، تقریب و وحدت بین ادیان همراه است.
وی تأکید کرد: ما ارتباط خوبی با مسیحیت داریم و چندین دوره گفت‌و‌گوهای دینی ایران با مسیحیت روسیه برگزار شده است. روس‌ها علاقه‌مندند ایران در حوزه تولید فکر و اندیشه دینی و فعالیت‌های مذهبی و دینی فعال باشد که نکته بسیار مهمی است و این فرصت را به ما می‌دهد که بتوانیم با حفظ چارچوب‌ها، با نگاه تقریبی فعالیت‌های دینی خود را گسترش دهیم. طی 10 سال اخیر فعالیت‌های بسیار پرشتابی در این زمینه انجام و با استقبال روس‌ها مواجه شده است.
اکبری جدی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به روند قرآن‌پژوهشی در روسیه اشاره کرد و گفت: مسلمانان روس چندین ترجمه و کار جدی در رابطه با قرآن انجام داده‌اند، پس از فروپاشی شوروی، درخواست مهم مسلمانان داشتن اصل قرآن بود، چون قرآنی در آن زمان در روسیه وجود نداشت، تا همین امروز هم یکی از مطالبات جدی شعب اداره روحانیت روسیه، دسترسی به قرآن است، چون مساجد مختلفی ساخته شده است که نیازمند قرآنند، دولت هم فرصتی ایجاد و تجمعات و گروه‌های دینی را ساماندهی و شهرداری‌های را براساس قانون موظف کرده که محلی را در اختیار این تجمعات و گروه‌ها قرار دهند تا فعالیت دینی انجام دهند.
پس از فروپاشی شوروی، درخواست مهم مسلمانان داشتن اصل قرآن بود، چون قرآنی در آن زمان در روسیه وجود نداشت، تا همین امروز هم یکی از مطالبات جدی شعب اداره روحانیت روسیه، دسترسی به قرآن است، چون مساجد مختلفی ساخته شده است که نیازمند قرآنند
وی گفت: مسلمانان از این فرصت استفاده کرده و فضایی را در اختیار گرفته و به شکل مسجد یا حسینیه بازسازی و تجهیز می‌کنند، همه این مساجد و حسینیه‌ها درخواست در اختیارداشتن قرآن دارند و تقاضا در این حوزه بسیار زیاد است، بنابراین اصل بودن و در اختیارداشتن قرآن موضوعیت دارد، ایران نیز هر سال در ماه رمضان، نسخه‌های قرآن با همکاری نهادهای ایرانی در مناطق مختلف توزیع می‌کند.
در خیلی از مناطق روسیه قرآن را هنوز ندیده‌اند
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو همچنین تصریح کرد: باید توجه کرد مسئله قرآن در روسیه با چیزی که ما امروز از قرآن می‌فهمیم، بسیار متفاوت است، روس‌ها هنوز در خیلی از جاها، اصل قرآن را ندیده‌اند و تازه با آن آشنا شده و مفاهیم قرآن را یاد می‌گیرند.
وی گفت: آشنایی با قرآن به معنای خواندن قرآن نیز یکی از مشکلاتی است که روس‌ها دارند، به این دلیل که زبان قرآن عربی است و روس‌ها با این زبان آشنایی ندارند، آموزش خواندن قرآن و یادگیری قرآن و مخارج حروف در روسیه دشوار است. چند ماه قبل کنفرانس علمی تجوید قرآن در شهر «ساراتوف» برگزار شد و در آن با این مسئله که تجوید چیست و تاریخچه آن آشنا شدند، این فعالیت‌ها پرشتاب انجام و با علاقه دنبال می‌شود.
حجت‌الاسلام اکبری جدی ادامه داد: در زمینه پژوهش‌های محتوایی نمی‌توان انتظار داشت که روس‌ها کارهای جدی انجام دهند، چون زمینه‌های آن فراهم نیست، اما آن‌ها علاقه‌مند به ترجمه متون پژوهشی قرآنی هستند و کارهای زیادی در این زمینه انجام شده است و یکی از مجموعه‌های فعال در این حوزه، بنیاد مطالعات اسلامی روسیه است که با عنوان «بنیاد ابن سینا» فعالیت دارد و جمهوری اسلامی ایران از آن حمایت می‌کند.
وی گفت: این مجموعه دوره کامل تفسیر را به زبان روسی در 12 جلد منتشر کرده و در حوزه علوم قرآنی و قصص قرآنی نیز منشورات فراوانی داشته است، «التمهید فی علوم القرآن» آیت‌الله محمدهادی معرفت و «تاریخ قرآن» محمدباقر حجتی، از جمله این کتاب‌ها بوده است.
اکبری جدی اظهار کرد: بنابراین در روسیه توجه به ترجمه آثار پژوهشی قرآنی را شاهد هستیم؛ اما برای تألیف آثار قرآنی هنوز زود است و نیاز داریم افرادی در این زمینه، پرورش یافته و بر این حوزه مسلط شوند.
استقبال از ترجمه‌های قرآن
رئیس سابق مرکز اسلامی مسکو تأکید کرد: در سال‌های اخیر ترجمه‌هایی از قرآن به زبان روسی انجام شده و با تیراژ بالا مورد استقبال قرار گرفته است، مقالاتی هم در زمینه موضوعات قرآنی در حال تألیف است، اداره روحانیت و مفتیات روسیه نیز نشریاتی را با مباحث قرآنی در دست چاپ دارند.
بلگار منطقه‌ای در تاتارستان است که اولین بار تاتارها در 1100 سال قبل در آنجا مسلمان شده‌اند، در این منطقه به دستور پوتین، مجموعه بزرگ آکادمی اسلامی بلگار ساخته شده است که در آن آموزش‌های دینی در مقاطع آکادمیک انجام می‌شود
حجت‌الاسلام اکبری جدی ادامه داد: در حوزه نشر روسیه سالانه کتبی در بخش‌های مختلف انتخاب و برگزیده می‌شوند، کتب دینی و اسلامی نیز از جمله آثار برگزیده هستند، در سال‌های اخیر کتب قرآنی بنیاد ابن سینا و انتشارات صدرا جزء کتب سال روسیه بوده‌اند و این مسئله نشان می‌دهد که روس‌ها توجه ویژه‌ای به موضوعات قرآنی و دینی دارند و از آموزش دینی حمایت می‌کنند.
وی همچنین یادآور شد: بلگار منطقه‌ای در تاتارستان است که اولین بار تاتارها در 1100 سال قبل در آنجا مسلمان شده‌اند، در این منطقه به دستور پوتین، مجموعه بزرگ آکادمی اسلامی بلگار ساخته شده است که در آن آموزش‌های دینی در مقاطع آکادمیک انجام می‌شود.
حجت‌الاسلام صابر اکبری جدی اظهار کرد: در داغستان، چچن و اوفا (دانشگاه اوفا) و مسکو مراکزی مانند دانشگاه اسلامی مسکو ساخته و افتتاح شده که بیانگر توجه به آموزش‌های دینی اسلامی و حمایت از این فعالیت‌هاست.
وی در پایان مسابقات قرآن را از دیگر فعالیت‌های قرآنی در روسیه برشمرد و گفت: در حال حاضر، مفتیات روسیه متولی این مسابقات است و این رقابت‌ها روز به روز تقویت می‌شود، مفاهیم، قرائت و حفظ از رشته‌های این رقابت است.
گفت‌و‌گو: زهرا نوکانی
انتهای پیام
