نیکوکاری به ثروت نیاز ندارد/ آموزش؛ مصداق نیکوکاری در حوزه محیط زیست
در نشست مجازی محیط زیست و نیکوکاری از نقش روستائیان در محافظت از محیط‌زیست سخن به میان آمد؛ گفته شد که برای نیکوکاری، به ثروت نیازی نیست و بر ضرورت آموزش به‌عنوان مصداق نیکوکاری در حوزه محیط زیست تأکید شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست مجازی محیط‌زیست و نیکوکاری، با حضور کارشناسان و پژوهشگران محیط زیست و به همت مرکز فرهنگ نیکوکاری برگزار شد.
محمد درویش، رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در نشست مجازی محیط زیست و نیکوکاری اظهار کرد: از دیرباز در بین مردم ما خیرین بسیاری وجود داشته است، اما غالباً خیر در حوزه‌های کوچکی تعریف و محدودشده؛ برای مثال بسیاری از خیرین، خیر را صرفاً در کمک به ایتام و ساخت مدرسه و مسجد می‌بینند درحالی‌که زمینه‌های خیر و نیکی بسیار گسترده است. نیکوکاری یعنی شرایطی فراهم کنیم که همنوعان ما زندگی بهتری داشته باشند.
نیکوکاری مبتنی بر کارآفرینی اجتماعی باشد
وی افزود: نیکوکاری باید بتواند به کارآفرینی اجتماعی کمک کند، کارآفرینی اجتماعی نیز جز با استفاده صحیح و متوازن از توان اکولوژیک سرزمین و محیط زیست محقق نمی‌شود. ازاین‌رو مسئله نیکوکاری با محیط زیست، پیوندی وثیق پیدا می‌کند. از سوی دیگر، وجود مشکلات عدیده در محیط زیست ایران و بلکه جهان، ضرورت انجام امور خیر پایدار در حوزه محیط زیست را یادآوری می‌کند.
درویش تصریح کرد: کاری که «آلن پطروسیان» در نفی فرهنگ خودرومحوری می‌کند، از مصادیق بارز نیکوکاری در حوزه محیط زیست است، چون به‌طور هم‌زمان موجب کاهش آلودگی هوا، آلودگی صوتی، ترافیک و ... می‌شود. همچنین هر کاری که کمک کند تولید چشمه‌های گردوخاک مهار شود، مصداق بارز نیکوکاری در زمینه محیط زیست است چراکه باعث می‌شود هوا سالم بماند و افراد کمتری درگیر سرطان خون بشوند. همچنین در جامعه‌ای که آگاهی‌اش درباره محیط زیست کم است و کم نگه‌داشته شده، کاری که امثال خانم «شفایی» در مجله صنوبر برای آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه محیط‌زیست انجام می‌دهند، بسیار حائز اهمیت است.
بحران ریزگردها در خوزستان
این پژوهشگر محیط زیست ادامه داد: فراموش نکنیم که مسئله ریزگردها یک بحران جدی برای زندگی مردم ایران به خصوص خوزستان شده است. علاوه بر ریزگردها، بحران آب آشامیدنی و بحران فاضلاب نیز در این استان مشکلات زیادی به وجود آورده است. خوزستان، به علت مهاجرت و خروج مردم طی سال‌های اخیر باوجود بیشترین میزان زاد و ولد، کمترین رشد جمعیت را در کشور داشته است. مهاجرت مردم از خوزستان یعنی لطمه‌های جبران‌ناپذیر به اقتصاد و فرهنگ آن منطقه، لذا باید کاری کنیم که آب‌وهوای خوزستان از آلودگی نجات یابد.
برای نیکوکاری، ثروت لازم نیست
رئیس کمیته محیط‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: یک ضرب‌المثل معروف می‌گوید اگر می‌خواهید خانه‌تان از حداقل روشنایی برخوردار باشد، باید تلاش کنید کوچه‌تان روشن بماند. اگر می‌خواهیم مردم کشورمان در سلامت و آسایش زندگی کنند، باید کاری کنیم همه مردم جهان در سلامت و آسایش زندگی کنند. تقدم منافع ملی بر منافع جهانی، خسارت‌بار است و هیچ کشوری نمی‌تواند دروازه‌های خود را ببندد و به‌راحتی پشت آن زندگی کند.
درویش تصریح کرد: امروز کشور‌های توسعه‌یافته به این نتیجه رسیده‌اند که باید بخشی از درآمد خود را در کشور‌های فقیرتر هزینه کنند. جامعه توسعه‌یافته، جامعه‌ای است که در آن‌همه زیست‌مندان اعم از انسان و حیوان و گیاهان زیست داشته باشند. همان حرفی که ابوالحسن خرقانی صد‌ها سال پیش گفت: هرکه در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید.
وی ادامه داد: نیکوکاری مهم‌ترین و اولین نفعش، برای خود فرد نیکوکار است. نیکوکار واقعی کسی است که بخشی از سرمایه مادی و معنوی و وقت و انرژی خودش را هزینه کند تا خودش و فرزندانش و همه جامعه‌اش در آسایش زندگی کنند. برای نیکوکاری، ثروت لازم نیست بلکه همت و توان و انگیزه لازم است. همچنین اگر کسی می‌خواهد ترویج نیکوکاری کند، به‌جای حرف باید عمل کند.
وجوه نیکوکاری در زندگی شهری
مدیرکل اسبق دفتر مشارکت‌های مردمی در سازمان محیط‌زیست درباره نیکوکاری در زندگی شهری گفت: کسانی که می‌خواهند در زندگی شهری، نیکوکاری را ترویج کنند باید بیش از همه به عناصر خلاقیت و کارآفرینی اجتماعی کنند. باید برای رایزنی و مطالبه گری از مسئولان شهری همچون شورای شهر وقت بگذارند. همچنین باید در زندگی شخصی خود، اقداماتی را تمرین کنند. مثلاً بار‌ها شده است که به‌درستی از شهرداری‌ها انتقاد کرده‌ایم که چرا زباله خشک و تر را تفکیک نمی‌کنید، که هم‌زمان با این مطالبه، خودمان هم باید روند تفکیک را آغاز کنیم.
نقش روستائیان در محافظت از محیط زیست
درویش درباره روستا نیز اظهار کرد: هم‌وطنان ساکن روستا نیز اقدامات مهمی برای محافظت از محیط زیست می‌توانند انجام دهند. متأسفانه برخی از چوپانان برای اینکه آفتاب بیشتری به زمین جنگل بخورد تا علف بیشتری بروید و مورد استفاده دام قرار بگیرد، درختان را قطع می‌کنند یا با «کَت‌زنی» موجب خشکیدن درخت می‌شوند. اهالی روستا می‌توانند با کت‌زنی مقابله کنند و بدانند که با خشک شدن درختان، میزان نفوذ آب در خاک کم می‌شود، چشمه‌ها و قنوات خشک می‌شوند و هوا بیشتر آلوده می‌شود. همچنین اهالی روستا می‌توانند با راه انداختن کوره زغال و از بین بردن ذخیره چوب جنگل که بسیار برای محیط زیست آسیب‌زاست، مقابله کنند. روستائیان می‌توانند به فرزندان خود بیاموزند که سنجاب‌ها را از محیط طبیعی زندگی‌شان دور نکنند.
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو درباره نقش رسانه‌ها نیز تصریح کرد: اگر رسانه‌ها و فضای مجازی نبودند، صدای معترضان به پتروشیمی میانکاله به گوش کسی نمی‌رسید، باوجود دستور رئیس‌جمهور، مبنی بر توقف عملیات ساخت پتروشیمی میانکاله، عده‌ای گردن‌کلفت از ساخت آن حمایت می‌کنند. این اقدام اخیر مردم و رسانه‌ها در حمایت از محیط زیست میانکاله، بسیار خوب بود و من از آن به «بیداری محیط زیستی» تعبیر میکنم.
آموزش؛ مصداق نیکوکاری در حوزه محیط زیست
مانیا شفاهی، مدیرمسئول فصلنامه طبیعت و محیط‌زیست صنوبر دیگر سخنران این نشست بود که اظهار کرد: نیکوکاری هر کاری است که به بهبود شرایط زندگی کمک کند. ازآنجاکه محافظت از محیط زیست به بهبود زندگی بر کره زمین کمک می‌کند، پس می‌تواند یکی از مصادیق بارز نیکوکاری باشد. برای حفظ محیط زیست، فرهنگ‌سازی و آموزش مردم بسیار اهمیت دارد البته باید توجه کنیم عمده تخریب محیط زیست نه توسط مردم عادی بلکه توسط صنایع بزرگ انجام می‌شود.
وی افزود: کمک به حفظ محیط زیست گستره وسیعی از کارهای رسانه‌ای تا کارهای آموزشی و فرهنگی را در برمی‌گیرد. کسانی که کار فرهنگی می‌کنند، باید کفش آهنی به پا کنند و بدانند که باید صبر و ازخودگذشتگی داشته باشند.
بی‌توجهی نگران‌کننده به اقتصاد محیط زیست
مدیرمسئول فصلنامه طبیعت و محیط زیست صنوبر در بخش دیگری از سخنان خود گفت: سیستم آموزشی کشور ما باید به‌گونه‌ای تغییر کند که آدم‌ها به ارزش سرزمین و محیط‌زیستی که در آن هستند، پی ببرند. رویکرد ما در مجله صنوبر این است که هیچ‌چیز بی‌ربط به محیط زیست در زندگی ما وجود ندارد؛ از فلسفه و اقتصاد گرفته تا فیزیک و شیمی. متأسفانه در کشور ما اقتصاد محیط زیست اصلاً جایی ندارد. به‌عنوان کسی که فارغ‌التحصیل مهندسی هستم و سابقه حضور در پروژه‌های زیادی را دارم، در هیچ‌کدام از پروژه‌ها اقتصاد محیط زیست به معنای واقعی آن ارزیابی نمی‌شود.
شفایی تأکید کرد: انجام کار نیک منوط به داشتن توانایی مالی بالا نیست، بلکه افراد می‌توانند از توانایی‌های مختلف خود برای خدمت به مردم و محیط زیست استفاده کنند. برای مثال راه‌اندازی نهضت دوچرخه‌سواری همگانی، انجام آموزش در زمینه محیط زیست، فعالیت رسانه‌ای برای آگاهی مردم در زمینه محیط زیست و ... از مصادیق بارز نیکوکاری است. همچنین من افرادی را در حوزه وکالت می‌شناسم که به شکل رایگان از تخصص خود برای حفظ محیط زیست در پرونده‌های حقوقی محیط زیستی استفاده می‌کنند.
تهدید سلامت در تهران با توسعه بی‌رویه ماشینی
آلن پطروسیان، مروج و محقق ورزش سبز و حیات سبز نیز در این نشست اظهار کرد: سرگذشت من از کودکی به‌گونه‌ای رقم خورد که با محیط زیست و ورزش رابطه‌ای عمیق پیدا کردم. پدرم، قهرمان اتومبیلرانی کشور در دهه ۴۰ بود. من از کودکی در منطقه شمیرانات تهران که یکی از پربارش‌ترین مناطق شهر از نظر برف بود و آب‌وهوای بسیار خوبی داشت، بزرگ شدم و از سنین پایین، بسکتبال، اسکی، کوهنوردی و دوچرخه‌سواری را آغاز کردم. به‌مرورزمان و با افزایش سن، به چشم خود شاهد بودم که بلندمرتبه‌سازی‌ها، ترافیک و ... چه بلایی بر سر شهرآورد و دامنه برفی شهر را عقب و عقب‌تر برد. امروز در تهران سلامت مردم به‌واسطه توسعه بی‌رویه صنعتی و ماشینی از بین می‌رود؛ از جمله پدر من که هفت سال قبل به خاطر مشکل ریوی از دنیا رفت.
پایه‌گذار نهضت دوچرخه‌سواری همگانی ایران اظهار کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد برای حفظ محیط‌زیست در ایران نقش مهمی می‌توانند داشته باشند. آن‌ها می‌توانند به‌عنوان مکمل دولت، برنامه‌هایی عملی برای حفاظت از محیط زیست سامان دهند و با آگاهی‌بخشی، حساسیت مردم را به محیط زیست افزایش دهند. همان‌طور که آقای درویش و خانم شفایی گفتند، خلاقیت و فرهنگ‌سازی در رفع معضلات محیط زیستی مهم است.
دوچرخه‌سواری و پرنده‌نگری؛ دو ایده خلاق محیط زیستی
وی افزود: بر این اساس، ما موفق شدیم در سال‌های اخیر اقداماتی خلاقانه را برای محافظت از محیط زیست ایران ترتیب دهیم و نسبت به آن فرهنگ‌سازی کنیم. یکی از مهم‌ترین اقدامات ما، ۱۰ سال پیش با راه‌اندازی نهضت دوچرخه‌سواری همگانی آغاز شد. در این راه، پنج اصل بنیادی را مدنظر قرار دادیم، اول اینکه در راستای ترویج آن پویش‌هایی برگزار کنیم، دوم اینکه به آموزش‌های لازم در زمینه دوچرخه‌سواری بپردازیم، نکته سوم این بود که برای تجهیز شدن شهر و معابر به دوچرخه و امکان دوچرخه‌سواری تلاش کنیم، چهارم اینکه در زمینه امور بین بخشی تفاهم‌نامه‌هایی با وزارت کشور، علوم، ورزش و ... به امضاء رساندیم. همچنین به‌عنوان اصل پنجم، تقدیر از فعالان، مدیران و مسئولان حامی این طرح را مدنظر قرار دادیم.
پایه‌گذار نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی تصریح کرد: تالاب انزلی یکی از بهترین و زیباترین تالاب‌های کشور است که متأسفانه طی سال‌های اخیر سطوح آب در آن و مهاجرت پرندگان به آن کم شده است. در حال حاضر، طرح پرنده‌نگری در تالاب انزلی را دنبال می‌کنیم. پرنده‌نگری جایگزین خردمندانه شکار است؛ هم محافظت از محیط زیست محسوب می‌شود و هم جذب توریسم بر اساس ظرفیت اکولوژیک محلی را به همراه دارد.
انتهای پیام
