مدل رفتاری گروههای توانمند در دوران دفاع مقدس؛ الگویی برای تقویت انسجام اجتماعی
استاد دانشگاه شاهد گفت: در شرایط کنونی باید افراد برخوردار اجازه دهند با کم شدن از بهره‌مندی آنها، عدالت اقتصادی بیشتر شده و منابع ارزی و ریالی کشور نیز به جای واردات کالاهای لوکس، به سمت تولید و بهبود اشتغال و برخورداری همگانی حرکت کند؛ این همان وضعیتی است که ما در زمان جنگ تحمیلی شاهد آن بودیم.
محمدرضا واعظمهدوی، استاد دانشگاه شاهد، در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره وضعیت اقتصادِ سلامت و رونق تولید در دوران دفاع مقدس اظهار کرد: به طور کلی انقلاب اسلامی یک انقلاب اجتماعی بود و از ابتدا هدف‌گذاری خود را بر بهبود موقعیت اجتماعی مردم به عنوان مقدمه‌ای برای کمال روحی و معنوی انسان قرار داد، لذا اقدامات انقلاب اسلامی از همان ابتدا بر اساس پیشبرد شرایط اجتماعی سامان پیدا کرد.
بیشتر بخوانید:
- مدیران دوران دفاع مقدس درک صحیحی از جنگ اقتصادی داشتند / دلایل «تُرک‌تازی اشرافیت» پس از جنگ
- فرهنگ ایثار؛ مانع فساد و رانت‌جویی در دوران دفاع مقدس / تبعات «بازارگرایی مبتذل»
انسجام اجتماعی در دوران دفاع مقدس
وی افزود: از ابتدای انقلاب، کمیته امداد برای خدمت به محرومان و جهاد سازندگی برای حضور همه روستائیان در اقتصاد تشکیل شد. حتی سپاه پاسداران نیز سازمانی برای مشارت عموم مردم در تأمین امنیت انقلاب بود. در انقلاب اسلامی شیعه، سنی، یهودی، ارمنی، کرد، ترک، فارس و بلوچ در کنار هم برای تحقق یک جامعه عالی‌تر متحد و هم‌قسم شده بودند و یک انسجام ملی ایجاد شده بود.
واعظمهدوی بیان کرد: دوران جنگ هم مشابه زمان آغاز انقلاب بود و در این ایام مشاهده می‌کردیم که فرزندان مقامات ارشد نظام در جبهه حضور دارند و بسیاری از آنها مجروح یا شهید می‌شدند لذا احساس تفاوتی در جامعه وجود نداشت و این به نوعی گامی اولیه در راستای شکل‌گیری جامعه نبوی بود؛ جامعه‌ای که در آن کسی نمی‌توانست بین پیامبر و سایر افراد جامعه تفکیکی قائل شود.
وی یادآور شد: به یاد دارم شهید باهنر در شورای انقلاب، بعد از ظهر، در عین خستگی نان و پنیر می‌خورد و خبری از غذاهای تجملی نبود. چه بسا الان هم بسیاری از مسئولان ما کمابیش همین روحیات را داشته باشند. آن موقع هم افرادی بودند که خلاف این را عمل می‌کردند اما در اقلیت بودند و عموم مسئولان همانند مردم زندگی می‌کردند و بسیاری از افراد از شهید رجایی تا سایر مسئولان حقوق خود را نصف کردند و گفتند بیش از این نیاز نداریم که به ما پرداخت شود.
وضعیت رسیدگی به مسائل بهداشتی در ایام جنگ تحمیلی
رئیس انجمن اقتصاد سلامت تصریح کرد: زمانی‌که در حال جنگ بودیم شرایط ایجاب می‌کرد که رسیدگی به مسائل بهداشتی انجام شود. در جنگ‌های بزرگ دنیا، اپیدمی‌ها رخ می‌دهد اما در زمان جنگ تحمیلی در ایران چنین اتفاقی رخ نداد؛ در جنگ جهانی اول ایران وارد جنگ نشده بود اما یک سوم مردم در استان مرکزی از بین رفتند ولی در جنگ تحمیلی چنین وضعیتی پدید نیامد. بخش بهداشت ما اساساً در زمان جنگ شکل گرفت و ماشین‌های میتسوبیشی که زیر پای وزرا هم نبود زیر پای مسئولان بهداشت شهرستان‌ها قرار داشت که به صورت اختصاصی برای خدمت به بخش بهداشت خریداری شده بودند. در این زمان بسیاری از بیماری‌های واگیر از بین رفت.
واعظمهدوی ادامه داد: در شرایط جنگی کشورهای دیگر هزینه‌های آموزشی و بهداشتی خود را کم می‌کنند اما در ایام دفاع مقدس ده هزار مرکز بهداشت در کشور ساخته شد و آموزش پزشکی چنان رشد کرد که عملاً دیگر نیازی به پزشکان هندی و فیلیپینی نبود و همان افراد در شرایط کنونی هم اقصی نقاط کشور را پوشش می‌دهند و در بسیاری از نقاط کشور دارای متخصص و فوق تخصص هستیم که پایه‌ها و ساختار این خدمات در همان زمان شکل گرفت.
استاد دانشگاه شاهد یادآور شد: نتیجه این اقدامات باعث شد امید به زندگی که در زمان جنگ تحمیلی 54 سال بود، امروز به 74 سال برسد و مرگ و میر زنان و بسیاری دیگر از شاخص‌های سلامت ارتقا پیدا کند. در آن زمان که دولت با مشکل اقتصادی نیز دست و پنجه نرم می‌کرد مدارس شبانه روزی در روستاها ایجاد شد، تعداد زیادی از دانش‌آموزان پوشش داده شدند، شاخص سواد بالاتر رفت و استانداردهای زندگی ارتقاء پیدا کرد.
وی افزود: امروزه شاهد توزیع عادلانه امکانات بهداشتی در نقاط مختلف کشور هستیم و ان‌شاءالله اگر در برخی از مناطق مشکلاتی وجود دارد با سیاست‌های تولیدمحور از بین برود تا وضعیت اقتصادی آن مناطق نیز بهبود پیدا کرده و امید به زندگی بالاتر برود. اکنون علی‌رغم مشکلاتی که در کشور با آن مواجه هستیم نوعی برخورداری عمومی همانند بهداشت، سواد، دسترسی به حمل و نقل عمومی و بیمه‌های اجتماعی رشد پیدا کرده است. اکنون بحث بازنشستگی روستائیان نیز مطرح است که علی‌رغم هزینه‌هایی که دارد منجر به افزایش عدالت در اقتصاد کشور خواهد شد.
کنترل نرخ ارز در زمان دفاع مقدس
رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران تأکید کرد: باید برنامه‌های بیمه‌ای طراحی شود و هزینه‌های آن نیز بر عهده اقتصاد ملی خواهد بود. البته راه حل آن نیز جهش تولید است که توسط مقام معظم رهبری به عنوان شعار سال مطرح شده است. نکته دیگر این است که اگر در دوران جنگ، تمام ایران را جست‌وجو می‌کردید دو کیلو موز یا کالاهای لوکس پیدا نمی‌شد چراکه مردم مصرف نمی‌کردند اما در ازای آن قیمت ارز کنترل و نیازهای دارویی کاملاً تأمین می‌شد.
واعظمهدوی اظهار کرد: در شرایط کنونی هم باید به همان رویکرد بازگردیم و افراد برخوردار اجازه دهند با کم شدن از بهره‌مندی آنها، عدالت اقتصادی بیشتر شده و منابع ارزی و ریالی کشور نیز به جای واردات کالاهای لوکس، به سمت تولید و بهبود اشتغال و برخورداری همگانی حرکت کند. این همان وضعیتی است که ما در زمان جنگ تحمیلی شاهد آن بودیم.
وی در پایان گفت: رفاه عمومی متکی بر واردات، منجر به وابستگی خواهد شد اما رفاه عمومی که نتیجه تولید و اشتغال باشد استقلال اقتصادی کشور را در پی درد بنابراین اگر به رویکرد انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس بازگردیم که رویکرد استقلال، خودکفایی، تولید، محدودکردن انتظارات گروههای توانمند و توزیع امکانات برای افراد محروم بود، ظرفیت‌های اقتصادی و تولیدی زیادی در کشور آزاد خواهد شد و وقتی تولید رونق بگیرد شغل ایجاد شده و توزیع درآمد محقق خواهد شد. در این شرایط به سمت انسجام اجتماعی حرکت خواهیم کرد. این رمز پیروزی ما در دوران دفاع مقدس بود.
انتهای پیام
