تصویب سند پژوهش و آموزش عالی قرآن در نظام سلامت / نگاه خطرناکی که سند از آن دور ماند
در چهل و نهمین جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی از مسئولان کمیسیون پژوهش قرآنی در نظام سلامت به خاطر دقت نظر در نگارش چشم‌انداز قدردانی شد؛ این قدردانی به خاطر دوری از نگاه پراگماتیستی به قرآن بود که پذیرش مفاهیم قرآنی را با اصول علمی پیوند می‌زند.
به گزارش ایکنا، چهل و نهمین جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی بعدازظهر امروز هفتم مردادماه با حضور برخی اعضا برگزار شد. در این جلسه به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی، برخی از اعضا به صورت مجازی در جلسه حضور یافتند.
بخش زیادی از این جلسه به پیش‌دستورها اختصاص یافت. در ابتدا محمدعلی خواجه‌پیری، رئیس کمیته تخصیص اعتبار صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی گزارشی از جزئیات توزیع ۱۳ میلیارد تومان اعتبار قرآنی دریافت شده در سال گذشته که امسال توزیع شده است را قرائت کرد.
از جمله نقدهایی که به این گزارش وارد شد، می‌توان به شفاهی بودن آن و منتشر نشدن جزئیات توزیع بودجه به صورت مکتوب و کلی و غیرشفاف بودن آن اشاره کرد. همچنین کاهش بودجه از رقم‌های هزار میلیاردی در گذشته به ۱۳ میلیارد در سال جاری نیز مورد نقد اعضا قرار گرفت. اختصاص بودجه طرح ملی حفظ به مباحث زیرساختی، ۱۰ سال بعد از مطالبه مقام معظم رهبری و نیز تقسیم بخشی از بودجه بخش مردمی به صورت مساوی (هر موسسه یک میلیون تومان) بخش دیگری از نقدهای مطرح شده به این گزارش بود.
در بخش دیگری از این جلسه، مهدی محمدی، دبیر هیئت رسیدگی به مراکز فرهنگی و مشاور وزیر ارشاد به ارائه گزارشی در مورد روند ادغام و برگزاری انتخابات پرداخت.
محمدی در این بخش گفت: تنها مرجع صدور مجوز اتحادیه‌ها، تشکل‌ها، انجمن‌ها و خانه‌هایی که در حوزه فرهنگ و هنر و قرآن زیر نظر وزارت ارشاد می‌توانند فعالیت کنند، دبیرخانه هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی است. سابق بر این، دو اتحادیه قرآنی مشغول کار بودند. سال گذشته توافق سه‌جانبه‌ای بین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی و رئیس سازمان تبلیغات اسلامی مبنی بر ادغام این دو اتحادیه صورت گرفت.
وی افزود: بلافاصله این امر به وزارت ارشاد و دبیرخانه هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی واگذار شد. مهم‌ترین توصیه‌ای که وزیر ارشاد داشت، این بود که مشکلات جامعه قرآنی و دو اتحادیه حتی‌المقدور از سوی خود مدیران عامل و روسای هیئت مدیره حل شود و از ظرفیت‌ها و اختیارات قانونی خودمان استفاده نکنیم و لذا کوچکترین دخالت حاکمیتی در این قضیه نداشتیم. همان موقع اساس‌نامه‌ای به ما ابلاغ شد که البته ایراداتی به آن وارد بود و از همین رو، یکی از موارد اختلافی بین دو اتحادیه همین اساس‌نامه بود.
وی اظهار کرد: از مهرماه سال گذشته تاکنون، فرایند کار حل اختلاف دو اتحادیه آغاز شد و تا سوم مرداد که روز انتخابات بود، ادامه داشت. در این یازده ماه حدود ۴۰ جلسه برگزار شد تا در نهایت اساس‌نامه مورد تأیید قرار بگیرد. در جلسات آخر به دو نتیجه رسیدیم؛ اولین نتیجه این بود که ابتدا یک مجمع عمومی در تهران تشکیل شود که به دلیل ویروس کرونا نتوانستیم مجمع را متمرکز برگزار کنیم. نتیجه دوم این بود که اعضای هیئت مدیره فعلی که عضو جلسات هم بودند، یک اتحادیه سومی را به ثبت شرکت‌ها معرفی کنیم تا شرایط بهداشتی به قبل برگردد و بتوانیم مجمع عمومی را برگزار کنیم. از آنجایی که شخص وزیر معتقد به شرکت حداکثری موسسات در انتخابات هیئت مدیره کشوری بود، اعلام کرد انتخابات به صورت غیرمتمرکز برگزار شود. حسب دستور ایشان در استان‌ها برگزار شد.
دبیر هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی تصریح کرد: روز سوم مرداد، انتخابات بی‌حاشیه‌ای برگزار شد. ۶۶ نفر نامزد هیئت مدیره بودند که ۱۵ نفر به عنوان عضو اصلی هیئت مدیره انتخاب شدند. در روز انتخابات، دو امر مبارک و مهم اتفاق افتاد که یکی از آنها انتخابات و دیگری انحلال دو اتحادیه قرآنی بود. از دوستان دو اتحادیه خواستیم صورت جلسه انحلال را تهیه و به استان‌ها ارسال کنند؛ یعنی دوستانی که رأی می‌دادند، ابتدا به انحلال رأی می‌دادند و در ادامه در انتخابات اتحادیه کشوری شرکت کردند. در روز انتخابات، مهمانان ویژه‌ای نیز داشتیم که باعث دلگرمی همه ما بود. در حال حاضر انحلال انجام شده و ان‌شاءالله همین اتحادیه کشوری انتخابات استانی را برگزار خواهند کرد. تاکنون غیر از یک مورد که آرا مورد شمارش مجدد قرار می‌گیرد، هیچ حاشیه دیگری وجود نداشته است.
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی، رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز در سخنانی بیان کرد: از دوستان دو اتحادیه که ادغام را انجام دادند، قدردانی می‌کنم. بحث ادغام، جامعه قرآنی را بسیار آزار داد و لذا تلفیق این دو اتحادیه کار مبارکی بود. انتخابات نیز به خوبی برگزار شد و بحث ثبت و لغو دو اتحادیه قبلی و اختصاص امکانات آنها به اتحادیه مدغم مورد پیگیری قرار بگیرد.
در ادامه این جلسه به خاطر حمایت‌‌هایی که از روند ادغام از سوی وزارت ارشاد و هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی به عمل آمده بود، تقدیر شد. در این بخش، لوح تقدیر به سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مهدی محمدی، دبیر هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی اهدا شد.
در ادامه و با وجود سپری شدن زمان زیادی از آغاز جلسه، نوبت به دستور جلسات اصلی رسید. در این بخش ابتدا سیماسادات لاری، معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت گزارشی از فعالیت‌های کمیسیون توسعه فعالیت‌های پژوهش آموزش‌عالی قرآنی در حوزه سلامت ارائه کرد.
وی با اشاره به اینکه سند مذکور چهارمین سند شورای توسعه فرهنگ قرآنی است، افزود: زحمات زیادی برای تهیه این سند صرف شده و حاصل کار سند جامع و مانعی شده است. امیدواریم سند به تصویب برسد تا با سیاستگذاری و برنامه‌ریزی مناسب، بتوانیم بهره‌برداری حداکثری از آموزههای ناب اسلامی در عرصه سلامت داشته باشیم.
همچنین محمد علامه، دبیر کمیسیون توسعه فعالیت‌های پژوهش و آموزش عالی در نظام سلامت نیز به بیان برخی اصول و اهداف و چشم‌اندازهای این سند پرداخت و گفت: این‌کار یک‌کار میان رشته‌ای و تأسیسی است. در این مرحله نگاه ما بر این است که بنیان‌های علمی و بسترسازی علمی شکل بگیرد منتها اشاره‌ای هم داشته‌ایم که می‌خواهیم به سمت نگاه کل‌نگر و فراگیر به ابعاد انسان حرکت کنیم.
وی افزود: بحث تبلیغی و ترویجی که مورد نقد برخی اعضا قرار گرفت، یکی از موضوعات مورد بحث در جلسات قبلی شکل‌گیری کمیسیون در وزارت بهداشت بوده است. در حوزه تبلیغ و ترویج و آموزش عمومی، مرکز قرآن و عترت که وظیفه هدایت و راهبری فعالیت‌های قرآنی دانشگاهی ما را بر عهده دارد، باید با سندهای دیگر هماهنگ شود، با این وجود، بند حمایت از تولید و ترویج محتوا در نظر گرفته شده است. در مورد بحث بین‌الملل نیز که نقدهایی مطرح شد، پنج بار کلمه بین‌الملل استفاده شده است.
رضا سلامت‌پناه، معاون دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز به بیان برخی موارد پرداخت و با تأکید بر اینکه گستره مخاطب سند نظام سلامت بسیار محدود است، گفت: برخلاف سایر اسناد که گستره وسیعی از مخاطبان داشته‌اند، در این سند اما مخاطب بیشتر وزرات بهداشت است. بر همین اساس، وقتی خود وزارت بهداشت برای خود الزام و مأموریت ملی تعریف کرده و به شورا آورده است تا به لحاظ حقوقی تصویب کند، به نظرم به این راضی باشیم و اجازه بدهیم وزارت بهداشت کار خود را انجام دهد.
وی با بیان اینکه سند نظام سلامت از حیث منطق علمی، ضعف دارد، افزود: برای رفع این موضوع جلسات متعددی با دوستان داشتیم و آن را مورد بازنگری قرار دادیم.
همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی نیز در این بخش با بیان اینکه تقریباً بیشتر اشکالات وارده به این سند در بازنگری برطرف شده است، گفت: در حضور وزیر بهداشت، بیش از ۲۰ ایراد را وارد دانستیم و این ایرادات با برگزاری چندین جلسه تقریباً برطرف شد. لذا از این حیث، سند وضعیت خوبی دارد.
در ادامه این بخش از چهل و نهمین جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسعیدرضا عاملی، رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی از دست اندرکاران نگارش سند توسعه پژوهش و آموزش عالی در نظام سلامت قدردانی کرد و گفت: این سند ۱۲ صفحه بوده که پس از بازنگری چندباره کمتر شده است. نکته ظریفی که در سند وجود دارد، همان مطلب چشم‌انداز است. نگاه پراگماتیستی به قرآن نگاه بسیار خطرناکی است که در میان علما و روشنفکران ما هم پررنگ است. این نگاه آموزههای علمی و تجربی را یک طرف و آموزههای قرآنی را طرف دیگر می‌گذارند و بعد می‌گوید قرآن همین را گفته که علم تأکید کرده است؛ خطری که این موضوع دارد این است که آموزههای الهی و قرآنی را در معرض خطاپذیری قرار می‌دهد. قوانین علمی خطا‌پذیر هستند و یک قانون جدید، قانون قبلی را باطل می‌کند. وقتی ما آموزه قرآنی را با آموزه علمی اثبات می‌کنیم، قرآن را در معرض خطاپذیری قرار می‌دهیم.
وی افزود: در چشم‌انداز سند نوشته شده است که شکل‌گیری بنیان‌های علمی جهت استفاده روش‌مند از آموزههای قرآنی، یعنی از قرآن می‌خواهد بیاموزد. خواهش من این است که در چشم‌انداز عبارت الهام و استفاده روش‌مند نوشته شود. دکتر موسوی موحد آزمایش‌های زیادی در علوم تجربه با الهام از آموزههای قرآنی انجام داده است. این مسیر دیگری برای علم تعریف می‌کند و بسیار مهم است. با یکی از نویسندگان خارجی مصاحبه شده بود و اعلام کرده بود ایران باید برای الهام‌گیری از آموزههای قرآنی مرجعیت داشته باشد. خدای متعال بایسته‌های هستی را هم در تکریم و هم در تشریع که قانون قطعی هستی است را در قرآن به ما گفته است. ما باید از قرآن الهام بگیریم تا بتوانیم مسیر بعدی را درست برویم. لذا این دقتی که در چشم‌انداز سند مورد توجه بوده، شایان تشکر و قدردانی بوده است.
عاملی بیان کرد: این توقع از وزارت بهداشت و درمان هست که این مسیر را در حوزه پژوهش‌ها، آزمایش‌ها و مطالعات راهبردی دخالت داد. یعنی سند مسیر جدیدی برای مطالعاتی که در وزارت بهداشت صورت می‌گیرد، ایجاد کند و حتی مراکز تحقیقاتی خاص و ویژه با الهام از قرآن و تعالیم اهل بیت(ع) تشکیل دهد. لذا پیشنهاد می‌دهم این سند را مصوب تلقی کنند با این ملاحظه که نکات بیان شده در جلسه اعمال شود و مجدد برای همه اعضای شورا ارسال شود تا اگر ملاحظه‌ای وجود نداشت، کلیات و جزئیات مصوب تلقی شود.
در ادامه، این پیشنهاد رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی به رأی گذاشته شد که مورد تأیید اکثر اعضا قرار گرفت.
بر اساس گزارش ایکنا در ادامه این جلسه به موضوع شرایط عضویت دستگاه‌ها در کمیسیون‌ها و شورای توسعه به بحث گذاشته شد. در این بخش، پیشنهاد شد اعضا آیین‌نامه نگارش یافته را مطالعه کنند تا در صورت نداشتن ملاحظه خاصی، تصویب شده تلقی شود. در ادامه برخی اعضا به بیان برخی تذکرات پرداختند که عمده آنها به شرح زیر است:
- از تعدد دستگاه‌ها در شورا برای استفاده از امکانات و بودجه‌ها ممانعت شود.
- اکثر دستگاه‌ها به خاطر استفاده از بودجه و امکانات درخواست عضویت می‌دهند.
- لزوم داشتن نگاه انقباضی به تعداد اعضای شورا و ...
همچنین در ادامه این جلسه به بحث شوراهای استانی پرداخته شد. حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی با اشاره به اینکه نقدهایی در مورد تشکیل نشدن این شوراها صورت گرفته است، به تشریح روند این شوراها از ابتدا تا کنون پرداخت.
وی افزود: در نهایت مصوب کردیم شوراهای استانی باشد، اما زیر نظر شورای فرهنگ عمومی فعالیت داشته باشد. قرار شد آیین‌نامه‌ای در این زمینه نوشته شود که البته هنوز به دست ما نرسیده است.
در ادامه عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در سخنانی با اشاره به اینکه معاونت دو سال و نیم است که بر این موضوع پافشاری دارد، گفت: این پافشاری به علت مصوبه بودن این موضوع در جلسه چهاردهم شورای توسعه فرهنگ قرآنی است. اینکه شورای فرهنگ عمومی باشد و شورای توسعه فرهنگ قرآنی استان‌ها ذیل شورای فرهنگ عمومی فعالیت کند. در جلسه چهاردهم، دبیرخانه شورا مخالف این موضوع بوده است. در دوره گذشته بین رئیس سابق شورای توسعه فرهنگ قرآنی و وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی توافقی شکل گرفت و به وزارت کشور و استانداری‌ها ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: مصوبه شورای توسعه فرهنگ قرآنی همین چیزی است که ما بر روی آن تأکید داریم. یعنی شورای فرهنگ عمومی در سطح استان‌ها فعالیت داشته باشد و دستورهای متعدد قرآنی را در یکایک جلسات خود پیگیری کند. یعنی شورای توسعه فرهنگ قرآنی مستقل نباشد و هر چه باشد در شورای فرهنگ عمومی باشد. دو سال و نیم است به اسم مصوبه در استان‌ها عمل شده است و اتفاقاً بسیار مورد توجه قرار گرفته است. ما بر این باور هستیم طبق قانون عمل کرده‌ایم و اکثر قریب به اتفاق اعضا بر مصوبه جلسه چهاردهم تأکید کردند، اما صورت جلسه با دقت کافی منعکس نشد و لذا نامه‌ای به رئیس شورای توسعه نگارش یافت و قرار شد در دستور کار شورا قرار بگیرد.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: با توجه به توضیحات بالا تقاضای ما این است که مانند دو جلسه چهاردهم و چهل و پنجم، اولاً بر توسعه تشکیلاتی نداشتن تأکید شود و شورای فرهنگ عمومی استان‌ها کماکان دستورات قرآنی و غیر قرآنی را همزمان بررسی کنند. اگر در مواردی لازم شد کار گروهی معین شود تا مهمان خاصی از قرآنیان برجسته دعوت کنند. چیزی که در استان‌ها در حال حاضر انجام می‌شود و تاکنون مشکلی با آن نداشته‌ایم.
در ادامه هر کدام از اعضا نظرات خود در مورد این دستور را بیان کردند. از جمله این نظرات ارائه پیشنهاد عضویت سه نفر از فعالان قرآنی استان در شورای فرهنگ عمومی، تهیه یک پیشنهاد مشترک بین شورای توسعه و وزارت ارشاد برای رسیدن به یک شکل واحد و تشکیل شورای توسعه فرهنگی قرآنی استانی در برخی استان‌های خاص بود.
در نهایت و پس از طرح مباحث گوناگون مقرر شد تا گفت‌وگوها در این زمینه برای رسیدن به یک طرح مشترک ادامه داشته باشد و تا آن زمان مباحث قرآنی استان‌ها در شورای فرهنگ عمومی پیگیر شود.
بر اساس گزارش ایکنا با توجه به حضور نداشتن مسئولان وزارت علوم در این جلسه، دستور جلسه مربوط به آنها وصول نشد.
انتهای پیام
