دلایل و نتایج تأکید بر رزق حلال در قرآن کریم

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی مزینانی، مشاور رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ناجا، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره رزق حلال در قرآن کریم پرداخت و گفت: انسان در طول زندگی، محتاج تأمین نیازهای جسمی و مادی است تا علاوه بر گذراندن عمر، بتواند به فلسفه اصلی خلقت که خدای متعال در قرآن تأکید کرده دست پیدا کند. در قرآن کریم آمده است: «وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ؛ و جن و انس را نيافريدم جز براى آنكه مرا بپرستند» (الذاریات/ 56) هدف خلقت ما صرف زندگی نباتی نیست بلکه خداوند فرموده که قرار است به تکامل و تعالی برسید.

بیشتر بخوانید:

• تبعات بی‌توجهی مردم و بانک‌ها به توصیه‌های شارع و دلایل تأکید قرآن بر عقد قرارداد
• اقتصاد اسلامی سوار بر زمان و مکان است / تأکید اسلام بر حفظ قدرت خرید مردم

وی ادامه داد: دنیا مقدمه آخرت و هدف خلقت همین بندگی است. حال خداوند در کنار این لطف بزرگ که بخشیدن زندگی و حیات به ماست، عنایت دیگری نیز به ما کرده و همانا تلاش برای بقا و استمرار حیات را موجب پاداش قرار داده است؛ یعنی اگر تلاش مادی ما در چارچوب شرع و دستورات دین و آن مسیری که خداوند تعیین کرده است، باشد به عنوان یک عبادت باارزش تلقی می‌شود.

مزینانی افزود: قاعدتاً ما محکوم به کسب رزق حلال هستیم؛ کما اینکه خداوند متعال در آیه 168 سوره مبارکه بقره فرموده است: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ؛ اى مردم از آنچه در زمين است‏ حلال و پاكيزه را بخوريد و از گام‌هاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست» خداوند حرکت انسان در راستای رزق حلال و دوری از وسوسه‌های شیطانی در تأمین معاش را تکلیف وی می‌داند. این موضوع آنقدر قدر نزد خداوند اهمیت دارد که رسول گرامی خدا در این باره فرمودند: «الْعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزْءً أَفْضَلُهَا جُزْءً طَلَبُ الْحَلَال؛ عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگ‌ترین جزء آن کسب حلال است».

مشاور رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ناجا یادآور شد: اگر با نیت خدایی، دنبال مادیات و کسب و کار دنیایی بروید این بزرگ‌ترین عبادت در راه خدای متعال است؛ البته نه اینکه نیاز به عبادت و نماز نداشته باشیم اما خداوند می‌خواهد اهمیت رزق حلال را یادآور شود، لذا می‌گوید اگر با این نیت وارد کسب و کار شده و درآمدی کسب کنید بالاترین فضیلت از منظر خدا است و بالاترین پاداش را دریافت خواهید کرد.

وی بیان کرد: در کتاب کافی آمده است که امام باقر(ع) فرمودند: «کسی‌که برای حفظ آبروی خود و خانواده‌اش نیاز خانواده دنبال معیشت و درآمد باشد در قیامت، خداوند را در حال ملاقات می‌کند که چهره‌اش همانند ماه شب چهارده نورانی باشد.» وقتی این موضوعات را کنار هم قرار می‌‌دهیم متوجه می‌شویم خدای متعال بالاترین دستورات خود را در مورد کسب رزق و روزی حلال صادر است. را‌ه‌هایی هم به ما نشان داده شده‌ که از جمله فرموده‌اند اگر دچار تنگی معیشت و مشکلات اقتصادی شدید مداومت بر استغفار، خواند نماز شب، خواندن سوره مریم و و سوره واقعه در هر شب باعث افزایش رزق و روزی می‌شود.

مزینانی گفت: گاهی در محاسبات روزمره، دو موضوع شامل «رزق مِنْ حَيْثُ لَا يَحْتَسِبُ» و «رزق بِغَيْرِ حِسَابٍ»، را فراموش می‌کنیم. این دو مورد، رزق‌هایی است که شاید نتوانیم در محاسبات زندگی مادی به آن‌ها برسیم اما از جایی که گمان نمی‌کنیم و بدون حساب و کتاب و از جایی و به مقداری که تصورش را هم نمی‌کنیم به آن دست خواهیم یافت. خدای متعال این دو رزق را به کسانی می‌دهد که مداومت بر کسب رزق حلال داشته باشند و در مسیری که تعیین کرده است حرکت کنند.

وی ادامه داد: گاهی اوقات هم توجه به ذات اقدس باری‌تعالی می‌تواند برکت زیادی به زندگی ما بدهد. مرحوم ابو سعید ابی‌الخیر ابیاتی دارد که بعضی از آنها را فرموده‌اند برگرفته از اسم اعظم الهی است و مداومت آن‌ها هم انسان را حاجت‌روا می‌کند. وی می‌فرماید: «ای حضرت ذوالجلال و ای بار خدای، تا چند روم در به در و جای به جای، یا خانه امید مرا دربند یا قفل مهمات مرا در بگشای». گفته شده مداومت در این ذکر همیشه مشکلات را حل می‌کرد.

مزینانی تصریح کرد: اگر نیت خودمان را خدایی کنیم و در مسیر تلاش برای کسب معاش نیز باشیم مطمئناً به روزق و روزی دست پیدا خواهیم کرد؛ مگر زمانی‌که آزمون الهی باشد. اگر با توکل در خانه خدا برویم مطمئناً خیر و برکت را بدترین شرایط هم نصیب ما خواهد کرد چراکه در قرآن کریم هم تضمین کرده و فرموده است: «وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَى بَطْنِهِ وَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَى رِجْلَيْنِ وَمِنْهُمْ مَنْ يَمْشِي عَلَى أَرْبَعٍ يَخْلُقُ اللَّهُ مَا يَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ؛ و خداست كه هر جنبنده‏‌اى را ابتدا از آبى آفريد پس پاره‌اى از آنها بر روى شكم راه مى ‏روند و پاره‏ اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار پا راه مى‌‏روند خدا هر چه بخواهد مى‌‏آفريند در حقيقت ‏خدا بر هر چيزى تواناست». (النور/ 45) اگر تکیه بر خدا کنیم، خودش بلد است چگونه رزق و روزی ما را برساند. گاهی اوقات درب را اشتباه می‌زنیم و به نتیجه نمی‌رسیم و گمان می‌کنیم خدای متعال با ما سر عناد دارد که قطعاً این‌گونه نیست.