اولین عامل خشونت یادگیری است

هدی حلاج زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان در گفت وگو با ایکنا از گیلان، با بیان اینکه خشونت به دو دسته خصوصی و عمومی تقسیم می شود، اظهار کرد: خشونت به تمام اعمال یک فرد گفته می شود که برای طرف مقابل او آزاردهنده و نگران کننده است و تبعات آسیب زا دارد.

وی خشونت خانگی را جزو خشونت های خصوصی دانست که در حوزه خانواده اتفاق می افتد و افزود: خشونت خصوصی طیف گسترده ای از برخوردهای فیزیکی تا رفتارهایی است که منجر به احساس تحقیر شدن و پایین آمدن عزت نفس و نگرانی، تنش و اضطراب و محروم شدن از حق و حقوق طبیعی و... می شود.

این دکترای جامعه شناسی، ادراک جامعه نسبت به خشونت را متفاوت دانست و تصریح کرد: گاهی ممکن است افراد مورد خشونت واقع شوند، اما نسبت به آن آگاهی نداشته باشند و ندانند رفتاری که با آنها می شود یکی از مصادیق خشونت است. بنا بر تصور عامه مردم تعریف خشونت به شکل های جسمی، اقدام به قتل، تجاوزات جنسی و رفتارهای خشونت آمیز محدود شده است.

حلاج زاده، قتل را یکی از بدترین مصادیق خشونت دانست و اضافه کرد: خشونت در حوزه خانواده به چهار بخش همسرآزاری، کودک آزاری، سالمندآزاری و والدین آزاری تقسیم می شود و هر کدام به شکل های مختلف دارای پیامدهای نامناسبی برای خانواده و فردی که مورد خشونت واقع شده، است.

وی با اشاره به وجود ارزش ها و باورها و اعتقادات در جوامع، گفت: ارزش های یک جامعه کنش های متناسب و همراه با آگاهی و شناخت و عقلانیت است که زمانی براساس آن عملکرد داشتیم لذا ارزش ها باید متناسب با جریان زندگی تغییر کنند؛ نه اینکه حذف شوند، زیرا جامعه ای که ارزش ها بر آن حاکم نباشد محکوم به فناست، اما نیازمند تغییر ارزش ها هستیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، با بیان اینکه ارزش ها و باورها نگرش ما را شکل می دهد، خاطرنشان کرد: نگرش افراد پایه عملکردشان است و زمانی می توانیم از جامعه انتظار تغییر داشته باشیم که تغییر در نگرش ها اتفاق بیفتد. متاسفانه قدرت برخی از ارزش ها و باورهای متعصبانه بیشتر از قانون است!

حلاج زاده، با اشاره به داستان قتل «رومینا» به دست پدرش، یادآور شد: پافشاری بر یک باور متعصبانه به نام «غیرت» ریشه بسیاری از قتل های ناموسی است و متاسفانه قانون به عنوان اهرم فشار قدرت کمتری نسبت به این نگرش دارد.

وی نقش فرهنگ و خرده فرهنگ ها را در شکل گیری ارزش ها و باورها اثرگذار دانست و تصریح کرد: جامعه ای تغییر می کند که ارزش ها و باورهایش براساس آگاهی و دانش شکل بگیرد. در برخی از خرده فرهنگ ها باور مالکیت نسبت به جنس مونث وجود دارد و ارزش یک مرد به حمایت همه جانبه او از خانواده خلاصه می شود. در چنین جامعه ای فشار اطرافیان و خویشاوندان و آن نگاهی که نسبت به مرد دارند، متغیر تحریک کننده برای ارتکاب به قتل است.

این دکترای جامعه شناسی، جریحه دار شدن روح جامعه را بدترین پیامد قتل هایی مانند «رومینا» دانست و متذکر شد: اینگونه خشونت ها معلول هستند و تا ما روی علت ها کار نکنیم نمی توانیم امیدوار به پایان خشونت باشیم.

حلاج زاده، ادراک متفاوت جامعه نسبت به خشونت را موجب شکل گیری آمار خاکستری دانست و عنوان کرد: خشونت پیامدهای روانی دارد و فردی که مورد خشونت واقع می شود بنا بر نوع خشونت آسیب های فردی و اجتماعی می بیند؛ این در حالی است که ما از فرد سالم انتظار داریم بتواند کنش هایی براساس عقلانیت و بدون دغدغه های روحی و روانی داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، خودکشی را یکی از عواقب عدم ابراز خشونت دیدن در خانواده دانست و اظهار کرد: خشونت در فطرت وجود ندارد و اولین عامل خشونت یادگیری است و اغلب افرادی که اعمال خشونت می کنند در دوران کودکی خود شاهد فعل یا شاهد منفعل خشونت بودند.

وی با بیان اینکه برخی خشونت را نشانه مردانگی می دانند، گفت: اگر این فرهنگ در جامعه رواج پیدا کند و بازخورد فرهنگی آن پاداش دهنده باشد، شاهد چنین اتفاقات فجیعی خواهیم بود، زیرا یک مرد یا پدر با غیرت واکنش نشان داده و می خواهد با آبرو در جامعه زندگی کند و نیاز به تایید دیگران دارد؛ ولو به قیمت حذف فرزند!

حلاج زاده، با تاکید بر لزوم تعامل مشترک بین اعضای خانواده، اضافه کرد: افراد نیازمند مهارت های فردی و کلامی و شنیداری هستند و این مهارت ها باید قبل از ازدواج و فرزندآوری در افراد کسب شود.