نادر صادقیان، استاد دانشگاه و جامعهشناس، در گفتوگو با ایکنا، درباره کنشهای اجتماعی و سیاسی سلبریتیها اظهار کرد: مدل رفتاری سلبریتیها دلایل گوناگونی دارد که باید ریشهای مورد بررسی قرار گیرد. واژه سلبریتی از یک تفکر کاملاً مادی و لیبرالی نشئت گرفته است. این تعریف با مفهوم نخبگان اجتماعی کاملاً تفاوت دارد، چون گاهی به اشتباه نخبگان را با سلبریتیها در یک دسته قرار میدهند، در صورتی که دسته اول عموماً متفکرانی هستند که در زمینههای گوناگون شاخصاند، اما به ندرت نامی از آنها ذکر میشود.
وی افزود: شاید بپرسید با این تعریف چرا سلبریتیها در کانون توجه هستند، زیرا سیستم حاکم به فرهنگ سلبریتیها دامن میزند. اظهار نظر بسیاری از سلبریتیها فاقد پشتوانه علمی و نظری است و از طریق بازنشر در فضای مجازی دیده و شنیده میشود. مقیاس بزرگنمایی آنها هم گاهی ابعاد بینالمللی به خود میگیرد. متأسفانه رسانه ملی نیز به این آدمهای عمدتاً فرصتطلب کمک میکند تا رشد کاذبشان را ادامه دهند و البته باید تأکید کرد که این تفکر فقط در ایران مطرح نیست و در سطح جهان نیز واکنش سلبریتیها چندان تفاوتی با سلبریتیهای ایرانی ندارد.
نقش مخرب در کنشهای اجتماعی
این جامعهشناس در پاسخ به این سؤال که آیا سلبریتیها نقش مؤثر یا مخربی در کنشهای اجتماعی دارند، تأکید کرد: کارکرد آنان در کنشهای اجتماعی عموماً مخرب است، زیرا این افراد الگوی خیالی کسانی هستند که آرزوهایشان بر باد رفته است. این الگوسازی صورت میگیرد تا افکار عمومی از مسائل دیگر منحرف شود و آلام اصلی جامعه مستور بماند و این نگرش بخشی از سیاست نظام فریب است که جریانهای اجتماعی را هدایت میکند و البته در این زمینه اقشار کمسواد و بیاطلاع هدف قرار میگیرند. متأسفانه سلبریتیهای توخالی توانستهاند با حمایت رسانهها به ثروت شایان توجهی دست یابند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه از اساس ورود سلبریتیها به مسائل اجتماعی صحیح نیست، گفت: ورود آنان به مسائل اجتماعی نمیتواند منجر به اتفاقات مثبت شود و اگر نمونههای گوناگون این مسئله را بررسی کنید، قطعاً صحت این امر را درمییابید. البته شاید عدهای فعالیتهای انساندوستانه آنان را در زمان بلایای طبیعی اقدامی در جهت رفع مسائل اجتماعی بدانند، در صورتی که این قبیل فعالیتها هم بیشتر جنبه خودنمایی دارد. البته استثناهایی مانند مرحوم غلامرضا تختی نیز وجود دارند.
موجسواری روی موقعیتها
وی درباره ژستهای نقادانه سلبریتیها گفت: به نظرم رفتار یا گفتارهای به اصطلاح نقادانه آنان فقط موجسواری روی موقعیتهاست. در این میان باید حساب هنرمندان واقعی را از سلبریتیها جدا کرد، چون افراد متعهد و آگاه هم میتوانند هنرمند یا ورزشکار باشند اما جزء سلبریتی محسوب نمیشوند و این طیف همان نخبگان هستند. پس تشخیص بین نخبه و سلبریتی مرز باریکی دارد که درک آن دشوار است.
صادقیان یادآور شد: همانطور که گفتم مسئله سلبریتیها جهانی است که از طریق نظام سلطه به آن دامن زده میشود و در سالهای اخیر در ایران شکلی حادتر به خود گرفته است. نظام سلطه میخواهد به واسطه سربازانی چون سلبریتیها مسائل اصلی را بپوشاند. این مسئله نیز از طریق رسانه به ویژه در داخل کشور توسط رسانه ملی دامن زده میشود. در این میان در سالهای اخیر فضای مجازی نیز به رشد این وضعیت کمک کرده تا در رسیدن به خواسته خود قدرت عمل بیشتری داشته باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مردم نیز در به وجود آمدن چنین مسئلهای به رسانهها کمک میکنند، گفت: وقتی بخشی از مردم بدون تفکر به این افراد بها میدهند یعنی ناخواسته در جهت نظام سلطه حرکت میکنند، زیرا اگر مردم به چیزهایی که اهمیت ندارد نپردازند و سعی کنند مشکلات را ریشهیابی کنند، مطمئن باشید دیگر شاهد رشد پوشالی برخی افراد نخواهیم بود.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: الزاماً همه آنها مأمور نیستند که در جهت خواست نظام سلطه قدم بردارند، زیرا ساختار و ماهیت روابط به گونهای است که آنها میدانند که چگونه باید بر امواج اجتماعی سوار شوند و از موقعیتهای پیش رویشان بهرهبرداری کنند.
انتهای پیام