به مناسبت روز پیوند اولیا و مربیان بررسی شد؛
فاصله انجمن اولیا و مربیان تا اتاق فکر/ ساحت‌های مشارکت خانواده در مدرسه
گروه جامعه ــ انجمن اولیا و مربیان در نظام آموزش و پرورش، وظیفه آشنا کردن و آموزش اولیای دانش‌آموزان به منظور تقویت اطلاعات تربیتی و آگاهی آنها را بر عهده دارد تا از این طریق والدین در رفتار با فرزندان خویش، هماهنگ و هم‌سو با برنامه‌های آموزش و پرورش عمل کنند اما در بسیاری از موارد این انجمن کارکرد اصلی خود را، که ایجاد اتاق فکر در مدرسه است، از دست می‌دهد و به اهرمی برای دریافت کمک‌های مالی از اولیا تبدیل می‌شود.
همه‌ساله در تقویم، ۲۴ تا ۳۰ مهرماه، با عنوان هفته پیوند اولیا و مربیان نام‌گذاری شده است و در این ایام انجمن‌های اولیا و مربیان تشکیل می‌شود. انجمن اولیا و مربیان محملی برای مشارکت در امر تربیت فرزندان، با حضور اولیا و مربیان است. این انجمن در نظام آموزش و پرورش، وظیفه آشنا کردن و آموزش اولیای دانش‌آموزان به منظور تقویت اطلاعات تربیتی و آگاهی آنها را بر عهده دارد، تا از این طریق والدین در رفتار با فرزندان خویش، هماهنگ و هم‌سو با برنامه‌های آموزش و پرورش عمل کنند و میزان تأثیر برنامه‌های آموزشی افزایش یابد. هفته پیوند اولیا و مربیان، بهترین فرصت برای فراهم کردن زمینه‌های تحقق همکاری و هم‌دلی میان خانه و مدرسه است. در سایه پیوند اولیا و مربیان، باید به جلب مشارکت و همکاری صمیمانه پدران و مادران بپردازیم و از توانایی‌های فکری، علمی و تخصصی آنان برای تربیت بهتر فرزندان بهره‌مند شویم. اگر چه در بسیاری از موارد جلساتی که به واسطه انجمن‌های اولیا و مربیان برگزار و با دعوت از اولیا انجام می‌شود، معطوف به ارائه نیاز‌های مالی مدرسه و دریافت پول و خدمت از اولیا بوده، اما این گزاره را مسئولان وزارت آموزش و پرورش رد می‌کنند و معتقدند این مسئله در دهه‌های گذشته پررنگ‌تر بوده و امروز این ارتباط تقویت شده است.نورعلی عباسپور، مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایکنا؛ ضمن تشریح برنامه‌های هفته پیوند اولیا و مربیان، اظهار کرد: روزشماری برای هفته پیوند اولیا و مربیان تعیین و به تمامی واحدهای استانی ابلاغ شده است و برنامه‌های ویژه‌ای در این هفته در همه استان‌های کشور و مراکز استان‌ها شاهد خواهیم بود. این برنامه‌ها با حضور شورا‌های انجمن اولیا و مربیان به منظور تقدیر از انجمن‌های سال گذشته و نیز تشکیل و آغاز فعالیت انجمن‌های جدید اولیا و مربیان است که اولین جلسه خود را در این ایام برگزار خواهند کرد.
آغاز هفته با شعار «مشارکت در مدرسه حق والدین است»
وی ادامه داد: این هفته با شعار «مشارکت در مدرسه حق والدین است» آغاز می‌شود و روزشمار این هفته به ترتیب؛ چهارشنبه ۲۴ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، کارکرد‌ها و نقش‌ها»، پنج‌شنبه ۲۵ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، مدرسه بدون دیوار»، جمعه ۲۶ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، تبلور آموزه‌های دینی»، شنبه ۲۷ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، موانع و آسیب‌ها»، یکشنبه ۲۸ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، تقویت مدرسه‌محوری»، دوشنبه ۲۹ مهرماه، «پیوند اولیا و مربیان، اقتصاد مدرسه و توسعه منابع» و سه‌شنبه ۳۰ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، گفتمان‌سازی سند تحول بنیادین» نام‌گذاری شده است. روز نخست هفته پیوند اولیا و مربیان که به موضوع وظایف و نقش‌های انجمن‌ها اختصاص یافته و براساس این نام‌گذاری، حدود، وظایف و اختیارات انجمن‌ها در مدارس تبیین می‌شود. طی این هفته همچنین مسئولان انجمن‌های اولیا و مربیان در برنامه نماز جمعه شرکت خواهند کرد و در مصلا‌های نماز جمعه و در سخنرانی‌های پیش از خطبه به موضوع جایگاه خانواده در اسلام و روابط بین مسئولان با خانوادهها می‌پردازند.
عباسپور افزود: همایش ملی به منظور بزرگداشت هفته پیوند اولیا و مربیان در روز ۳۰ مهرماه، برگزار می‌شود و پردیس نصیبه دانشگاه فرهنگیان میزبان برگزاری این همایش با حضور وزرای کشور و آموزش و پرورش خواهد بود. در این همایش از استان‌های برتر و انجمن‌های فعال آنها تقدیر به عمل می‌آید. شورا‌های انجمن و سازمان‌های همکار نیز در این همایش حضور می‌یابند.
وی با تأکید بر اینکه امسال در همه شهرستان‌های استان‌ها، توجه ویژه به سهم مشارکت خانواده در مدرسه خواهد شد، گفت: خانواده در تمام سطوح تصمیم‌گیری نظام آموزش و پرورش باید نقش داشته باشد، این تأکید در پیام وزیر در آغاز سال تحصیلی هم به چشم می‌خورد. خواهان مشارکت انجمن‌ها در سطوح مختلف هستیم و اینکه این انجمن‌ها کارکرد‌های برون سازمانی داشته باشند و بتوانند با مجلس و مسئولان ذی‌ربط رایزنی کنند تا گفتمان آموزش و پرورش که تعلیم و تربیت است، مورد توجه بیشتر دولتمردان و جامعه قرار گیرد.
وی ادامه داد: این هفته با شعار «مشارکت در مدرسه حق والدین است» آغاز می‌شود و روزشمار این هفته به ترتیب؛ چهارشنبه ۲۴ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، کارکرد‌ها و نقش‌ها»، پنج‌شنبه ۲۵ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، مدرسه بدون دیوار»، جمعه ۲۶ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، تبلور آموزه‌های دینی»، شنبه ۲۷ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، موانع و آسیب‌ها»، یکشنبه ۲۸ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، تقویت مدرسه‌محوری»، دوشنبه ۲۹ مهرماه، «پیوند اولیا و مربیان، اقتصاد مدرسه و توسعه منابع» و سه‌شنبه ۳۰ مهرماه، «انجمن اولیا و مربیان، گفتمان‌سازی سند تحول بنیادین» نام‌گذاری شده است. روز نخست هفته پیوند اولیا و مربیان که به موضوع وظایف و نقش‌های انجمن‌ها اختصاص یافته و براساس این نام‌گذاری، حدود، وظایف و اختیارات انجمن‌ها در مدارس تبیین می‌شود. طی این هفته همچنین مسئولان انجمن‌های اولیا و مربیان در برنامه نماز جمعه شرکت خواهند کرد و در مصلا‌های نماز جمعه و در سخنرانی‌های پیش از خطبه به موضوع جایگاه خانواده در اسلام و روابط بین مسئولان با خانوادهها می‌پردازند.
عباسپور افزود: همایش ملی به منظور بزرگداشت هفته پیوند اولیا و مربیان در روز ۳۰ مهرماه، برگزار می‌شود و پردیس نصیبه دانشگاه فرهنگیان میزبان برگزاری این همایش با حضور وزرای کشور و آموزش و پرورش خواهد بود. در این همایش از استان‌های برتر و انجمن‌های فعال آنها تقدیر به عمل می‌آید. شورا‌های انجمن و سازمان‌های همکار نیز در این همایش حضور می‌یابند.
وی با تأکید بر اینکه امسال در همه شهرستان‌های استان‌ها، توجه ویژه به سهم مشارکت خانواده در مدرسه خواهد شد، گفت: خانواده در تمام سطوح تصمیم‌گیری نظام آموزش و پرورش باید نقش داشته باشد، این تأکید در پیام وزیر در آغاز سال تحصیلی هم به چشم می‌خورد. خواهان مشارکت انجمن‌ها در سطوح مختلف هستیم و اینکه این انجمن‌ها کارکرد‌های برون سازمانی داشته باشند و بتوانند با مجلس و مسئولان ذی‌ربط رایزنی کنند تا گفتمان آموزش و پرورش که تعلیم و تربیت است، مورد توجه بیشتر دولتمردان و جامعه قرار گیرد.
میزان آگاهی‌های تربیتی والدین افزایش پیدا کرده و خودِ مدارس هم از مسائل اقتصادی فراتر رفته‌اند و به دنبال جلب مشارکت همه‌جانبه والدین هستندعباسپور در پاسخ به این پرسش که سازوکار نقش‌آفرینی خانوادهها در نظام تصمیم‌گیری آن هم از طریق انجمن‌های اولیا و مربیان چگونه فراهم می‌شود؟ چرا که در گذشته و حتی اکنون بسیاری از اولیا اذعان دارند که جلسات اولیا و مربیان برای دریافت پول از آنهاست، اظهار کرد: این نوع مشارکت، قبلاً پررنگ‌تر بود و چند سالی است که میزان آگاهی‌های تربیتی والدین افزایش پیدا کرده و خودِ مدارس هم از مسائل اقتصادی فراتر رفته‌اند و به دنبال جلب مشارکت همه‌جانبه والدین هستند. البته هنوز ضعف‌هایی وجود دارد و گزارش‌هایی دریافت می‌کنیم اما تأکید وزارتخانه این است که انجمن‌ها نباید به منزله ابزار مورد استفاده قرار گیرند و باید به ظرفیت و توانمندی خانوادهها در بهبود روند تعلیم و تربیت توجه کنند. با حدود ۳۰ میلیون خانواده در ارتباط هستیم که باید متناسب با توانمندی خانوادهها، ساحت‌های شش‌گانه‌ای که در سند تحول بنیادین به آن پرداخته شده، سازماندهی و از تمام ظرفیت اولیا در مدرسه، استفاده شود.
وی افزود: هر چه زمان می‌گذرد و آگاهی‌ها افزایش می‌یابد، مشارکت و کمک‌های صرفاً مالی کمرنگ‌تر می‌شود. البته خانوادهها به‌طور طبیعی علاقه‌مند هستند در حوزه تعلیم و تربیت هزینه کنند و مدارسی هم وجود دارند که این نگرش در آنها همچنان حاکم است، که باید نگرش مدیران این مدارس مورد بازنگری قرار گیرد و تغییراتی ایجاد شود. امروزه به‌کارگیری تمام ظرفیت والدین در مدارس، تبدیل به گفتمانی در آموزش و پرورش شده و مسئولان هم تکرار می‌کنند که نباید ظرفیت‌ها را محدود به این نوع از مشارکت کنیم. مدارس موفقی وجود دارد که خانوادهها و انجمن اولیا و مربیان آنها، در زمینه‌های متعددی به مدارس کمک می‌کنند.
به گفته مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش؛ انجمن‌های اولیا و مربیان نباید صرفاً در تعامل با آموزش و پرورش باشند. این انجمن‌ها باید با مجلس و سایر نهادها ارتباط برقرار کنند و زمینه‌های قانون‌گذاری و تبیین حقوق تربیتی خانوادهها را از طریق مراجع قانون‌گذاری پیگیری کنند. این مجموعه غیردولتی باید در کنار فعالیت‌های اصلی خود، پیگیری، مطالبه‌گری و رایزنی داشته باشد.
وی گفت: سال گذشته نشستی با وزیر آموزش و پرورش وقت و با حضور نمایندگان انجمن‌های اولیا و مربیان برگزار کردیم که پس از آن شورای عالی انجمن در سطح کشور تشکیل شد تا بستر تعامل انجمن‌ها با سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های قانون‌گذاری فراهم شود.
به گفته مدیرکل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش؛ انجمن‌های اولیا و مربیان نباید صرفاً در تعامل با آموزش و پرورش باشند. این انجمن‌ها باید با مجلس و سایر نهادها ارتباط برقرار کنند و زمینه‌های قانون‌گذاری و تبیین حقوق تربیتی خانوادهها را از طریق مراجع قانون‌گذاری پیگیری کنند. این مجموعه غیردولتی باید در کنار فعالیت‌های اصلی خود، پیگیری، مطالبه‌گری و رایزنی داشته باشد.
وی گفت: سال گذشته نشستی با وزیر آموزش و پرورش وقت و با حضور نمایندگان انجمن‌های اولیا و مربیان برگزار کردیم که پس از آن شورای عالی انجمن در سطح کشور تشکیل شد تا بستر تعامل انجمن‌ها با سایر دستگاه‌ها و نهاد‌های قانون‌گذاری فراهم شود.
بنابر گزارش ایکنا؛ انجمن‌های اولیا و مربیان در هر مدرسه، هیئت منتخبی از اولیای دانش‌آموزان و مربیان همان مدرسه است که باید به منظور تقویت همکاری و مشارکت اولیای دانش‌آموزان در جهت کمک به ارتقای کیفیت فعالیت‌های آموزشی و تربیتی و گسترش ارتباط خانه و مدرسه، طبق مقررات و ضوابط وزارت آموزش و پرورش انجام وظیفه کنند، اما اینکه مشارکت خانوادهها در مدارس براساس چه سازوکاری می‌تواند باشد و در چه ساحت‌هایی این همکاری و مشارکت قابل پذیرش است، موضوع تازه‌ای است که می‌تواند در ارتباط وثیق با سند تحول بنیادین و ساحت‌های شش‌گانه ذکر شده در این سند تبیین شود تا مشارکت بیشتر خانوادهها را شاهد باشیم.
ساحت‌های متعدد برای مشارکت اولیا در مدارس
حسن خالدی، کارشناس آموزش و پرورش و مدیرکل اسبق امور تربیتی و مشاوره وزارت آموزش و پرورش نیز در گفت‌وگو با ایکنا؛ به تبیین ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین و انواع مشارکت‌هایی که خانوادهها می‌توانند در نظام آموزش و پرورش داشته باشند، پرداخت و اظهار کرد: براساس ساحت‌های شش‌گانه سند تحول، کارگروه‌های شش‌گانه‌ای در برخی مدارس فعال شده که در دفتر کار انجمن اولیا و مربیان در سال تحصیلی جدید، بخشی از نمونه فعالیت‌هایی که هر یک از کارگروه‌ها می‌توانند انجام دهند، آمده است؛ کارگروه دینی و پرورشی عنوان نخستین کارگروه است، اولیا در این کارگروه بسیار فعالانه عمل می‌کنند. به واسطه این کارگروه مشارکت اولیا در برگزاری مراسم، به مناسبت‌های مختلف دینی و ملی، عیان و پررنگ شده است.
وی ادامه داد: کارگروه دوم در ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی است. براساس عنوان این کارگروه، مدارسی که با مراکز مشاوره ارتباط دارند و یا اولیایی که تحصیلات مشاوره و روانشناسی دارند و دانش‌آموزان آنها در این مدارس تحصیل می‌کند، در این زمینه فعال‌تر هستند. همچنین مدارسی که اولیایی دارند که در حوزه اجرا و تأمین مقررات اجتماعی دخیل هستند، مانند فعالان نیروی انتظامی، از این عزیزان استفاده می‌کنند تا در تبیین مقررات و آداب اجتماعی و نیز در بحث پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی که در مدارس دیده می‌شود، به کمک این کارگروه بیایند.
خالدی با بیان اینکه ساحت تربیت علمی و فناوری عنوان کارگروه دیگری است، افزود: معمولاً این کارگروه در مدارسی که هیئت امنایی هستند فعال‌تر است چرا که هیئت امنای این مدارس باید از میان اساتید حوزه و دانشگاه تشکیل شده باشد؛ لذا اینان در تشکیل و فعالیت این کارگروه نقش مؤثری دارند. ساحت دیگر برای تشکیل کارگروه در مدارس، تربیت بدنی و بهداشت است. یکی از مصادیق حضور پررنگ اولیا و مشارکت آنها، در حوزه سلامت، تندرستی و بهداشت دانش‌آموزان است. به خصوص در مورد پایگاه تغذیه و بوفه، اگر کوچک‌ترین بی‌نظمی و یا موارد غیربهداشتی مشاهده شود، اولیا عکس‌العمل نشان می‌دهند. انجمن‌ها هم روی این موضوع حساس هستند. برخی اولیا هم می‌توانند در کارگروه‌های هنری و زمینه‌های آوایی، هنری و سرود فعالیت کنند. آن‌هایی که دستی بر آتش دارند، در این زمینه می‌توانند مدارس را همراهی کنند. برگزاری کلاس‌های خط، هنر، فناوری‌های نوین و حتی بحث‌های عمرانی از جمله مواردی است که اولیا می‌توانند نقش‌آفرینی کنند.
یکی از زمینه‌ها و بستر‌های وقوع آسیب‌های اجتماعی، فضای مجازی است. به این موضوع به‌طور ویژه در دبستان‌ها و برای اولیای دانش‌آموزان دبستانی پرداخته میشودوی درباره تلاش برای فعالیت این کارگروه‌ها در حوزه فضای مجازی و ارتقای سواد رسانه‌ای در انجمن‌ها گفت: تقریباً همه مدارس در قالب کلاس‌های آموزشی برای خانواده به این موضوع ورود کرده‌اند. این کلاس‌ها برای افزایش بصیرت و آگاهی اولیاست. یکی از زمینه‌ها و بستر‌های وقوع آسیب‌های اجتماعی، فضای مجازی است. به این موضوع به‌طور ویژه در دبستان‌ها و برای اولیای دانش‌آموزان دبستانی پرداخته می‌شود. در دوره دوم دبیرستان هم کتابی با عنوان «تفکر و سواد رسانه‌ای» تدریس می‌شود.
این کارشناس حوزه آموزش و پرورش بیان کرد: سابق بر این، شرایط به گونه‌ای بود که رابطه خانه و مدرسه تنها به کمک‌های مالی و نقدی خلاصه می‌شد، اما امروز مشارکت والدین در بسیاری از مدارس، رنگ دیگری به خود گرفته، به خصوص از زمان ابلاغ سند تحول بنیادین، مدیرانی که علاقه‌مند به فعالیت و جلب مشارکت خانوادهها در تمامی ساحت‌ها بودند، سعی کردند این سند و ساحت‌های شش‌گانه را در مدارس با مدیریت خود عملیاتی کنند.
نارسایی‌های مالی مدارس جز با همراهی اولیا مرتفع نمی‌شود
وی افزود: هر چند برخی مدارس همچنان بنا به شرایطی که به وجود آمده و میزان کمک‌های مالی و عمرانی دولت به آنها بسیار ضعیف شده و حتی در طول سال تحصیلی یک ریال سرانه دانش‌آموزی دریافت نمی‌کنند، ناچار هستند در مقابل هزینه‌های جاری مدرسه و با توجه به تورم سرسام‌آور، برای تأمین هزینه‌های جاری مدارس از کمک‌های مردمی و خانوادهها استفاده کنند. نمی‌توانیم کتمان کنیم که امروز نارسایی‌های مالی مدارس جز با همراهی اولیا، راه برون‌رفت دیگری ندارد.
خالدی در پاسخ به این پرسش که آیا برگزاری جلسات انجمن‌های اولیا و مربیان و فعالیت حول ساحت‌های ذکر شده، از کارکرد لازم برخوردار است؟ گفت: متأسفانه خیر، آگاه‌سازی و افزایش بینش خانوادهها برای مقابله آسیب‌هایی که روزبه‌روز بیشتر هم می‌شود، کافی نیست. بین علم و دانش و باور ما فاصله زیادی وجود دارد، برای نمونه وقتی فضای مجازی و آسیب‌های آن مطرح می‌شود، عموماً می‌پذیرند، اما در عمل باور ندارند. اگر تأثیراتی هم دارد، بیانگر خروجی جلسات نیست، چرا که با کمبود جلسات، عدم باور و تبیین ناقص مسائل روبرو هستیم.
وی افزود: اولیا وقتی متوجه شوند که برای چه باید به مدرسه بیایند و بدانند خودشان ذی‌نفع حضور بیشتر و پررنگ‌ترشان در مدرسه هستند، با علاقه می‌آیند و جلسات را دنبال می‌کنند. اگر مدارس هم برای حضور مستمر اولیا در جلسات، برنامه‌های مدون و هدفمند داشته باشند اولیا همراهی خواهند کرد.
وی افزود: اولیا وقتی متوجه شوند که برای چه باید به مدرسه بیایند و بدانند خودشان ذی‌نفع حضور بیشتر و پررنگ‌ترشان در مدرسه هستند، با علاقه می‌آیند و جلسات را دنبال می‌کنند. اگر مدارس هم برای حضور مستمر اولیا در جلسات، برنامه‌های مدون و هدفمند داشته باشند اولیا همراهی خواهند کرد.
در پایان باید گفت که تربیت دانش آموزان از سوی مربیان مدارس زمانی مفید واقع خواهد شد که ارتباط اولیای دانش‌آموزان با مدارس منظم و مستمر باشد و غیبت یا حضور کمرنگ آنان در کنار معلمان و مربیان توانمند، هیچ‌گاه به تحقق اهداف تربیتی فرزندان نمی‌انجامد. از طرفی به نظر می‌رسد شکل‌گیری این کارگروه‌ها مختص به مدارس خاصی خواهد بود و طبعاً برای مدارس دولتی، ظرفیت بهرهمندی از این کارگروه‌ها و پیگیری ساحت‌های مختلف آموزشی و تربیتی فراهم نیست و تا آن نقطه که در همه مدارس، انجمن‌های اولیا و مربیان نقش اتاق فکر را در تصمیم‌گیری‌های آموزشی و پرورشی، ایفا کنند، فاصله داریم.
پیوند اولیا و مربیان زمانی می‌تواند منشأ اثر و تغییر و تحول مثبت باشد که به یک هفته محدود نشود و این ارتباط منسجم در تمام مدارس وجود داشته باشد، در غیر این صورت بزرگداشت یک هفته دردی را از نظام آموزشی دوا نمی‌کند.
ناشناس
| 
۱۳۹۸/۰۷/۲۴ - ۱۶:۰۲
پاسخ
با سلام به جای انتشار یا مصاحبه با مدیر کل انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش به نشر اخبار مسابقات قرآن،عترت و نماز این وزارتخانه بپردازید تا آموزش و پرورش بیش از این مظلوم نماند! 
