تبیین حرکت جوهری انسان در فصلنامه «آینه معرفت»

به گزارش ایکنا؛ پنجاه و نهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «آینه معرفت» به صاحب‌امتیازی دانشگاه شهید بهشتی و مدیرمسئولی محمدمهدی باباپورگل افشانی منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «رقیب‌انگاری خدا و طبیعت در آراء تفسیری فخر رازی»، «تحلیل و نقد قرائت تفویضی و تأویلی رشید‌رضا پیرامون مسئله رؤیت خداوند»، «نقد رویکرد معرفتی چرچلند‌ها در بحث از ماتریالیسم حذف‌گرا»، «تبیین حرکت جوهری جبلی و ارادی انسان»، «مبانی و اصول انسان‌شناختی اسلامی و دلالت‌های آن در سبک زندگی خانوادگی»، «مبانی فلسفی فارابی در شکل‌دهی به نظریه رئیس اول مدینه»، «بررسی نسبت میان فلسفه تعلیم و تربیت با تمدن نوین اسلامی و تبیین فلسفه تربیتی مطلوب بر اساس دیدگاه مقام معظم رهبری».

حرکت جوهری جبلی و ارادی انسان

در چکیده مقاله «تبیین حرکت جوهری جبلی و ارادی انسان» می‌خوانیم: «اعتقاد به حرکت جوهری اشتدادی در مورد موجودات عالم ماده از جمله انسان، مبنای مهمی ‌‌است که ملاصدرا را از سایر فیلسوفان پیش از خود جدا می‌‌کند. ملاصدرا در برخی از عبارت‌های کتب خود نسبت به انسان دو نوع حرکت را مطرح نموده است، یک حرکت جبلی و فطری و دیگری حرکت ارادی. طبق نظر‌ایشان انسان با سایر موجودات در حرکت اول مشترک است و همان‌طور که موجودات دیگر همچون جمادات، نباتات و حیوانات با توجه به ظرفیت وجودی شان مشمول حرکت جوهری اشتدادی تکوینی هستند مراحلی از حرکت جوهری انسان نیز تکوینی و اضطراری است، اما انسان نسبت به دیگر موجودات ‌این امتیاز را دارد که پس از طی مراحلی از حرکت جوهری خویش که عبارت از مراحل‌ جمادیت نباتیت و حیوانیت باشد و رسیدن به مرتبة عقل هیولانی، بر اساس انتخاب و ارادة خویش مسیرش را ادامه می‌‌دهد. ‌ایشان هرچند غایت حقیقی حرکت جوهری انسان را اتحاد با عقل فعال معرفی می‌‌کند اما با توجه به وجود حرکت ارادی نسبت به انسان، غایت حرکت جوهری در مورد انسان‌ها یکسان نخواهد بود و چه بسیار انسان‌هایی که به خاطر سوء اراده خویش از نیل به ‌این غایت باز می‌‌مانند».

مبانی و اصول انسان‌شناختی اسلامی‌‌