کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس در گیلان برگزار شد

به گزارش ایکنا از گیلان، پریسا کرمی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان گیلان امروز،‌ 19 تیرماه در کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس، با اشاره به نقش ادبیات شفاهی در حفظ و نگهداری تاریخ و فرهنگ و تفکر و نگرش یک کشور و یک ملت، اظهار کرد: ادبیات شفاهی همواره کمک‌کار تاریخ رسمی است و به بیان حماسه‌آفرینی‌ها می‌پردازد.

وی سردار همدانی را یکی از گنجینه‌های دفاع مقدس دانست و افزود: خاطرات ایشان مملو از دانش و تجربه و راهکار بود که می‌توانست اسناد مهمی برای نسل‌های آینده بر جای بگذارد، اما با شهادتش این گنجینه ارزشمند را از دست دادیم.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی گیلان رسالت مهم مجموعه نهاد کتابخانه‌ها را میراثداری از اندیشه و فرهنگ گذشته این سرزمین دانست و گفت: تاریخ و فرهنگ و ادب کشور به مثابه یک گنجینه نیازمند حراست و نگهداری است و لذا باید فضای مناسبی را برای مخاطبان کتابخانه‌ها فراهم کنیم تا بتوانند بهره لازم و کافی را از این گنجینه ببرند.

کرمی با اشاره به برگزاری سومین کارگاه آموزشی در اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان، خاطرنشان کرد: کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس برای نخستین‌بار برگزار می‌شود و لذا امیدواریم زمینه تدوین دانشنامه دفاع مقدس گیلان را فراهم آوریم.

وی ادبیات شفاهی را معطوف به دفاع مقدس ندانست و خاطرنشان کرد: وظیفه داریم خاطرات بزرگان و دلاورمردانی که هشت‌سال در جبهه‌های حق علیه باطل افتخارآفرینی کردند و اجازه ندادند ذره‌ای از خاک کشور دست بیگانگان بیفتد را ثبت و ضبط کنیم و اجازه ندهیم جوانان از این گنجینه‌ها محروم بمانند.

محمود رنجبر، مدرس کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس نیز، با بیان اینکه همه ما می‌توانیم نویسنده تاریخ باشیم، اظهار کرد: اتفاقاتی که با آن در طول زندگی مواجه هستیم بخشی از حقیقت تاریخ است.

وی حقیقت را به مثابه آیینه شکسته‌ای دانست که هر قطعه آن در دست کسی است و تصریح کرد:  اگر این قطعات شکسته کنار هم قرار بگیرند به حقیقت کامل و جامع خواهیم رسید لذا برای نگارش تاریخ باید به سراغ تاریخ‌های بریده بریده مردم برویم تا حقیقت را استخراج کنیم.

عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان با بیان اینکه برای ثبت تاریخ همواره از «انتخاب» بهره می‌گیریم، گفت: تاریخ‌های رسمی تحت سیطره قدرت انتخاب است و عمدتا شاهان تاریخ را نوشته‌اند و توده‌های مردم کمتر نقش‌آفرینی دارند، اما در تاریخ شفاهی توده‌های مردم هم ارزش پیدا می‌کنند.

نویسنده کتاب دفاع مقدس ادامه داد: وقتی ملت‌ها در جریان حوادث سیاسی و اجتماعی به آزادی و عدالت نزدیک می‌شوند، به سمت حقیقت می‌روند لذا به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 و پس از آن هشت‌سال دفاع مقدس، این اتفاق در کشور ما افتاد و مردم به تدوین تاریخ واقعی ایران گرایش پیدا کردند، زیرا قبلا این نقد بر تاریخ ایران وجود داشت که براساس اصالت و حقیقت ثبت نشده است.

وی با بیان اینکه توده‌های مردم می‌توانند ما را به حقیقت تاریخ نزدیک کنند، متذکر شد: تاریخ شفاهی می‌تواند یک امر رسوب شده در ذهن ما باشد.

رنجبر هر داستان را بازگوکننده یک تاریخ دانست و اضافه کرد: بین تاریخ و داستان رابطه وجود دارد و راوی داستان در واقع تاریخ را روایت می‌کند. ذهن انسان تاریخمند است و هیچ کسی نمی‌تواند واقعیت را کامل و جامع ثبت کند، زیرا بین واقعیت و انتخاب یک مرز باریک وجود دارد.

وی تاریخ شفاهی را به مثابه خاطره‌نویسی دانست و متذکر شد: تاریخ شفاهی نوعی فن و شیوه پژوهش تاریخی است که با مهارت تجربه و نوشتن می‌تواند بر آن احاطه پیدا کرد لذا تاریخ شفاهی می‌تواند یک گفت‌وگوی آگاهانه درباره گذشته و خاطرات شخصی و جمعی باشد.

مدرس کارگاه با اشاره به تفاوت خاطره‌نویسی و تاریخ شفاهی، یادآور شد: در خاطره استناد به ذهن خود می‌کنیم، اما در تاریخ شفاهی استناد به گفت‌وگو می‌کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان یکی از مشکلات استان را فقدان تاریخ شفاهی جنگ دانست و عنوان کرد: متاسفانه پایان‌نامه‌های دانشگاهی ما توجهی به تاریخ شفاهی دفاع مقدس ندارد. استان گیلان هشت‌هزار شهید دارد، اما هنوز دانشنامه تاریخ شفاهی دفاع مقدس نداریم.

وی با بیان اینکه تاریخ شفاهی به واقعیت نزدیکتر است، اضافه کرد: در تاریخ شفاهی به دنبال نتیجه اخلاقی نیستیم و اجازه می‌دهیم مخاطب خودش قضاوت کند. درواقع تاریخ شفاهی تاریخ رسمی نیست، اما برای روشن شدن زوایای تاریخ رسمی کمک می‌کند.

رنجبر تاریخ رسمی را روایتی خشک از واقعیت دانست و متذکر شد: تاریخ‌نویسی به دو دسته تاریخ جهان و تاریخ محلی تقسیم می‌شود. تاریخ شفاهی نیز شامل روایی، وقایع‌نویسی، ترکیبی(روایی - وقایع‌نویسی) و تاریخ‌نگاری است.

وی اشخاص و وقایع را وجه قالب تاریخ شفاهی دانست و خاطرنشان کرد: متاسفانه در تدوین تاریخ دفاع مقدس گیلان کوتاهی صورت گرفته است؛ در حالی که کمک‌های هزار کامیونی مردم گیلان به جبهه‌ها یکی از وقایع بی‌نظیر دفاع مقدس است. خوشبخانه طی چند سال اخیر اقدامات خوبی در حوزه تاریخ شفاعی دفاع مقدس گیلان صورت گرفته است و به‌زودی خبرهای خوبی در این زمینه خواهیم شنید.

به گزارش ایکنا، کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی ادبیات دفاع مقدس به همت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان گیلان و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان با حضور 30 نفر از فعالان این حوزه در رشت برگزار شد.

انتهای پیام