دانشگاه نبض جامعه است/ جنبش دانشجویی؛ شاخه‌ای از عقلانیت مدرن

حسین فرختار، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی استان گیلان در گفت وگو با ایکنا از گیلان، با اشاره به اعتراض دانشجویان نسبت به ورود نیکسون، معاون رئیس جمهور آمریکا به دانشگاه تهران در 16 آذر سال 1332، اظهار کرد: یورش گارد شاهنشاهی به دانشکده فنی دانشگاه تهران کشته و مجروح شدن گروهی از دانشجویان را به همراه داشت.

وی با بیان اینکه در تقویم رسمی کشور از 16 آذر به عنوان روز «دانشجو» یاد می شود، تصریح کرد: موقعیت جنبش دانشجویی از کودتای 28 مرداد سال 1332 سرآغاز فصلی جدید در تاریخ سیاسی معاصر ایران است که منجر به سقوط دولت ملی و حاکمیت استبداد در جامعه شد.

جنبش دانشجویی؛ جنبش روشنفکری
این مسئول فرهنگی جنبش دانشجویی را به مثابه بدنه بخش اجتماعی جنبش روشنفکری دانست و افزود: دانشجویان در کنار روشنفکران به عنوان تولیدکننده نظریه، نقش واسط بین نیروی موثر مرکزی(بالایی) و نیروی پیرامونی(پایینی) جامعه را ایفا می کنند و عهده دار مسئولیت ارتباطی، توضیحی و تدریجی هستند.

مدرس دانشگاه با بیان اینکه فعالیت های سیاسی و اجتماعی و الگوی تولید متمرکز و توزیع گسترده در دستور کار دانشجویان قرار دارد، گفت: جنبش دانشجویی  ناشی از خلأهای موجود در جامعه است، زیرا به دلیل غیبت نهادهای مدنی در جامعه و فقدان رقابت سیاسی مؤثر، تحول خواهی اجتماعی به محیط دانشگاه منتقل می شود.

وی ادامه داد: به دلیل تمرکز دانشجویان در دانشگاه و به لحاظ «بالانس هزینه»، آنان نیاز چندانی به تشکیلات و سازماندهی ندارد و به راحتی با هم مرتبط می‌شوند. همچنین به لحاظ اعتباری که دانشجو دارد بار جنبش اجتماعی به عرصه دانشجویی سرریز می شود.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی گیلان دانشگاه و فضاهای مذهبی را بهترین محیط برای بروز تقاضای تحول اجتماعی در کشور دانست و تصریح کرد: کنشگران جنبش دانشجویی به طور طبیعی جوانان یوتوپیک و آرمانخواه هستند و با سیاست به معنای امر واقع که عرصه سازش و عقلانیت است، ارتباط چندانی ندارند؛ لذا جنبش دانشجویی شاخه‌ای از عقلانیت مدرن بوده و بذرهای این عقلانیت پاشیده شده و رویش پیدا کرده و در حال رشد و توسعه است.

وی با بیان اینکه در درون جامعه دانشگاهی تمناها و تقلاهایی وجود دارد که هم می توان پیشینه تاریخی آن را دید و هم لحظه های حال آن را در نظر آورد، متذکر شد: دانشگاه به مثابه یک نهاد اجتماعی پایگاه انتقال دانش بشری و دستاوردهای فنی و علمی به نسل جوان جامعه است تا آنان با به کار بستن اندوخته ها و مهارت ها چرخ های جامعه فردا را بگردانند.

ریشه اختلافات ایران و آمریکا
فرختار ریشه تقابل، تخاصم و دشمنی آمریکا با ملت ایران را ایدئولوژیک دانست و خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی ایران از منظر آمریکا، بازیگری غیر متقارن در منطقه بوده و ماهیت آن با اهداف استراتژیک آمریکا در تضاد است. در واقع می توان ریشه اختلافات بین ایران و آمریکا را بنیادی و از نوع ایدئولوژیک و تئوریک دانست، زیرا ایران موجب رشد اسلام گرایی در منطقه شده و امنیت اسرائیل را به خطر انداخته است.

مدرس دانشگاه با بیان اینکه در تئوری «جورج کنان» ایران بازیگری پیچیده و انعطاف پذیر توصیف شده، اضافه کرد: رفتارشناسی حاکمیت و مردم ایران کار آسانی نیست؛ لذا آمریکا استراتژی تشدید تضادها، به ستوه آوردن، تهدیدهای نظامی و اقتصادی، جلوگیری از افزایش منابع مالی، ممانعت از سرمایه گذاری خارجی، به تعویق انداختن توسعه ملی و تشدید ناکارآمدی را علیه ایران در پیش گرفته است. البته گستردگی سرزمین، کوهستانی بودن آن، روحیه جهادی و فراموش نکردن خیانت های گذشته، کار حمله به ایران را سخت می کند و به علاوه، راه حل نظامی زمانی مؤثر است که اختلافات سیاسی در منطقه حل شود.

وی بی‌اعتمادی، موانع معرفتی، تضاد ایدئولوژیکی و خوی استکباری را از جمله مهمترین علل عدم برقراری ارتباط ایران با آمریکا دانست و عنوان کرد: اصول و ارزش های جمهوری اسلامی با خوی استکباری غرب سازگار نیست؛ این در حالی است که گفت وگو، مذاکره و ارتباط باید براساس منافع ملی و مصالح اسلامی و از موضع قدرت باشد.

معاون فرهنگی جهاددانشگاهی گیلان با بیان اینکه امروزه نظم جهانی و ارزش های حاکم بر کشورها به سرعت در حال تغییر و تحول است، خاطرنشان کرد: بیش از اینکه کشورهای منفرد و بلوک های قدرت تعیین کننده باشند، بلوک های ارزشی، ایدئولوژیک و اقتصادی در جوامع تعیین کننده هستند.

گسست ساختاری
وی با اشاره به چگونگی غلبه استعمار در جوامع، گفت: استعمار نتیجه ضعف ما و غلبه دیگران است. در واقع زمانی که ملت ها ضعیف می شوند، مغلوب دیگران نیز خواهند شد؛ لذا ما باید از گسست ساختاری پرهیز کنیم و بین بخش عملگرا و بخش تصمیم گیر کشور فاصله وجود نداشته باشد.

فرختار تئوری های بدون پشتوانه را مانند موتوری دانست که نیروی آن به چرخ دنده ها منتقل نمی شود و اضافه کرد: کارکرد اصلی دانشگاه آفرینش اندیشه نو، پژوهش، آموزش، خردورزی، پالایش و گستراندن دانش است و مادامی که این ساختار نظری را نشناسیم و ارتباط عناصر آن را نفهمیم، هرگونه دستکاری در آن به نابه سامانی امور منجر خواهد شد.

این مسئول فرهنگی ادامه داد: اگر دانشگاه روح کلی خود را که شفاف بودن، نگارش پذیری، بازتولیدپذیری و انتقال پذیری است، حفظ کند و اگر نظام سیاسی و فرهنگی برخوردار از عرصه عمومی زنده و فعال باشد، بدین طریق قادر به تشخیص مسئله و حل مشکلات خواهد بود.

وی با بیان اینکه مقوله اقتصاد مقاومتی باید سرلوحه سیاست اقتصادی کشور قرار گیرد، خاطرنشان کرد: ایران باید در هر شرایط خودکفا و مستقل باشد.

معاون جهاددانشگاهی گیلان با اشاره به رموز استقلال، موفقیت و پیشرفت یک جامعه، تصریح کرد: باید بدانیم که آیا در جامعه برای فکر کردن رقابت وجود دارد؟ آیا راه رسیدن به امکانات و ثروت از طریق فکر کردن و رقابت به دست می آید؟ و آیا منابع کشور برای حفظ وضع موجود هزینه می شود یا برای رقابت نوآوری و خلاقیت؟

ترسیم فضای حقیقی دانشگاه
وی با تأکید بر ضرورت ترسیم فضای حقیقی موجود در دانشگاه، یادآور شد: اگر تصویر درستی از جایگاه و چگونگی ظرفیت های بالقوه و بالفعل نداشته باشیم، نمی توانیم مختصات نقطه ای که در آن ایستاده ایم را درست ارزیابی کنیم؛ لذا ظرفیت های نهفته همچنان مبهم باقی می ماند.

فرختار دانشگاه را نبض جامعه دانست که وضعیت جامعه را نشان می دهد و خاطرنشان کرد: با توجه به موقعیت دانشگاه هایمان می توانیم به تدوین و تنظیم استراتژی های لازم جهت رسیدن به اهداف بپردازیم و از تاکتیک های مناسب استفاده کنیم.

مدرس دانشگاه با بیان اینکه دانشجو به حسب مقتضیات سنی و تجربه اندک صلاحیت کافی در باب اهم و مهم مسائل ندارد و قادر به نظریه پردازی نیست، گفت: گرچه جنبش دانشجویی جریانی فعال، حقیقت جو و عدالت خواه است، اما ثبات و پایداری ندارد، بلکه سیال و شناور بوده و علی رغم پتانسیل نهفته موجود، به تنهایی فاقد ظرفیت های تئوریک لازم برای تبیین راهبردی، نظریه پردازی و جهت دهی به یک جریان عظیم است.

وی بیان کرد: اگر نظام نتواند کادرهای خود را از داخل دانشگاه ها بازتولید کند، آینده را باخته است. شاید هیچ ضربه‌ای مهلک تر از این نباشد که کشور از مهمترین ذخایر معنوی خود محروم شود.

انتهای پیام