دامن‌زدن به تعارضات فرهنگی؛ مخل همبستگی اجتماعی
گروه اجتماعی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان گفت: جامعه ایران مانند یک رنگین‌کمان فرهنگی و اجتماعی می‌باشد که اگر همه عناصر و رنگ‌های آن در کنار یکدیگر حضور داشته باشند و تنوعات موجود در آن به رسمیت شناخته شود، همبستگی اجتماعی شکل می‌گیرد، در غیر این صورت دامن‌زدن به تعارضات فرهنگی، مخل همبستگی اجتماعی است.
رضا اسماعیلی، در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان درباره معنای همبستگی اجتماعی اظهار کرد: یک نظام اجتماعی از اجزا و گروه‌های مختلفی تشکیل شده است که حول اهداف و آرمان‌هایی با یکدیگر ارتباط پیدا می‌کنند و ضمن جدا و مستقل بودن از یکدیگر، از کلیت واحدی برخوردار هستند که این بیانگر همبستگی اجتماعی میان آنها است.
همبستگی اجتماعی در چه زمینه‌ها و بسترهایی شکل می‌گیرد؟
وی در پاسخ به این سؤال که همبستگی اجتماعی در چه زمینه‌ها و بسترهایی شکل می‌گیرد، گفت: مهمترین بستر شکل‌گیری همبستگی اجتماعی، محیط و جغرافیا است، یعنی قلمرو سرزمینی با وضعیت آب و هوایی و جغرافیای سیاسی مشخص که از آن با عنوان کشور و ملت نام برده می‌شود، مجموعه‌ای اجتماعی که به مدت طولانی با یکدیگر در قلمرو سرزمینی مشترک با پیشینه تاریخی مشترک زندگی کرده‌اند و دارای همبستگی اجتماعی هستند.
عضو هیئت علمی گروه مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان افزود: دومین بستر شکل‌گیری همبستگی اجتماعی، حوزه فرهنگی شامل اعتقادات، باورها و ارزش‌های مشترک است و بستر بعدی به حوزه اقتصادی مربوط می‌شود که افراد باید بتوانند در یک نظام معیشتی و توزیع کار و اشتغال و در ارتباطی ارگانیک و اندام‌وار به نیازهای خود پاسخ دهند. چهارمین بستر، قلمرو سیاسی یا فرمانروایی است تا افراد درون آن بتوانند به رفع اختلافات‌شان بپردازند و نیروی خود را حول اهداف و آرمان‌های والا و مشخص سازماندهی کنند.
همبستگی اجتماعی از نگاه ادیان توحیدی، تمسک جستن به خداست
اسماعیلی بیان کرد: در ادبیات دینی، منظور از همبستگی اجتماعی بیشتر همبستگی فرهنگی و برقراری ارتباطی مناسب میان گروه‌های مختلف دینی است. آنچه تعریف‌کننده همبستگی اجتماعی در ادیان توحیدی می‌باشد، تمسک جستن به خداوند به عنوان خالق جهان و ایمان به فرستادگان الهی است که هدف همه آنها، برقراری قسط و عدالت و سعادتمندی انسان می‌باشد. همه ادیان توحیدی به الله و نبوت اعتقاد دارند و هدفشان این است که انسان‌ها در ارتباط با یکدیگر بتوانند زندگی مسالمت‌آمیز توأم با محبت و همزیستی و عاری از ستم و نابرابری را تجربه کنند.
وی با بیان اینکه جامعه ایران مانند یک رنگین‌کمان فرهنگی و اجتماعی است، افزود: در این رنگین‌کمان شاهد قومیت‌های مختلف هستیم که در یک پروسه تاریخی طولانی مدت با یکدیگر زندگی و اساس ملت ایران را تشکیل داده‌اند، از طرف دیگر با تنوع مذاهب، زبان‌ها و گویش‌ها مواجهیم؛ در واقع ملت ایران ترکیبی از تنوعات قومی، مذهبی، زبانی، فرهنگی و اجتماعی است که در یک پیوستار تاریخی با یکدیگر زندگی کرده و این رنگین‌کمان را شکل داده‌اند.
دامن‌زدن به تعارضات فرهنگی، مخل همبستگی اجتماعی است
این پژوهشگر مطالعات فرهنگی و اجتماعی تصریح کرد: رنگین‌کمان فرهنگی و اجتماعی ایران زمانی زیباست که همه عناصر و رنگ‌های آن در کنار یکدیگر حضور داشته باشند و این تنوع به رسمیت شناخته شود.
وی با بیان اینکه جامعه ایران در خصوص همبستگی اجتماعی با محدودیت‌های جدی مواجه است، گفت: بسیاری از طنزها و جوک‌ها در زمینه فرهنگی و نوع نگاه به گروه‌های دیگر، ترجیحات قومی و یکی را بر دیگری برتری دادن، مخل همبستگی اجتماعی به شمار می‌آید. اگر قومیت‌ها و گروه‌های اجتماعی بتوانند با تنوع زبانی، آداب و رسوم و هنجارها کنار یکدیگر زندگی کنند، همبستگی اجتماعی مطلوبی را رقم می‌زنند؛ در عین اینکه در زمینه‌هایی با یکدیگر اختلاف دارند، اگر با شیوه مهرآمیز با آنها برخورد شود، همبستگی اجتماعی مطلوبی شکل می‌گیرد؛ ولی اگر وارد تعارضات فرهنگی شویم، همبستگی اجتماعی آسیب می‌بیند.
اسماعیلی خاطرنشان کرد: مراد از عقلانیت در همبستگی اجتماعی این است که تنوعات را بپذیریم و در کنار یکدیگر و در قالب آرمان‌های مشترک بتوانیم همزیستی توأم با مسالمت، مودت و رحمت داشته باشیم.
انتهای پیام
